Bajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane. Przedstawione wydarzenia stanowią przesłankę dydaktyczną. Wniosek nosi nazwę morału. Bajka wyrosła z literatury ludowej. Za twórcę gatunku uważa się Ezopa z VI w. p.n.e. Wyróżniamy bajkę narracyjną (wierszowane opowiadanie) i epigrama-tyczną (pozbawioną elementów epickich). Satyra - gatunek poetycki obejmujący utwory piętnujące przejawy życia społecznego, oby-czajowego i politycznego. Służy celom ideowym, polemicznym i dydaktycznym. Ukształto-wała się w literaturze rzymskiej (Horacy, Lucyliusz). Wyróżniamy satyrę konkretną i abstrak-cyjną. Poemat heroikomiczny - parodia starożytnego eposu bohaterskiego. Ma charakter żartobli-wy i satyryczny. Cechą gatunku jest komizm osiągany przez kontrast między rangą bohaterów a sposobem ich działań oraz złamanie zasady decorum - pisanie patetycznym stylem o rze-czach błahych. Komedia - utwór sceniczny o tematyce nieograniczonej, charakterze pogodnym. Wykorzy-stuje komizm - sprzeczność między ukazywaną rzeczywistością, a naszym jej modelem. Ko-media klasycystyczna składa się kilku części: ekspozycja, charakterystyka postaci, punkt kul-minacyjny, moment napięcia i rozwiązanie akcji. Przykładem jest „Świętoszek" Moliere’a. Utwór piętnuje postawę zacofanego, fałszywie pobożnego mieszczanina - Orgona. Przyjmuje on do swego domu Tartufe’a, który jest dla niego uosobieniem cnót religijnych. W rzeczywi-stości jest przebiegły i obłudny. Pragnie zdobyć córkę Orgona - Elmirę. Gospodarz traktuje go lepiej niż członków rodziny. Zaślepiony zapisuje mu majątek. Tartufe’a gubi zasadzka służą-cej Doryny. Zostaje aresztowany przez oficera gwardii. Moliere ukazuje parę typów - człowie-ka naiwnego i spryciarza. Krytykuje bigoterię i zacofanie mieszczaństwa.
Gatunki literackie oświecenia
Bajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane. Przedstawione wydarzenia stanowią przesłankę dydaktyczną. Wniosek nosi nazwę morału. Bajka wyrosła z literatury ludowej. Za twórcę gatunku uważa się Ezopa z VI w. p.n.e. Wyróżniamy bajkę narracyjną (wierszowane opowiadanie) i epigrama-tyczną (pozbawioną elementów epickich). Satyra - gatunek poetycki obejmujący utwory piętnujące przejawy życia społecznego, oby-czajowego i politycznego. Służy celom ideowym, polemicznym i dydaktycznym. Ukształto-wała się w literaturze rzymskiej (Horacy, Lucyliusz). Wyróżniamy satyrę konkretną i abstrak-cyjną. Poemat heroikomiczny - parodia starożytnego eposu bohaterskiego. Ma charakter żartobli-wy i satyryczny. Cechą gatunku jest komizm osiągany przez kontrast między rangą bohaterów a sposobem ich działań oraz złamanie zasady decorum - pisanie patetycznym stylem o rze-czach błahych. Komedia - utwór sceniczny o tematyce nieograniczonej, charakterze pogodnym. Wykorzy-stuje komizm - sprzeczność między ukazywaną rzeczywistością, a naszym jej modelem. Ko-media klasycystyczna składa się kilku części: ekspozycja, charakterystyka postaci, punkt kul-minacyjny, moment napięcia i rozwiązanie akcji. Przykładem jest „Świętoszek" Moliere’a. Utwór piętnuje postawę zacofanego, fałszywie pobożnego mieszczanina - Orgona. Przyjmuje on do swego domu Tartufe’a, który jest dla niego uosobieniem cnót religijnych. W rzeczywi-stości jest przebiegły i obłudny. Pragnie zdobyć córkę Orgona - Elmirę. Gospodarz traktuje go lepiej niż członków rodziny. Zaślepiony zapisuje mu majątek. Tartufe’a gubi zasadzka służą-cej Doryny. Zostaje aresztowany przez oficera gwardii. Moliere ukazuje parę typów - człowie-ka naiwnego i spryciarza. Krytykuje bigoterię i zacofanie mieszczaństwa.
