Poezja jakobińska - charakterystyka

Poezja jakobińska. Poezja związana z Sejmem Czteroletnim, miała głównie charakter ulotek. Atakowano w nich przywódców obozu konserwatywnego. Ataki nie ominęły nawet króla. Imiennie występowano przeciw przywódcom opozycji, np. Franciszek Ksawery Branicki, czy Szczęsny Potocki; później stanęli na czele Targowicy. Wiersze miały przeważnie charakter paszkwili. Paszkwil - utwór imiennie ostro atakujący jakąś osobę, np. wiersz „Do hetmana Branickiego”. Adresata nazywano tu zdrajcą, niegodnym tej ziemi. Anonimowy autor przysięgał ojczyźnie, że musi mieć głowę zdrajcy. Hetman za wykrycie autora wyznaczył wysoką nagrodę. Po latach ustalono, że był nim Franciszek Zabłocki. Podczas insurekcji kościuszkowskiej najbardziej postępowi pisarze utworzyli Klub Jakobinów. Domagali się ukarania targowiczan i reform społecznych. Głosili nawet hasła rewolucyjne. Czołowym poetą jakobińskim był Jakub Jasiński. Podczas insurekcji dowodził jako generał na Litwie. Potem zginął w obronie Warszawy. Pisał wiersze sentymentalne np. „Chciało się Zosi jagódek” oraz rewolucyjne np. „Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI”. Po otrzymaniu wiadomości o ścięciu Ludwika XVI w Polsce ogłoszono sześciotygodniową żałobę. Potępiano ten akt, przestrzegano przed niebezpieczeństwem płynącym z Francji. W tej sytuacji wiersz Jasińskiego był odważny, gdyż uznał, że wyrok ludu był słuszny, ze względu, że król nie przestrzegał prawa. Pisał też, że przez wieki królowie krocie ludzi skazywali na śmierć i nikogo to nie oburzało. Polacy zamiast ogłaszać żałobę po obcym królu powinni pomyśleć o swoich sprawach, bo w ich stolicy jest obca władza, a w kraju obce wojsko. Głosił rewolucyjne hasła „niech zginą króle, a świat będzie wolny”, „wszyscy ludzie są równi, czy król, czy poddany”.