Organy, cele, funkcje GATT/WTO

Organy GATT - Organy plenarne - Konferencja i Rada Przedstawicieli - Konsultacyjna Grupa Osiemnastu - organ o ograniczonym składzie członkowskim - Panele Koncyliacyjne ( polubowne rozstrzyganie sporu ) - grupy ekspertów do rozstrzygania sporów między krajami członkowskimi. Cele, zasady i funkcje GATT a obecnie WTO Rozwój handlu międzynarodowego jego pełna liberalizacja, likwidacja dyskryminacji, ochrona rynku tylko przez taryfę celną, ustalenie zasad na których handel miałby się opierać. Najważniejsze zasady wymiany handlowej 1. Klauzula największego uprzywilejowania - klauzula niedyskryminacji i równości w traktowaniu partnerów . Wyjątki : Unia Celna i Strefa Wolnego Handlu. 2. Zasada wzajemności - wzajemne korzyści i koncesje. Państwo nie musi udzielać takich koncesji i przywilejów jeśli nie korzysta z nich z drugiej strony. Wyjątek: Powszechny System Preferencji Generalnych 3. Ochrona rynku przez taryfę celną. Wyjątki: przy ochronie bilansu płatniczego, przy ochronie zdrowia lub przepisów sanitarnych. Jednak główna zasada wymiana wszystkich barier pozataryfowych na cła. 4. Klauzula Narodowa- towar importowany nie może być gorzej traktowany niż towar krajowy pod względem dystrybucji, zakupu, przewozu, podatków itp. Funkcje GATT/WTO • Kontrolne - przeglądy i analizy stosowanych zasad przez kraje członkowskie i rozstrzyganie sporów pomiędzy krajami członkowskimi • Regulacyjne - forum konsultacji i wymiany badań • Pomoc techniczna krajom czlonkowskim Na forum GATT toczy się negocjacje zwane rundami - było ich 8: 1 runda GATT Genewa; 49 - Amency; 51-Torquay; 56-Genewa; 62-Genewa;64-67 Genewa - Runda Kennedy'ego; 73-79 Runda Tokijska; 96-94 Runda Urugwajska. Do Rundy Tokijskiej wszystkie negocjacje dotyczyły towarów przemysłowych, dopiero w dwóch ostatnich mowa była o artykułach rolno-spożywczych. Runda Kenediego- ustalono kodeks antydumpingowy , wprowadzono linearną metodę redukcji ceł - jednakowe cięcia na poszczególne listy towarowe. Z = (A-x) (A+x) z - stawka celna po redukcji; A - stawka celna przed redukcją; x - współczynniki. Nastąpiła więc znaczna redukcja ceł w stosunku do poprzednich. Runda Tokijska - dalsza redukcja ceł; harmonizacja- większa redukcja ceł wyższych mniejsza redukcja ceł niższych. Poruszono problematykę likwidowania przeszkód pozataryfowych - ustanowiono 9 kodeksów: Barier technicznych, subwencji, zakupów rządowych, procedur antydumpingowych itd. Runda Urugwajska - poruszono problem usług, towarów rolno- spożywczych, tekstyliów, handlowych aspektów inwestycji, prawa własności intelektualnych - ograniczenie nadużywania własności. Handlowe aspekty inwestycji - usuwanie barier. Cztery okresy działalności GATT: I od 48 do 73r. Tendencje liberalistyczne i wzrost otwartości gospodarek narodowych II 73-86r. - okres mniejszego zainteresowania handlem międzynarodowym, wzrost presji protekcjonistycznej III 86-94 r. - państwa uczestniczące w rundzie Urugwajskiej zobowiązały się do nie rozszerzania tendencji protekcjonistycznych IV 95 r. Powstanie WTO i rozwój tendencji liberalistycznych