Pióro Pióro to ostatni wiersz napisany i opublikowany przed wyjaz¬dem poety za granicę w 1842 r. (opatrzony datą 22 marca). Bywa traktowany jako utwór programowy w sensie artystycznym, spo¬łecznym i politycznym.2 Tekst wiersza poprzedza motto: ...Nie dbając na chmury Panów krytyków, gorsze kładzie kalambury zaczerpnięte z poematu Beppo Byrona, wymierzone przeciwko kry¬tykom, którzy atakowali jego twórczość za niezrozumiałe sformu¬łowania, niejasne myśli. Takie zarzuty niejednokrotnie kierowano również pod adresem Cypriana Norwida. Pióro to utwór podzielony na trzy części o różnej liczbie wer¬sów: 11, 8 i 4, napisany regularnym trzynastozgłoskowcem z śred¬niówką po 7 sylabie. Rymy żeńskie, przeplatane, są zazwyczaj do¬kładne (z wyjątkiem dwu par rymowanych wyrazów: szyję – chryje, prędko – wędką). Na podstawie dotychczasowej, dwuletniej, prak¬tyki poetyckiej autor określił tu zadania poezji. Podmiot w bezpo¬średniej wypowiedzi zwraca się do narzędzia pracy artysty-literata. Wykorzystując formy wołacza i trybu rozkazującego nakłada na ty¬tułowe pióro powinności, które są związane z jego misją – jest bo¬wiem Żaglem anielskiego skrzydła i służy twórczości zaangażowanej w sprawy społeczne, demaskującej przejawy zła, odkrywającej prawdę o świecie bez względu na konsekwencje takiego stanowiska. Bezkompromisowość wypowiedzi poetyckiej powinna być podsta¬wową cechą twórczości, niekiedy z konieczności wieloznacznej, zmetaforyzowanej, ukazującej różne sprawy nie wprost. Pióro, najdoskonalej zwięzły wiersz w poezji polskiej, jest zbu¬dowany na zasadzie triady dialektycznej: teza, antyteza, synteza. Jest to zarazem triada w potrójnym sensie: logicznym, aksjologicz¬nym i teologicznym, jeśli chodzi o formę wiersza, jego treść i cel. [...] Pierwszy akapit składa się z realistycznych przenośni, oddają¬cych kształt zewnętrzny rzeczy lub ich funkcje, oraz ze zwykłych po¬równań za pomocą stówka „jak”. Drugi akapit składa się z samych przenośni, bez ani jednego porównania z „jak”. Wreszcie trzeci a¬kapit stanowi aforystyczny wniosek z dwóch pierwszych, metaforycz¬ną sentencję, gnom semantyczny.3 Spróbujmy, postępując za przyto¬czoną sugestią M. Piechota, bliżej przyjrzeć się poszczególnym cz꬜ciom-zwrotkom. I wlano w ciebie duszę – nie anielską, czarną – atrament pozo¬stawiający ślad myśli za każdym pociągnięciem pióra oddaje utarte schematy, puste sformułowania, gładkie, bezproblemowe zdania stworzone ręką wypaloną, zmęczoną, uległą wobec wielekroć powielanych wzorców. Żalów chryje, // Albo okrągłe zera [...] jak zracho¬wane jaja są więc wytworem ręki niezdolnej do przelania myśli u¬lotnej, wysokiej, lekkiej, doniosłej i tylko niekiedy pojawia się bły¬skotliwa refleksja, ukryta w gąszczu trywialnych treści. W drugiej strofie poeta nakreślił zadania i cele poezji, która powinna służyć społeczeństwu ożywczą wodą zdrojów Mojżeszowych i uwznioślającą ideą – Żaglem anielskiego skrzydła. Z tym za¬leceniem wiąże się przestroga przed sztucznością, pozorem, blichtrem: Nie bądź papugą uczuć ani marzeń kraską. Zadania poezji zostały tu określone w zdecydowanym postulacie arty¬stycznym: Sokolim prawem wichry pozagarniaj w siebie, Nie płowiej skwarem słońca i nie ciemniej słotą; Dzikie i samodzielne, sterujące w niebie, Do Żadnej czapki klamrą nie przykuj się złotą. Pióro – symbol poezji – ma być odporne na wszelkie wpływy, nie może poddawać się aktualnym modom i różnym okolicznościom, ma być bezinteresowne i bezkompromisowe. Dzięki swojej nieza¬leżności będzie orężem prawdy i ostoją zasad moralnych. Najkrótsza, trzecia część wiersza, w czterowierszu podsumowuje owe refleksje: Albowiem masz być piórem nie przesiąkłym wodą Przez wichrów i nawałnic