"Chłopi" jako epopeja wsi



"Chłopi" Władysława Reymonta to epopeja, gdyż są tu spełnione wszystkie cechy tego gatunku literackiego. Jest to obszerny utwór powieściowy przedstawiający realistyczny obraz społeczeństwa chłopskiego w przełomowych momentach historycznych (rusyfikacja, wspomnienia o powstaniu styczniowym) i społecznych (rodzi się świadomość klasowa chłopów). Na to wskazuje obszerny obraz wsi, dynamiczny i statyczny charakter życia wiejskiego. Bogactwo szczegółów dotyczących pracy, zabaw, obrzędów, obowiązujących konwenansów, poczucia estetycznego ludu. Przedstawione rozwarstwienie wsi i konflikty są ukazane w perspektywie historycznej, co ma wartość dla realizmu powieści. Szeroki rozmach epicki wskazuje na epopeję życia wsi. O postawie epickiej decydują trzy czynniki: - możliwie najpełniejsza znajomość przedstawionego środowiska, - zdolność całościowego jego ujęcia (zarówno gdy chodzi o czynniki wiążące i zespalające owe środowisko, jak i o znamienne dlań wewnętrzne sprzeczności i konflikty), - jak najdalej posunięta rzeczywistość i bezstronność przedstawienia artystycznego, co wymaga rezygnacji z wszelkiego dydaktyzmu oraz z autorskich komentarzy i refleksji nie zbieżnych z systemem wartości wyznaczonym przez pogląd na świat bohaterów utworu. Władysław Reymont potrafił zespolić te elementy w sposób artystyczny, odtworzył obraz wsi widziany jakby z zewnątrz i z wewnątrz. Mając na uwadze "Pana Tadeusza" należy stwierdzić, że epos - to przeżycie opisanych chwil wraz z narodem. Reymont przy zachowaniu dużej dozy obiektywizmu i rzeczywistości w kreśleniu panoramy życia chłopskiego daje wyraz swojej sympatii dla chłopstwa i wierzy w jego doniosłe znaczenie jako fundamentalnej warstwy narodu. Chociaż unika bezpośredniej wypowiedzi deklaratywnej, tak jednak kreśli obraz wsi, że nasuwa się stwierdzenie Gospodarza z "Wesela": "Chłop potęgą jest i basta". O epopei świadczy tendencja Reymonta do widzenia świata z pozycji systemu wartości wytworzonego przez kulturę ludową i stanowiącego fundamentalną wartość dzieła jako eposu. dzięki tej warstwie tworzywa, odrębnego i specyficznego Reymont stał się realistą, epikiem wsi. Nawet humor i przygoda są wkomponowane w tok akcji, nie stanowią "przerywnika", jak to bywa np. u Sienkiewicza czy Żeromskiego. Przyrodę ukazuje pisarz przez ludzkie przeżycia i sytuacje, w codziennym obcowaniu i dlatego widzi nie tylko jej piękno, ale i brzydotę:"... czas uczynił się zgoła psi, rozmiękły, zimny i przymglony, (...) dzień się niejeden widział jako ten psiak ututłany, błotem ociekły i z zimna skamlący". Element brzydoty i pospolitości nie jest, jak u naturalistów, wyrazem negacji zastanego świata, ani też wyrazem katastroficznego pesymizmu, jak u modernistycznych dekadentów - lecz pojawia się jako wyraz wierności i prawdziwości w odtwarzaniu określonych sytuacji (np. opis bójek, chorób). O tym, że "Chłopów" można nazwać epopeją chłopską świadczą też: - wielopłaszczyznowość i wielostronność widzenia postaci i sytuacji; - obrazy ukazujące stopniowe przeobrażanie się starej wsi w nową. Z.Dębicki zestawia "Chłopów" z "Panem Tadeuszem" pisząc:"Jak Podkomorzy był <>, podobnie Boryna przejdzie przez literaturę do historii jako <> chłop starego porządku". - Reymontowi wydawało się, że następuje moment świtu Polski chłopskiej, dlatego wspomina o pomyśle zbiorowego wykupu Podlesia, a raczej wymiany lasu na ziemię orną, o zorganizowaniu pomocy dla poszukiwanego przez żandarmów Rocha, o konieczności przeciwstawienia się rosyjskiej szkole - czyli momentem przełomowym (cecha epopei) jest nie tylko sytuacja historyczna ale i świadomość chłopska (świadomość czysto stanowa zaczyna przeobrażać się w świadomość społeczną i obywatelską).

