Barok - opis epoki

Epoka baroku trwa przez cały wiek XVII. Nazwa wywodzi się z historii sztuki, w języku portugalskim barocco oznacza perłę o nieregularnych kształtach. Sztuka barokowa charakteryzuje się bogactwem ozdób i motywów, fantazją i olśniewającą formą, a także malowniczością i monumentalizmem. Te elementy pojawiły się w sztuce sakralnej, w kościołach po soborze trydenckim (1545-1563), kiedy to nastąpiło rozluźnienie chłodnych doktryn religijnych na rzecz ożywienia liturgii, skupienia się na uczuciowości obrzędu. Styl barokowy pojmowany był często jako kontynuacja i rozwój niektórych cech sztuki renesansowej.. Czas trwania stylu barokowego określa się na II połowę XVIII wieku aż po 1760 rok w całej Europie, Rosji, styl ten dotarł nawet do Ameryki Łacińskiej. Podłoże ideowe polskiego baroku jest problemem złożonym. W końcowej fazie renesansu dał się zauważyć kryzys filozoficzny. Jawił się on w dyskusjach na temat współistnienia tradycji antycznych i chrześcijańskich. Nie sposób je zignorować w tym miejscu. Humaniści renesansowi odrzucali pośrednictwo Kościoła w wyborze i interpretacji tradycji antycznych. Antyk, jak była o tym mowa w rozdziale I, postrzegany był jako epoka kultu nauki ścisłej i świeckiej, bez religii. Kościół na pierwszym planie stawiał Boga, przestrzeganie zasad wiary przez siebie głoszonych. Humanizm w centrum wszechświata postawił człowieka, wyzbywał się i odżegnywał od rygorów narzuconych przez Kościół. Człowiek renesansu czuł się wolnym i niezależnym. Jednak pod koniec XVI wieku stosunki w społeczeństwach europejskich nie sprzyjały owej wolności, skłaniały człowieka do podporządkowania się grupom wyznaniowym, kościołom, stanowiącym większość w danym państwie. Takie było oblicze Polski XVII wieku. Reformacja podzieliła kraje kontynentu na wyznaniowo różne. Sprawy religii stały się ważnym czynnikiem świadczącym o odrębności i tożsamości narodów. Tożsamość narodowa z kolei to zjawiska związane z historią i tradycją narodową. W Polsce barokowej zwyciężyły poglądy utrwalające tradycje kościoła katolickiego.