Witkacy i Gombrowicz

Witkacy i Gombrowicz Historycy literatury określają Tango jako utwór nawiązujący do dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) i Witolda Gombrowicza – pasjonatów formy, zarówno w teorii, jak i w praktyce literackiej. Z Witkacego jest w Tangu salon, rewolwer, drań w salonie i trupy w salonie. Z Gombrowicza jest język i podstawowe opozycje filozoficzne i psychologiczne. Ala ma w sobie coś z Młodziakówny, Stomil jest po gombrowiczowsku niezapięty Z Witkacego wywodzi się przeświadczenie, że artysta jest papierkiem lakmusowym swojego czasu. [...] Z Gombrowicza jest walka formy z nijakością, konwencji z rozmamłaniem. Gombrowiczowska jest absolutna niemożność, w którą zapada Artur, po gombrowiczowsku jest upupiony wujcio Eugeniusz, niemal z powrotem zapędzony do szkoły w swoich krótkich spodenkach.13 Józef Kelera przedstawia konkretne przykłady odwołań do dzieł wymienionych tu głośnych twórców dramatu awangardowego. Wska¬zuje na pokrewieństwo z Kurką wodną Witkacego, z utworami Gombrowicza: Ferdydurke i Ślub. Najbardziej narzucającym się wspólnym elementem dzieł trzech wymienionych autorów jest poszukiwanie formy, która mogłaby scalić rozpadającą się rzeczywis¬tość pozbawioną oparcia w mocnym systemie wartości.14 Nawiązanie do filozofii zawartej w dramatach Witkacego i Gombrowicza sytuuje Mrożka w jeszcze jednej – właśnie filozoficznej – płaszczyźnie po¬wiązań z twórczością autorów, którzy na stałe zapisali się w historii literatury i teatru również nowatorskim stylem wypowiedzi. Nawiązuje on do języka filozoficznej dysputy, m.in. do teoretycznych pism Stanisława Ignacego Witkiewicza.