Św. Franciszek z Asyżu i jego dzieje

Dzieje św. Franciszka Giovanni Bernardone, późniejszy św. Franciszek, urodził się ok. 1181 r. w Asyżu.9 W tym okresie we Włoszech można było obserwować wielkie rozprzężenie moralne, upadek obyczajowy, zepsucie i odstępstwo od ubóstwa w zakonach, handel sakramentami i relikwiami, rozwój różnych sekt religijnych. Zanim jednak Giovanni uzyskał świadomość, że chciałby poprawić rzeczywistość wokół siebie, sam oddawał się hulankom i zabawom z innymi młodymi. Jego ojciec (handlarz suknem), człowiek majętny, był z takiego stylu życia syna bardzo zadowolony. Przeszkadzała mu jedynie specyficzna słabość Giovanni hojnie wspierał ubogich. W tym okresie w dobrym tonie było zdobywać sławę rycerską. Młody Bernardone wziął udział w walkach Asyżu z Perugią, pod której panowaniem miasto znalazło się po krótkim okresie niepodległości. Franciszek dostał się do niewoli, a po roku – uwolniony poważnie zachorował. Wtedy dostrzegł bezsensowność dotychczasowego życia, postanowił się zmienić. Wyruszył do walki w szeregach Innocentego III, ale zaraz zawrócił. Dużo obcował z przyrodą, stał się żebrakiem, samotnikiem, aż ostatecznie po głębokiej przemianie duchowej postanowił służyć wyłącznie Bogu. Został wydziedziczony przez ojca za ofiarne wspieranie ubogich i uszczuplanie rodzinnego majątku. Pielęgnował trędowatych, zajął się odbudową kaplicy św. Damiana – zarabiał na kamienie, śpiewając pieśni. Był poniżany i narażony na szyderstwa. Nauczał, że należy żyć według zaleceń Chrystusa. Szybko zaczęli zbierać się obok niego uczniowie. Wbrew swoim założeniom – Franciszek musiał odejść od wolnego i nieskrępowanego życia. Stał się mimo woli – założycielem zakonu. W 1209 r., w czasie pobytu w Rzymie, uzyskał od papieża Innocentego III akceptację dla reguły zakonnej franciszkanów. W latach 1208-1210 oraz 1224-1226 wędrował po kraju, głosząc miłość bliźniego i potrzebę pokuty. Prowadził aktywną działalność kaznodziejską i misyjną. W 1212 r. wyznaczył Klarę z Asyżu (późniejszą św. Klarę) do tworzenia żeńskiego odłamu zgromadzenia „ubogich pań”, zaś w 1221 r. (liczba braci sięgała wtedy ok. 5 tysięcy), po powrocie z misyjnej podróży do Egiptu, opracował zasady życia chrześcijańskiego dla świeckich, zapoczątkowując w ten sposób ruch tercjarski – tzw. III zakon. Jego najmilszymi uczniami była św. Klara, jej siostra – św. Agnieszka i św. Idzi. Zachęcał do zdobywania pożywienia przez pracę. Sam był zakonnikiem, ale zarazem rycerzem i trubadurem, który zarabia śpiewając pieśni. Plastyczna wyobraźnia i umiłowanie przyrody sprawiły, że wypowiedzi św. Franciszka, kazania i pieśni, są dziełami literackimi o dużej wartości artystycznej. Powszechnie znane to: Pieśń słoneczna, kazania do ptaków i ryb i inne. W 1224 r., w czasie postu na górze Alwerno, Franciszek otrzymał stygmaty – broczące krwią znaki Męki Pańskiej. Niedługo potem bardzo podupadł na zdrowiu. Na wezwanie papieża udał się do Rieti. Jego stan stale się pogarszał. Po powrocie do Asyżu przebywał w pałacu biskupim, ale na jego życzenie został przeniesiony do odbudowanej niegdyś przezeń Porcjunkuli, gdzie niebawem umarł – 3 października 1226 r. Według legendy, w chwili śmierci na dach jego celi zleciało się mnóstwo skowronków, by powitać duszę ulatującą do nieba i dokonać w ten sposób „kanonizacji”. Św. Franciszek był buntownikiem wobec przejawów zła, nauczał poprzez własną postawę – stąd jego przydomek: Biedaczyna z Asyżu. Nakazywał naśladować Chrystusa, żyć godnie, pracując i pomagając potrzebującym, pokojowo współistnieć z innymi stworzeniami w naturze. Od czasu młodzieńczej swobody, zabaw i hulanek do momentu śmierci przeszedł heroiczną drogę przemiany wewnętrznej, która stała się punktem wyjścia do życia w pokorze, skromności, ubóstwie, miłości wobec bliźniego i otaczającej przyrody oraz do życia kontemplacyjnego, którego najpełniejszym znakiem były stygmaty.