Materiały
Krasicki jako nauczyciel XVIII wiecznego społeczeństwa
Ignacy Krasicki to bez wątpienia najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Książe biskup warmiński- jest polskim przykładem umysłu oświeconego, twórcy utalentowanego i wykształconego, obdarzonego wyrafinowanym smakiem i talentem. Zwano go \"księciem poetów\". Cenił śmiech, obdarzony był poczuciem humoru, umiał władać dowcipem. To, co powiedzi...
Małżeństwa literackie
19. Małżeństwa literackie.
Rodzina to podstawowa i zapewne najważniejsza komórka
społeczna. W małżeństwie człowiek szuka miłości, życiowej
stabilizacji, szczęścia. Postawa człowieka wobec życia
kształtuje się właśnie w rodz...
Analiza "Ten świat" Czesława Miłosza
Ten świat (z tomu Na brzegu rzeki 1994)
Okazuje się, że to było nieporozumienie.
Dosłownie wzięto, co było tylko próbą.
[...]
Umarli przebudzą się, nie pojmujący
Aż wszystko, co się stało, wreszcie się odstanie.
Jaka ulga! Odetchnijcie, którzyście dużo cierpieli.
Próba poszukiwania sensu w świecie bez sensu prowadzi Miłosza w kierun...
Anakreont - autor utworów biesiadnych
Anakreont - autor utworów biesiadnych
Tworzył utwory o tematyce miłosnej i biesiadnej. Opiewają radość życia i urok beztroskich zabaw. Bożka miłości Erosa traktuje jako dobrego kompana, którego towarzystwo się lubi, ale nie zawsze trzeba go traktować poważnie.
Anakreontyk charakteryzuje:
postawa żartobliwego dystansu
konwencjon...
"Lord Jim" - postacie drugoplanowe
Postaci drugoplanowe
Na początku tego rozdziału wypada uściślić pojęcie postaci drugoplanowej w odniesieniu do wyjątkowo istotnej osób Marlowa, Pojawia się prawie wszędzie, gdzie bywa główny bohater, lub przynajmniej zdobywa o nim rzetelne informacje. Można więc zaryzykować twierdzenie, że umieszczenie go w tej grupie postaci jest niewłaśc...
Zadania Międzynarodowego Funduszu Walutowego
Do zadań MFW należy przede wszystkim: popieranie międzynarodowej współpracy walutowej oraz uporządkowanych stosunków walutowych, tworzenie warunków dla wielostronnego regulowania należności za bieżące operacje w handlu międzynarodowym, udzielanie pomocy w likwidacji trudności płatniczych, wpływanie na zachowanie pożądanego stopnia płynności międ...
Stanisław Barańczak i jego poezja
STANISŁAW BARAŃCZAK
Poezja Barańczaka w dużej mierze stanowi odpowiedź na wydarzenia polityczne , ale nie poprzestaje na skomentowaniu konkretnej sytuacji , wyraża znacznie głębsze i bardziej uniwersalne niepokoje moralne. Wiążą się one najczęściej z próbą odpowiedzi na ogólne pytania dotyczące istoty prawdy , miejsca człowieka w świecie wartoś...
Werter i Giaur - podobieństwa i różnice
Romantyzm to epoka, która nad wszystko eksponuje uczuciowość oraz tragizm postaci. Są to cechy, które charakteryzują Wertera i Giaura, dwóch bohaterów romantycznych, którzy choć diametralnie różnią się od siebie, postępują zgodnie z zasadami romantyzmu.
Werter ukazuje nam się jako człowiek egzaltowany i wrażliwy, a przy tym niesłychanie prostol...