Weksle inwestycyjno-terminowe

Komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe (KWIT) Na rynku pieniężnym istotną rolę spełniają komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe (KWIT). Weksle te są swoistą formą weksla finansowego, wykorzystywanego przez wystawców (przedsiębiorstwa) w celu pozyskania bezpośrednio na rynku pieniężnym większych, krótkoterminowych pożyczek, od różnych inwestorów. Pionierem emisji KWIT na polskim rynku jest bank holenderski ING Barings Bank. Inwestor kupujący weksle może otrzymać weksel własny emitenta lub udział w wekslu globalnym. Ze względu na to, że nominały komercyjnych weksli inwestycyjno-terminowych wynoszą 500.000 PLN, to konstrukcja weksla globalnego pozwala na zakup prawa do jego określonej części. Wszystkie weksle globalne mają awal, tj. gwarancję poręczyciela. KWIT wyemitowane przez spółki będące filiami firm zachodnich na rynku polskim mają gwarancję realizacji, wynikającą z zobowiązań firm macierzystych i są stosunkowo bezpieczną inwestycja. Ponadto ważność każdego weksla jest dodatkowo potwierdzona przez bank organizatora emisji. Weksle te mają jednakowy termin wykupu, np. miesiąc lub trzy miesiące. Potencjalny pożyczkobiorca, decydujący się na zaciągnięcie krótkoterminowej pożyczki bezpośrednio na rynku pieniężnym, poszukuje agenta specjalizujacego się w emisji KWIT, który podjąłby się zorganizowania i sprzedaży emisji. Bank w roli agenta emisji zobowiązuje się do pełnienia trzech podstawowych funkcji:  organizatora-dealera,  pełnomocnika, do spraw emisji i płatności,  powiernika (domicylenta) KWIT. Jeżeli strony dochodzą do porozumienia, to zawierają komplet umów precyzujących wyżej wymienione zadania banku-agenta emisji w zamian za określona prowizje. Następnie bank-agent wspólnie z emitentem przygotowują memorandum informacyjne dla emitenta i jego programu emisji. Memoranda emisji zawierają charakterystykę działalności i sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa –emitenta za ostatni rok lub dwa, trzy poprzednie lata, określenie celu, na jaki ma być wykorzystana pożyczka, informację o zabezpieczeniu wypłacalności wystawcy weksli (gwarancjach) oraz dane dotyczące emisji, tj. jej wartości, termin. Memoranda emisji gwarantowanych nie są obszerne, gdyż ocena ryzyka opiera się głównie na wiarygodności płatniczej gwaranta. Jeżeli takiej gwarancji udziela solidny bank, to w istotnym stopniu przyczynia się ona do powodzenia sprzedaży emisji i obniżenia kosztu pożyczki. Następnie agent rozsyła memorandum do potencjalnych-jego zdaniem-inwestorów, proponując im zawarcie odpowiedniej umowy za zakup weksli. Umowa jest zobowiązaniem inwestora do nabycia określonej liczby weksli po uzgodnionej cenie, uwzględniającej dyskonto. Ważnym prawem, które może przysługiwać akcjonariuszowi, jest tzw. prawo poboru akcji nowej emisji. Wynika ono z faktu, że spółki mogą wielokrotnie emitować akcje, aby powiększyć swój kapitał. Jeżeli posiadacz akcji starej emisji nie zakupi akcji nowej emisji to jego udział we własności spółki, w prawie głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy maleje. Aby więc zapewnić dotychczasowym akcjonariuszom utrzymanie udziału we własności, spółka może wyemitować prawo poboru, które daje im prawo do zakupu akcji nowej emisji po ustalonej cenie emisyjnej, przy czym posiadacz akcji prawa poboru ma trzy możliwości : • sprzedać wszystkie lub część praw poboru na giełdzie • korzystać z niego, tj. dokonać zapisu na akcje nowej emisji i zakupić je • utrzymać je aż do dnia jego ustania (utraty jego własności) i nie skorzystać z niego, tj. pozwolić na wygaśnięcie tych praw Prawa z akcji zwykłych mają charakter rezydualny, co oznacza, że są one realizowane w przypadku likwidacji spółki (najczęściej w wyniku bankructwa) po uprzednim zaspokojeniu jej innych zobowiązań oraz praw z akcji uprzywilejowanych. Prawa natomiast do dywidendy z akcji zwykłych są realizowane po uprzednim zaspokojeniu praw z akcji uprzywilejowanych. Akcje uprzywilejowane mogą dawać przywileje w zakresie dywidendy, prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy oraz udział w podziale masy upadłościowej spółki. Uprzywilejowanie akcji pod względem dywidendy daje prawo jej posiadaczowi do otrzymywania stałej jej wysokości. Szczególną odmianą są w tym przypadku tzw. akcje kumulatywne. W ich przypadku wypłata dywidendy następuje w stałej wysokości nie tylko wówczas, gdy zysk maleje, lecz także wtedy, gdy spółka ponosi starty i gdy poziom strat się powiększa. Często ten typ akcji jest pozbawiony prawa głosu na walnym zgromadzeniu. Drugą odmianą przywileju jest związanie z tym typem akcji większej liczy głosów (z reguły 2-5) na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Trzecią postacią przywileju może być pierwszeństwo w podziale majątku likwidowanej spółki (jej masy upadłościowej) przed innymi akcjonariuszami. Akcje uprzywilejowane są z reguły, imienne i mogą być sprzedawane, dziedziczone itp. Jedynie za zgoda zarządu spółki. Sama spółka nie może kupować własnych akcji, z wyjątkiem sytuacji, gdy chce je umorzyć lub przechować (przechowywanie akcji w tzw. skarbcu jest możliwe w systemie amerykańskim, w Polsce – jak dotychczas nie ma takiej możliwości. Akcje złote dają szczególny rodzaj przywileju. Ich posiadacze (najczęściej skarb państwa) mają zastrzeżony wpływ na decyzje spółki o charakterze strategicznym (zmiana statutu, kontrola struktury własnościowej, np. decyzje o połączeniach emisji nowego kapitału). W tych sprawach akcje te mogą dawać prawo veta. Przy czyn uprawnienia te mogą być terminowe lub bezterminowe. Nie dają one, z wyjątkiem zastrzeżonych przez statut, prawa głosu na walnym zgromadzeniu w innych jego decyzjach.