"Chłopi" jako epopeja wsi

Materiały

Kompozycja "Ludzi bezdomnych" Kompozycja “Ludzie bezdomni” stanowi przykład realistycznej powieści młodopolskiej łącząc elementy typowe dla różnych prądów literackich : • Realizm — konkretność miejsca i czasu akcji, — wierność przedstawienia szczegółów życia i jego tła, — koncepcja człowieka jako istoty społecznej (program życiowy Ju...

Aparat bankowy w polsce APARAT BANKOWY W POLSCE: Od 1 stycznia 1989r. zmiana prawa bankowego; towarzyszyło temu przejście od systemu monobankowego do struktury dwupoziomowej ( bank centralny, bank komercyjny). W I fazie NBP wyodrębniono 9 państwowych banków komercyjnych. następnie tworzono dalsze banki z większościowym wkładem kapitału prywatnego, banki spółdzielcze po...

Analiza totalitaryzmu w "Innym Świecie" Analiza totalitaryzmu Inny Świat to książka, w której autor zamieścił wiele faktów. Jest ona dokumentem pobytu w sowieckim łagrze, ale przede wszystkim okazją, by wykorzystać te obserwacje do refleksji natury ogólnej. Grudziński podejmuje ocenę systemu totalitarnego, na którego usługach było niesprawiedliwe prawo, oraz miejsca odosobnienia...

Społeczeństwo polskie na podstawie "Krótkiej rozprawy" Reja 10. W jaki sposób Mikołaj Rej przedstawił społeczeństwo polskie XVI wieku w \"Krótkiej rozprawie\"? \"Krótka rozprawa\" jest jednym z pierwszych utworów Mikołaja Reja (napisał ją licząc 38 lat, ale też twórczość rozpoczął już w wieku dojrzałym). Utwór wydany został w roku 1543, a był to rok wyjątkowy: ukazało się w nim też dzieło M. Koperni...

"Dekameron" krótka charakterystyka JAN BOCCACIO (1313 - 1375) “Dekameron” Zbiór stu nowel opowiadanych przez dziesięć dni w grupie siedmiu dam i trzech kawalerów, którzy schronili się na wsi uciekając z miasta przez zarazą. Opowiadają sobie historie znane im z autopsji. Głównym tematem ich historii jest miłość cielesna, zmysłowa i namiętność przedstawiona jako p...

Język w "Szewcach" Język W badaniach nad utworami dramatycznymi Stanisława Ignacego Witkiewicza wielokrotnie podkreślano znaczenie specyficznego słownictwa, udziwnionych neologizmów, wymyślnych wulgary¬zmów. Zwracano uwagę na łączenie ze sobą stylów odległych, np. na¬ukowy język techniczny lub styl traktatów filozoficznych w zestawieniu z mową marg...

Streszczenie "Dziejów Tristana i Izoldy" Dzieciństwo Tristana W zamian za gorliwą i skuteczną pomoc w walce z wrogiem, Marek oddał Riwalenowi rękę swej siostry, Blancheflor. Władca ziemi lońskiej poślubił ją \"w klasztorze tyntagielskim\", a następnie powrócił do swego kraju i oddał spodziewającą się dziecka żonę pod opiekę Rohałta. Sam zaś wyruszył przeciwko diukowi Morganowi, któr...

Fabuła "Dżumy" kształt artystyczny 1. Parabolizm (jak w bajce) fabuły fabuła tylko pretekstem: miasto średnie, zwykły nadmorski port ubierają się, zachowują po europejsku Oran jest typowy akcja poza czasem historycznym autor napomyka jedynie o zmienności pór roku bohaterowie zostali wyłowieni z wielkomiejskiego tłumu prezentują różne postawy wobec świ...