Orientacje w socjologii

Całość społeczna - czy społeczeństwo jest naturalne czy jest wytworem człowieka? Orientacje – podejście socjologiczne do całości. • Przedstawiciele orientacji nominalistycznej stwierdzili, że nie można nazywać ludzi zbiorowością, bo to jest pojęcie puste. Nazwy te nigdy nie określają bytu jednostek. Nominaliści używają metody redukcji indywidualistycznej, czyli omawiania poszczególnych jednostek, a nie “całości”, gdyż ta oznacza dla nich wielość jednostek. Praca przy taśmie produkcyjnej jest przykładem pracy całości. Rezultat ich wspólnej pracy jest brany pod uwagę, a nie to, co robi każdy z nich. Podejście nominalistyczne zawiera braki, bo czynności wykonywane przez ludzi są różne i łączy ich efekt. Różne działania wielu ludzi są koordynowane. Nie da się sprowadzić człowieka do bytu jednostkowego. O powstaniu całości społecznej decyduje program, koordynacja, plan, organizacja. • Podejście fikcjonistyczne – ludzie mają skłonność do ujmowania kategoriami kolektywistycznymi. Zbiorowość to fikcja (np. patriota zakłada, że istnieje coś takiego jak naród, państwo i może nawet chcieć za to umrzeć). Rzeczywistość należy jednak tak interpretować, bo nie zrozumiemy, o co ludziom chodzi i w co oni wierzą. • Modelizm genetyczny (aproryczny; modelizm od “modus” – sposób istnienia) – zanim ktoś uległ procesom kształtującym w społeczeństwie, ma już genetycznie zakodowane poczucie własnego “ja”. Ma możliwość operowania zaimkiem “my” w odróżnieniu od “wy” i “oni” (np. w momencie zagrożenia: “kiedy przyjdą podpalić dom” – oni przyjdą podpalić nasz dom). Zbiorowisko staje się tłumem przy pomocy jakiegoś katalizatora – np. jeżeli zaczniemy ludzi w zbiorowisku określać “wy” albo do nich strzelać, to zaczną się oni wzajemnie wspierać i staną się tłumem. • Realizm socjologiczny to taka koncepcja, która zakłada że całości społeczne istnieją realnie, chociaż na nie przejawiają się zawsze w tej samej postaci. Można je jednak dostrzec na podstawie skutków ich istnienia. Grupa to nie każda wielość jednostek.