Gatunki literackie średniowiecza

Legenda - dosłownie „czytanka", utwór nasycony motywami niezwykłości i cudowności. Ukazuje obrazy z życia świętych i męczenników. Posiada cechy hagiograficzne i parenetyczne. (zbiory: Jakub z Voragine „Złota legenda" oraz „Legenda austriacka") Pieśń - wiersz zdaniowo-rymowy, początkowo nie przestrzegał jednakowego rozmiaru syla-bicznego. Pieśni posiadały rymy ograniczające po kilka wersów, uwydatniane przez klauzule. W wierszu średniowiecznym dużą rolę odgrywała intonacja (wznosząca - antykadencja i opa-dająca - kadencja). Ma on charakter meliczny, monodyczny; jest chorałem gregoriańskim. („Bogurodzica", „Lament świętokrzyski") Epos rycerski - należy do typu „chansons de geste" (pieśni o czynach) tworzonych przez truwerów. Utwory cechuje alegoryczność, hiperbolizacja i pareneza. Bohater jest wyidealizo-wany, a jego działania uwznioślone. („Pieśń o Rolandzie") Epos miłosny - charakteryzuje się baśniowością; fantastyką. Wywodzi się z tradycji ustnej. Przykład stanowi utwór „Dzieje Tristana i Izoldy". Tristan jest synem króla Marka. Władca poleca synowi, by ten przywiózł mu żonę Izoldę. Tristan i Izolda zakochują się po wypiciu napoju miłosnego. Po śmierci kochanków ich groby złączył głóg. Utwór przedstawia konflikt między uczuciem, a honorem. Kronika - chronologiczny opis wydarzeń historycznych, społeczno-obyczajowych, zawiera-jący komentarz autora. Gall Anonim w „Kronice polskiej" odwołuje do dziejopisarskiego ga-tunku gesta (czynów). Styl „Kroniki" jest informacyjny, retoryczny - długie zdania, powtórze-nia, mnogość epitetów, hiperbola, proza jest rymowana; rytmiczna. Kazanie - proza kaznodziejska, ma charakter religijny i pouczający. („Kazania świętokrzy-skie", „Kazania gnieźnieńskie" dotyczące świąt religijnych