Nawiązania do antyku w renesansie

Twórcą, który zdecydowanie najczęściej nawiązuje do antyku jest Jan Kochanowski. Większość jego utworów, prócz tego, iż gatunkowo należy do tych, uprawianych w antyku, zawiera liczne motywy, należące do tej epoki. Utworem, szeroko czerpiącym z antycznej tradycji jest "Odprawa posłów greckich". To nie tylko nawiązanie do starożytności poprzez zaczerpnięcie motywów i haseł, lecz także poprzez zachowanie reguł, typowych dla antycznej tragedii. Także we fraszkach dostrzec można nawiązania do kultury ubiegłych wieków. Zasadniczym, powtarzającym się motywem we fraszkach refleksyjnych jest postawa epikurejska. Doskonałym przykładem może być utwór "Do gór i lasów", w którym poeta stwierdza "A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci.". Prócz nawiązań do haseł poeta sięga także do mitologicznych postaci. I tak w jego utworach przewijają się Orfeusz ("Na lipę"), Sybille i Proteus ("Do gór i lasów"), Eros ("O miłości") a także Muzy ("Ku Muzom"). Poeta sięga także do antycznej koncepcji losu ludzkiego, przedstawianego w postaci jednego z rzymskich bóstw, boginki Fortuny. Równie wiele odwołań znaleźć można w "Pieśniach" Kochanowskiego. Również tu przewijają się antyczni bogowie: Fortuna (Pieśń IX "Chcemy sobie być radzi ?"), Pogoda (Pieśń XXIII), Mars (Pieśń V "O spustoszeniu Podola") i faunowie (Pieśń świętojańska o Sobótce). Ponadto pojawiają się także postacie antyczne, czego przykładami mogą być Ikar i muzy (Pieśń XXIV "Niezwykłym i nie leda piórem obdarzony") oraz miejsca znane z Mitologii - Styks (Pieśń XXIV). Prócz sięgania do starożytnego epikureizmu, sięga także Kochanowski do horacjańskiego motywu "Exegi monumentum" i "Non omnis moriar". W Pieśni XXIV stwierdza, iż jest "Niezwykłym i nie leda piórem obdarzony", wyraża wiarę w to, iż nie pozostanie on nieznany lub co gorsza zapomniany. Prócz tych haseł sięga także do antycznej próby znalezienia "złotego środka", cudownej recepty na szczęśliwe życie. Dla Kochanowskiego wartością taką wydaje się być umiar we wszystkim, czego człowiek się podejmuje. Prócz sięgania do motywów i postaci antycznych, poeta nawiązuje do tej epoki niemalże bezpośrednio - poprzez swą próbę tłumaczenia Pieśni Horacego. W Pieśni II poeta nawiązuje do słynnych filozofów starożytnych, takich jak Platon, Sokrates czy Epikur. Tak jak oni, podejmuje on problem szczęścia. Odniesienia do antyku dostrzec można także w "Trenach". I tu znaleźć można odwołania do postaci starożytnych myślicieli, takich jak Heraklit czy Symonides. I także tutaj dostrzec można postacie wywodzące się z mitologii, m.in. Persefonę i Charona. W "Trenach" odnajdujemy motyw wysp szczęśliwych, zaczerpnięty z tradycji antycznej.