bezustanne wpływy, Lecz piórem, którym ospę z krwią mięszają młodą, Albo za wartkie strzałom przytwierdzają grzywy. Poezja ma więc zaszczepić społeczeństwo przed najgroźniejszą cho¬robą – upadkiem moralnym prowadzącym do zagłady człowieczeństwa. Twórczość poetycka nie powstaje sama dla siebie lub tylko dla racji estetycznych – ma do spełnienia doniosłe zadania pojmowane w kategoriach etyki w wymiarze społecznym. Pusta, uciekająca od aktualnych problemów, ujęta w zaokrąglonych „zerach”, w utartych, gładkich formułkach, do których przyzwyczajone jest od lat ludzkie oko i ucho, nie ma żadnego znaczenia, niczego nie odmieni ani nie uzdrowi – z takiej twórczości nie tylko można, ale trzeba zrezygnować. Wiersz Pióro ma charakter programowy, w formie liryki bezpo¬średniej postuluje i nakazuje odnowę poezji jako dziedziny twórczo¬ści społecznie i moralnie zaangażowanej. W trybie rozkazującym podmiot formułuje zadania, jakie pióro powinno spełniać: Nie bądź papugą uczuć ani marzeń kraską; Do żadnej czapki klamrą nie przy¬kuj się złotą (metafora przestrzegająca przed uleganiem różnym i¬deologiom); [...] masz być piórem nie przesiąkłym wodą. Norwid chętnie stosuje epitety i przenośnie, które służą określeniu pióra i poezji, np.: anielskie skrzydło, czarodziejska laska, dzikie i samo¬dzielne. Narzędzie pracy twórczej podlega tu również ożywieniu, np.: wlano w ciebie duszę, łowisz myśl, wzdrygasz się. Pióro – narzędzie pisarskiej aktywności – stało się w wierszu Norwida przedmiotem obdarzonym szczególnym znaczeniem i mi¬sją. Nazwane Żaglem anielskiego skrzydła może i powinno udźwi¬gnąć ciążące na nim zadania: błyskotliwości, ulotności, kondensacji myśli (masz być piórem nie przesiąkłym wodą), ochrony przed mo¬ralnym zagrożeniem (skojarzenie ze szczepionką przeciw ospie) oraz uleganiem ideologicznym wpływom.
"Pióro" Cypriana Norwida
Pióro Pióro to ostatni wiersz napisany i opublikowany przed wyjaz¬dem poety za granicę w 1842 r. (opatrzony datą 22 marca). Bywa traktowany jako utwór programowy w sensie artystycznym, spo¬łecznym i politycznym.2 Tekst wiersza poprzedza motto: ...Nie dbając na chmury Panów krytyków, gorsze kładzie kalambury zaczerpnięte z poematu Beppo Byrona, wymierzone przeciwko kry¬tykom, którzy atakowali jego twórczość za niezrozumiałe sformu¬łowania, niejasne myśli. Takie zarzuty niejednokrotnie kierowano również pod adresem Cypriana Norwida. Pióro to utwór podzielony na trzy części o różnej liczbie wer¬sów: 11, 8 i 4, napisany regularnym trzynastozgłoskowcem z śred¬niówką po 7 sylabie. Rymy żeńskie, przeplatane, są zazwyczaj do¬kładne (z wyjątkiem dwu par rymowanych wyrazów: szyję – chryje, prędko – wędką). Na podstawie dotychczasowej, dwuletniej, prak¬tyki poetyckiej autor określił tu zadania poezji. Podmiot w bezpo¬średniej wypowiedzi zwraca się do narzędzia pracy artysty-literata. Wykorzystując formy wołacza i trybu rozkazującego nakłada na ty¬tułowe pióro powinności, które są związane z jego misją – jest bo¬wiem Żaglem anielskiego skrzydła i służy twórczości zaangażowanej w sprawy społeczne, demaskującej przejawy zła, odkrywającej prawdę o świecie bez względu na konsekwencje takiego stanowiska. Bezkompromisowość wypowiedzi poetyckiej powinna być podsta¬wową cechą twórczości, niekiedy z konieczności wieloznacznej, zmetaforyzowanej, ukazującej różne sprawy nie wprost. Pióro, najdoskonalej zwięzły wiersz w poezji polskiej, jest zbu¬dowany na zasadzie triady dialektycznej: teza, antyteza, synteza. Jest to zarazem triada w potrójnym sensie: logicznym, aksjologicz¬nym i teologicznym, jeśli chodzi o formę wiersza, jego treść i cel. [...] Pierwszy akapit składa się z realistycznych przenośni, oddają¬cych kształt