Koncepcja świata i człowieka w balladach i Dziadach

LUDOWA KONCEPCJA ŚWIATA I CZŁOWIEKA W BALLADACH I DRUGIEJ CZ.”DZIADÓW” ADAMA MICKIEWICZA. W 1822 roku w Wilnie Mickiewicz wydał „Ballady i romanse”, w których nawiązał do twórczości ludowej wykorzystując pieśni, podania i legendy ludowe, a także zasady ludowej moralności. W otwierającej tom rozprawce „O POEZJI ROMANTYCZNEJ” oraz w balladach „ROMANTYCZNOŚĆ” i „ŚWITEŹ” wyłożył poeta zasady programowe literatury romantycznej. W pozostałych balladach dał przykład ich realizacji. „Romantyczność” – ballada programowa. Poprzedzało ją motto z „Hamleta” Szekspira. „Zdaje mi się, że widzę... gdzie ? Przed oczyma duszy mojej” Dwie postawy wobec świata: racjonalistyczna ( Starzec ) i romantyczna ( Karusia ). „Czucie i wiara silniej mówi do mnie Niż mędrca szkiełko i oko” „Lilie” – temat do tej ballady zaczerpną Mickiewicz ze średniowiecznej pieśni „A STAŁA SIĘ NAM NOWINA” związanych z wyprawą Bolesława Śmiałego na Ruś i zdradą polskich żon ukaranych potem surowo przez króla. „Zbrodnia to niesłychana Pani zabija pana” Pustelnik ( do którego zwraca się pani ) – symbol ludowej mądrości uświadamia kobiecie starą prawdę, że nie ma zbrodni bez kary. „Świteź” – poeta przedstawia tu ludową wiarę w istnienie boginek wodnych i w zatopione na dnie jeziora miasto. Nikt nie ośmiela się oglądać pięknego jeziora nocą „Bo jakie szatan wyprawia tam harce! / Jakie się larwy szamocą!”. Ukarane są wojska ruskie za napaść na bezbronne miasto. Tuhan – władca miasta. „Małżonki i córki Świtezi, / Które Bóg przemienił w zioła” – kwiaty cary.