Zagadnienia pozytywizmu - Bolesław Prus

Bolesław Prus. "Kamizelka". Przewodnim motywem utworu jest tytułowa kamizelka. Stanowi ona pretekst dla narratora (właściciela kamizelki) do retrospektywnego spojrzenia na dzieje poprzedniego jej właściciela i jego żony. Nowela staje się w ten sposób historią miłości dwojga ludzi. Młode, przeciętne małżeństwo żyje w szczęściu do momentu, gdy mąż zapada na suchoty. Kamizelka staje się wtedy symbolem wielkiego poświęcenia małżonków, wzajemnego oszukiwania się, które miało na celu uspokojenie ukochanej osoby. Mąż bowiem wierzył, iż będzie zdrowy, gdy przytyje. Dlatego nocą żona nieco zwężała kamizelkę, oszukując go w ten sposób, lecz dodając mu nadziei. Utwór kończy metaforyczna pointa, będąca wyrazem nadziei na istnienie gdzieś w świecie prawdziwej, szczerej i bezinteresownej miłości. W noweli "Antek" ukazany został tragiczny los biednego wiejskiego dziecka. Bohater, Antek, ma ogromny talent, potrafi świetnie rzeźbić, umie wykonywać różnorakie narzędzia, bardzo szybko opanowuje tajniki kowalstwa. Cóż z tego, skoro nie ma ochoty do pracy. Wysłany do szkoły czuje się zagubiony, wszystko go przeraża, nie rozumie panujących tu zasad. W dodatku jego matki nie stać na opłacanie jego nauki, Antek zostaje więc wyrzucony ze szkoły. Nie chce podjąć żadnej pracy, musi więc opuścić wieś i rozpocząć samodzielne życie. Wyrusza w świat, szukać chleba i nauki, we wsi nie ma bowiem żadnych perspektyw. Autor zwraca się do czytelników o niesienie pomocy, pokreśla konieczność walki z ciemnotą i zabobonem oraz sprawę oświaty ludu.