zewnętrzny rzeczy lub ich funkcje, oraz ze zwykłych po¬równań za pomocą stówka „jak”. Drugi akapit składa się z samych przenośni, bez ani jednego porównania z „jak”. Wreszcie trzeci a¬kapit stanowi aforystyczny wniosek z dwóch pierwszych, metaforycz¬ną sentencję, gnom semantyczny.3 Spróbujmy, postępując za przyto¬czoną sugestią M. Piechota, bliżej przyjrzeć się poszczególnym cz꬜ciom-zwrotkom. I wlano w ciebie duszę – nie anielską, czarną – atrament pozo¬stawiający ślad myśli za każdym pociągnięciem pióra oddaje utarte schematy, puste sformułowania, gładkie, bezproblemowe zdania stworzone ręką wypaloną, zmęczoną, uległą wobec wielekroć powielanych wzorców. Żalów chryje, // Albo okrągłe zera [...] jak zracho¬wane jaja są więc wytworem ręki niezdolnej do przelania myśli u¬lotnej, wysokiej, lekkiej, doniosłej i tylko niekiedy pojawia się bły¬skotliwa refleksja, ukryta w gąszczu trywialnych treści. W drugiej strofie poeta nakreślił zadania i cele poezji, która powinna służyć społeczeństwu ożywczą wodą zdrojów Mojżeszowych i uwznioślającą ideą – Żaglem anielskiego skrzydła. Z tym za¬leceniem wiąże się przestroga przed sztucznością, pozorem, blichtrem: Nie bądź papugą uczuć ani marzeń kraską. Zadania poezji zostały tu określone w zdecydowanym postulacie arty¬stycznym: Sokolim prawem wichry pozagarniaj w siebie, Nie płowiej skwarem słońca i nie ciemniej słotą; Dzikie i samodzielne, sterujące w niebie, Do Żadnej czapki klamrą nie przykuj się złotą. Pióro – symbol poezji – ma być odporne na wszelkie wpływy, nie może poddawać się aktualnym modom i różnym okolicznościom, ma być bezinteresowne i bezkompromisowe. Dzięki swojej nieza¬leżności będzie orężem prawdy i ostoją zasad moralnych. Najkrótsza, trzecia część wiersza, w czterowierszu podsumowuje owe refleksje: Albowiem masz być piórem nie przesiąkłym wodą Przez wichrów i nawałnic bezustanne wpływy, Lecz piórem, którym ospę z krwią mięszają młodą, Albo za wartkie strzałom przytwierdzają grzywy. Poezja ma więc zaszczepić społeczeństwo przed najgroźniejszą cho¬robą – upadkiem moralnym prowadzącym do zagłady człowieczeństwa. Twórczość poetycka nie powstaje sama dla siebie lub tylko dla racji estetycznych – ma do spełnienia doniosłe zadania pojmowane w kategoriach etyki w wymiarze społecznym. Pusta, uciekająca od aktualnych problemów, ujęta w zaokrąglonych „zerach”, w utartych, gładkich formułkach, do których przyzwyczajone jest od lat ludzkie oko i ucho, nie ma żadnego znaczenia, niczego nie odmieni ani nie uzdrowi – z takiej twórczości nie tylko można, ale trzeba zrezygnować. Wiersz Pióro ma charakter programowy, w formie liryki bezpo¬średniej postuluje i nakazuje odnowę poezji jako dziedziny twórczo¬ści społecznie i moralnie zaangażowanej. W trybie rozkazującym podmiot formułuje zadania, jakie pióro powinno spełniać: Nie bądź papugą uczuć ani marzeń kraską; Do żadnej czapki klamrą nie przy¬kuj się złotą (metafora przestrzegająca przed uleganiem różnym i¬deologiom); [...] masz być piórem nie przesiąkłym wodą. Norwid chętnie stosuje epitety i przenośnie, które służą określeniu pióra i poezji, np.: anielskie skrzydło, czarodziejska laska, dzikie i samo¬dzielne. Narzędzie pracy twórczej podlega tu również ożywieniu, np.: wlano w ciebie duszę, łowisz myśl, wzdrygasz się. Pióro – narzędzie pisarskiej aktywności – stało się w wierszu Norwida przedmiotem obdarzonym szczególnym znaczeniem i mi¬sją. Nazwane Żaglem anielskiego skrzydła może i powinno udźwi¬gnąć ciążące na nim zadania: błyskotliwości, ulotności, kondensacji myśli (masz być piórem nie przesiąkłym wodą), ochrony przed mo¬ralnym zagrożeniem (skojarzenie ze szczepionką przeciw ospie) oraz uleganiem ideologicznym wpływom.
