Przykłady utworów nurtu dworskiego

Temat: Barok - nurt dworski. Dla poezji barokowej charakterystyczne są dwa wzory kultury: tzw. ziemiański (reprezentowany przez W. Potockiego, J. Ch. Paska), i tzw. dworski (J. A. Morsztyn, D. Naborowski). Wiersze poety dotyczą głównie tematyki miłosnej i towarzyskiej. Odznaczają się one bogactwem i różnorodnością środków wyrazu, pomysłowością i humorem. Autor w sposób mistrzowski posługiwał się środkami wyrazu takimi jak: hiperbola, metafora, porównanie, antyteza, wyszukane epitety. - "Niestatek" - podmiot liryczny zestawia ze sobą dwa obrazy-portrety. W pierwszym dominuje bogata kolorystyka metafor (ogień, złoto, perły...), której zadaniem jest ukazanie życia i urody w pełnym rozkwicie. Drugi obraz stanowi ostry kontrast z pierwszym - jest dwubarwny (czerń i biel, motyw śmierci i rozpadu). Zestawienie takich portretów kobiety wyraża zmienność uczuć, wynika z kaprysu. Sugeruje to grę z uczuciem, nastrój zabawy dworskiej. - "Do trupa. Sonet" - porównanie położenia człowieka zakochanego i trupa. Pierwsza część zawiera próbę identyfikacji podmiotu lirycznego z sytuacją nieboszczyka - poszukiwanie przeciwieństw. Część druga - zestawienie spokoju trupa z cierpieniami zakochanego. Zaskakująca pointa: sytuacja zakochanego jest gorsza niż nieboszczyka. - "Cuda miłości" - antyteza (zestawienie na zasadzie przeciwieństw) cierpień człowieka zakochanego, który nie może się od nich uwolnić. Pointa: przed miłością nie można uciec, obrona przy pomocy rozumu jest nieskuteczna. - "Nadgrobek Perlisi" - parodia wymyślnych epitafiów na nagrobkach, autor w wyszukany sposób ukazał zalety psa i rozpacz właściciela po jego stracie. Daniel Naborowski - pisał epitafia, treny, fraszki. Lubował się w słownych igraszkach i barokowych konceptach. W późniejszym okresie uległ nastrojom elegijnym i sielankowym oraz sławił uroki życia ziemiańskiego. Utwory: "Marność", "Krótkość żywota", "Do Anny", "Cnota grunt wszystkiemu".