Sarmata w twórczości Krasickiego i Niemcewicza

Portret sarmaty w twórczości Ignacego Krasickiego i w „Powrocie posła” Juliana Ursyna Niemcewicza Ignacy Krasicki: bajki „Szczur i kot” (tekst- podręcznik do klasy pierwszej, strona 365)- ukazuje pyszałkowatość i zadufanie szlachty sarmackiej, nie zważającej na zagrożenie. Przestrzega przed wpadaniem w samozachwyt. satyry „Do króla” (podr. str. 368)- z zarzutów jakie kieruje do króla podmiot liryczny- sarmacka szlachta, można zauważyć następujące jej cechy: konserwatyzm, „Pijaństwo” (podr. str. 372)- Satyra ta ma za zadanie wykpić i ośmieszyć pijaństwo popularne u szlachty. Pijaństwo powoduje, że szlachta: traci zdrowie, bierze udział w bójkach, traci majątek, zaniedbuje gospodarstwo, traci zdolność trzeźwego myślenia. „Świat zepsuty” (podr. str. 370)- wśród wielu zarzutów skierowanych do XVIII wiecznego społeczeństwa polskiego, do szlachty kieruje się następujące: niesłowność, obłuda, zuchwałość, megalomania, rozpusta, okradanie ojczyzny, prywata, niezgoda, nierespektowanie prawa. „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”- księga pierwsza: satyryczno- obyczajowa. Bohater w formie pamiętnika ukazuje swoją młodość w rodzinie sarmackiej. ojciec Mikołaj- osoba poważana, ale bez wykształcenia. Lekceważy naukę. Ma skłonność do upijania się wraz z gośćmi. Uważa się za patriotę. matka- również nie wykształcona, nieokrzesana „woli prostacką cnotę, niż grzeczne występki”. Oboje nie przykładali wagi do nauki syna. Mikołaj przez wiele lat nie umiał czytać ani pisać. „Powrót posła” J.U.Niemcewicza: reprezentant- Starosta Gadulski Cechy: Konserwatywne poglądy staroszlacheckie, reprezentuje ciemną zacofaną szlachtę. Jest dumny ze swojej niewiedzy. Boi się nowości (ideał- czasy saskie). Zwolennik i obrońca liberum veto itd. Obojętny na sprawy publiczne. Przedkłada ponad nie własne interesy. Jest gadatliwy, chciwy, skąpy, leniwy, kłótliwy.