"W małym domku" Witkiewicza - absurd i groteska

Temat: Absurd i groteska - "W małym domku" S.I. Witkiewicza. Według stworzonej przez Stanisława Ignacego Witkiewicza teorii Czystej Formy, jednym z celów teatru jest drażnienie widza, artystyczne i estetyczne prowokowanie go. Jednym ze środków prowokacji było groteskowe ukazywanie rzeczywistości. Typowym przykładem groteski jest dramat Witkacego "W małym dworku", wydany w 1921 roku. Groteska w tej "sztuce w trzech aktach" polega na współistnieniu pewnych specyficznych właściwości. Przede wszystkim rzeczywistość sceniczna ulega deformacji, czyli zniekształceniu, często przez wprowadzenie elementów fantastyki. W dramacie "W małym dworku" pretekstem do tego jest zorganizowanie seansu spirytystycznego. Niejednoznaczne stają się motywacje postępowania bohaterów. Nie wiadomo czy ważniejsza jest motywacja naturalistyczna, czy może baśniowa, odrealniona. Bohaterowie często zachowują się w sposób absurdalny, niezrozumiały dla realistycznie patrzącego na świat czytelnika. Kiedy pojawia się duch matki, córki rozmawiają z nią jak gdyby nigdy nic, zupełnie jak z normalną, żywą osobą. Poczucie zdrowego rozsądku zostaje zaatakowane, sprowokowane i niejednokrotnie ośmieszone, choćby w momencie gdy okazuje się, że duch normalnie je, śpi, a nawet upija się wódką. W utworach Witkacego bezustannie miesza się komizm z patosem, nawet czyjaś śmierć nie jest traktowana tu poważnie. W sztuce "W małym dworku" ochoczo popełniają samobójstwo córki zmarłej, z własnej ręki ginie nawet wdowiec Nimbek. Jednak nie wywołuje to u pozostałych bohaterów żadnego wstrząsu, z całkowitym spokojem zbierają się, niemalże nad ciałami ofiar, do spożywania kolacji. Częstym elementem komicznym jest komizm słowa. Istnieje ogromny kontrast pomiędzy sposobem wyrażania się bohaterów a ich sytuacją społeczną. Na przykład ludzie wykształceni wyrażają się jak najprostsi robotnicy, i odwrotnie, w ustach proletariatu pojawiają się terminy naukowe i filozoficzne. "W małym dworku" Stanisława Ignacego Witkiewicza jest więc doskonałym przykładem stosowania w sztuce poetyki groteski oraz absurdu, czyli zdeformowania świata i spowodowanie, że bohaterowie zachowują się anormalnie, niezrozumiale, niedorzecznie.