NATO - początki sojuszu

W latach 1945-1949, stojące przed potrzebą odbudowy gospodarczej, państwa zachodnioeuropejskie i ich północnoamerykańscy sojusznicy z niepokojem obserwowali ekspansjonistyczne działania ZSRR. Zachodnie rządy wprowadzając w życie podjęte zobowiązania dotyczące redukcji broni, jednocześnie obserwowały, że Związek Radziecki zamierza zachować pełne stany swoich sił zbrojnych. Ponadto stało się jasne, że apele o poszanowanie Karty Narodów Zjednoczonych oraz międzynarodowych porozumień zawartych po zakończeniu wojny nie gwarantują suwerenności i niepodległości państw demokratycznych, stojących przed groźbą zewnętrznej agresji lub wewnętrznej działalności wywrotowej. Obawy te powodowane były celami ideologicznymi jakie deklarowała radziecka partia komunistyczna oraz przez narzucenie niedemokratycznych form rządzenia, tłumienia opozycji, a także nieprzestrzegania podstawowych praw człowieka i swobód obywatelskich w wielu państwach Europy Środkowej i Wschodniej, jak również w innych częściach świata. W latach 1947-1949 nastąpiło wiele dramatycznych wydarzeń politycznych. Znalazły się wśród nich takie, które bezpośrednio zagroziły suwerenności Grecji, Norwegii, Turcji i innych państw zachodnioeuropejskich, czerwcowy przewrót w 1948 roku w Czechosłowacji, a także nielegalna blokada Berlina rozpoczęta w kwietniu tego samego roku. Podpisanie Traktatu Brukselskiego w marcu 1948 roku świadczyło o zdecydowaniu pięciu zachodnioeuropejskich państw: Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga i Wielkiej Brytanii, w kwestii utworzenia wspólnego systemu obronnego oraz umocnienia powiązań między sobą tak aby mogły one przeciwstawić się ideologicznym, politycznym i wojskowym zagrożeniom zwróconym przeciwko ich bezpieczeństwu. Kolejnym krokiem były negocjacje prowadzone ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą w sprawie utworzenie jednolitego Sojuszu Północnoatlantyckiego, opartego na gwarancjach bezpieczeństwa oraz wspólnych zobowiązaniach między Europą i Ameryką Północną. Dania, Islandia, Norwegia, Portugalia i Włochy zostały zaproszone przez członków Traktatu Brukselskiego do udziału w tym procesie. Rokowania zakończyły się podpisaniem Traktatu Waszyngtońskiego w kwietniu 1949 roku, powołującego do życia wspólny system bezpieczeństwa, oparty na partnerstwie między dwunastoma państwami. W 1952 roku przystąpiły do Traktatu Grecja i Turcja. Republika Federalna Niemiec przystąpiła do Sojuszu w 1955 roku, w 1982 roku członkiem NATO stała się Hiszpania. Sojusz Północnoatlantycki został więc utworzony na podstawie Traktatu między państwami członkowskimi i każde państwo wstąpiło doń dobrowolnie po przeprowadzeniu debaty publicznej i stosownej procedury parlamentarnej. Traktat gwarantuje tym państwom suwerenne prawa, jak również zobowiązania międzynarodowe zgodne z Kartą Narodów Zjednoczonych. Zobowiązuje on każde państwo członkowskie do dzielenia zagrożeń i odpowiedzialności oraz korzyści płynących ze zbiorowego bezpieczeństwa, a także wymaga, aby każde z nich zobowiązywało się do niewstępowania do jakiegokolwiek międzynarodowego porozumienia, które stałoby w sprzeczności z Traktatem.