Materiały
Struktura i znaczenie "Dżumy" Alberta Camusa
Struktura i znaczenie Dżumy
Powstała po II wojnie powieść Alberta Camusa jest utworem o charakterze uniwersalnym. Wydarzenia w Oranie odsyłają do szer¬szych treści. Jest to więc dzieło o ekspansji zła i różnych postawach ludzkich. Jak staraliśmy się pokazać, walka ze złem przybiera formy zależne od motywacji, umiejętności, wrażliwości...
Epicedium - wyjaśnienie pojęcia
Epicedium – w greckiej liryce chóralnej pieśń żałobna śpiewana przy łożu zmarłego, będąca opłakiwaniem jego śmierci, ale zarazem pochwałą cnót i osiągnięć oraz słowami pocieszenia. Pieśni tego gatunku miały charakter elegijny, bądź narracyjny; w obu przypadkach wielką rolę odgrywały motywy mitologiczne. W sensie później przyjętym: mowa wyg...
Twórczość Słowackiego oparta na patriotyźmie
Twórczość Juliusza Słowackiego była i jest szkołą uczuć i myśli patriotycznych.
Juliusz Słowacki był jednym z najwybitniejszych poetów romantycznych. Cała jego twórczość przesiąknięta była miłością do ukochanego kraju, do ojczyzny, od której był daleko i do której nie mógł wrócić. Miłość do ojczyzny i narodu jest obecna prawie w każdym jeg...
Zmiany w kapitale własnym
Zestawienie zmian w kapitale własnym.
Jedną z nowości, jakie niesie za sobą nowelizacja ustawy o rachunkowości, jest nałożenie na większe, podlegające corocznemu badaniu jednostki, obowiązku sporządzania nowego elementu sprawozdania finansowego, nazwanego zestawieniem zmian w kapitale własnym.
Istotnym wymogiem UoR jest przedstawienie zmian ...
"Ocalony" jako komentarz do "Kartoteki"
Jako komentarz do życia:
- życie człowieka nie ma stworzonego przez niego sensownego początku ani końca (narodziny i śmierć są poza wpływami człowieka),
- współczesny człowiek jest anonimowy w świecie, a nawet we własnym środowisku (np. w mieście),
- jedynie to, co przynosi nam życie, jest prawdziwe; rezygnacja z moralistyki, uprawianej...
Co jest potrzebne do powstania grupy społecznej ?
Grupa społeczna – pewna ilość osób, przynajmniej 3, które są powiązane systemem stosunków społecznych uregulowanych przez instytucje, posiadających wspólne wartości, oddzielone od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności.
Aby powstała grupa potrzebne są:
organizacja wewnętrzna (instytucje różne formy kontroli i wzory dzia...
Świat pogan w "Quo vadis"
Główne postaci
Świat pogan
Na czoło osób reprezentujących w powieści pogański Rzym wysuwa się panujący podówczas cesarz Neron. Odgrywa on znaczącą rolę w przebiegu akcji. Chociaż jest drugoplanowym bohaterem utworu, narzuca, dzięki swojej pierwszorzędnej pozycji, obowiązujący styl i zwyczaje.
Neron jest tu scharakteryzowany jako pos...
Znaczenie tytułu "Granica"
Wieloznaczność utworu
Granica na płaszczyźnie społecznej. Podział klasowy odgradzający świat posiadających od świata nędzarzy. Jest między nimi przepaść. Dzielą ich przywileje, możliwości życiowe, prawa, możliwości wpływania na życie. Awans społeczny jest nieosiągalny dla ludzi sfery ubogiej - nieprzekraczalna granica.
Płaszczyzna psycholo...