NOWELISTYKA W POZYTYWIŹMIE Nowele i opowiadania uprawiali wszyscy wielcy realiści polscy: Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Eliza Orzeszkowa, Maria Konopnicka, Aleksander Świętochowski. BOLESŁAW PRUS (1847 – 1912) W latach 1876 – 1884 napisał większość swych nowel. Powstały wtedy m.in.: „Sieroca dola”, „Powracająca fala”, „Katarynka”, „Antek”, „Kamizelka”, „Omyłka”. Nowele drukuje Prus w czasopismach, później wydał je w zbiorach. Akcja nowel toczy się w kręgu ówczesnych najważniejszych spraw społecznych, go-spodarczych i narodowych, odsłania tragizm losów ludzkich i konfliktów między ludźmi. W „Mi-chałku” pokazuje problem bezrobocia, niepewność dorywczej pracy sezonowych robotników mu-rarskich, jak i zdolność do ofiary i poświęceń prostego człowieka. W „Powracającej fali” daje autor wyraz krzywdy robotnika, krzywdy, która jak powracająca fala uderza w krzywdziciela. Odsłania-jąc ciemnotę ówczesnej wsi, Prus podkreśla w swych nowelach wysokie poczucie człowieczeństwa, wysoką wartość moralną prostego człowieka. Problem zabłąkanego w wielkim świecie dziecka, pozostawionego sobie, cierpiącego z powodu obojętności i ciemnoty otoczenia, pokazał pisarz w „Sierocej doli”, „Anielce”, „Antku” i w „Katarynce”. Pierwsze nowele Prusa mają formę luźną, są to raczej opowiadania z zarysem biogra-ficznym występujących postaci. Później powstają nowele o zwartej budowie i wyraźnymi cechami nowelistycznymi. HENRYK SIENKIEWICZ (1846 – 1916) Lata 1876 – 1883 to okres pisania nowel. Ostre demaskatorskie spojrzenie na sprawy chłopskie charakteryzują: „Szkice węglem”, „Janka Muzykanta”, „Za chlebem”. Natomiast w noweli „Bartek Zwycięzca” do głosu doszły bolesne problemy narodowe. Bezlitosne wynarodowienie dzieci i młodzieży pokazał Sienkiewicz w „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”; tęsknotę za krajem, samotność tułaczy rozsianych po świecie w „Latar-niku”. W noweli „Sachem” autor odsłonił tragedię Indian startych z powierzchni własnej ziemi przez zachłannych, zaborczych kolonistów. Nowelom tym nadawał Sienkiewicz doskonały kształt artystyczny. Waga problemu łą-czy się z rysunkiem postaci, scen i sytuacji. Wymienione nowele „ludowe” zawierały krytykę szlachty i kleru, dwóch czynników – zdaniem Sienkiewicza – powołanych do zmiany warunków życia chłopa, a przecież obojętnych i często wręcz sprawców jego nieszczęścia. ELIZA ORZESZKOWA (1841 – 1910) Orzeszkowa jako realistka odrzuca moralizatorstwo, usuwa komentarze odautorskie. Jej wiedza o życiu społecznym pogłębia się ustawicznie. Dowodem jej wnikliwości są liczne opowia-dania z życia biedoty Grodna i jego okolic, zebrane w trzy tomowym cyklu nowel pt. „Z różnych sfer”. Ukazując w jednym z opowiadań („Daj kwiatek”) starą łachmaniarkę, mówi pisarka, że ni-czego w życiu nie pragnęła tak silnie, jak znać historię od A do Z ludzi biednych. W noweli „A…B…C” autorka apeluje do inteligencji, aby podejmowali działania mają-ce na celu „pracę u podstaw”. Orzeszkowa napisała też cykl nowel „Gloria victis” (chwała zwyciężonym), w których składa hołd bohaterom powstania styczniowego. MARIA KONOPNICKA (1842 – 1910) Była ona utalentowaną nowelistką. Jej nowele ukazywały się w zbiorach, poczynając od 1888 r. kiedy wyszły „Cztery nowele”. Następnie ukazały się: „Moi znajomi”, „Na drodze”. Utwory Konopnickiej przynoszą świetne studia psychologiczne ludzi prostych, ubogich, cierpiących („Banasiowa”, „Nasza szkapa”, „Dym”). Często z gorzką ironią odsłania pisarka ciężką i bolesną krzywdę człowieka. O tym mówi „Miłosierdzie gminy”. Jest to jedno z najcięższych oskarżeń, jakie sformułowała Konopnicka pod adresem praw, pozornie humanitarnych, w gruncie rzeczy obłudnych i krzywdzących ludzi słabszych i bezrobotnych
Nowele w pozytywiźmie
NOWELISTYKA W POZYTYWIŹMIE Nowele i opowiadania uprawiali wszyscy wielcy realiści polscy: Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Eliza Orzeszkowa, Maria Konopnicka, Aleksander Świętochowski. BOLESŁAW PRUS (1847 – 1912) W latach 1876 – 1884 napisał większość swych nowel. Powstały wtedy m.in.: „Sieroca dola”, „Powracająca fala”, „Katarynka”, „Antek”, „Kamizelka”, „Omyłka”. Nowele drukuje Prus w czasopismach, później wydał je w zbiorach. Akcja nowel toczy się w kręgu ówczesnych najważniejszych spraw społecznych, go-spodarczych i narodowych, odsłania tragizm losów ludzkich i konfliktów między ludźmi. W „Mi-chałku” pokazuje problem bezrobocia, niepewność dorywczej pracy sezonowych robotników mu-rarskich, jak i zdolność do ofiary i poświęceń prostego człowieka. W „Powracającej fali” daje autor wyraz krzywdy robotnika, krzywdy, która jak powracająca fala uderza w krzywdziciela. Odsłania-jąc ciemnotę ówczesnej wsi, Prus podkreśla w swych nowelach wysokie poczucie człowieczeństwa, wysoką wartość moralną prostego człowieka. Problem zabłąkanego w wielkim świecie dziecka, pozostawionego sobie, cierpiącego z powodu obojętności i ciemnoty otoczenia, pokazał pisarz w „Sierocej doli”, „Anielce”, „Antku” i w „Katarynce”. Pierwsze nowele Prusa mają formę luźną, są to raczej opowiadania z zarysem biogra-ficznym występujących postaci. Później powstają nowele o zwartej budowie i wyraźnymi cechami nowelistycznymi. HENRYK SIENKIEWICZ (1846 – 1916) Lata 1876 – 1883 to okres pisania nowel. Ostre demaskatorskie spojrzenie na sprawy chłopskie charakteryzują: „Szkice węglem”, „Janka Muzykanta”, „Za chlebem”. Natomiast w noweli „Bartek Zwycięzca” do głosu doszły bolesne problemy narodowe. Bezlitosne wynarodowienie dzieci i młodzieży pokazał Sienkiewicz w „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”; tęsknotę za krajem, samotność tułaczy rozsianych po świecie w „Latar-niku”. W noweli „Sachem” autor odsłonił tragedię Indian startych z powierzchni własnej ziemi przez zachłannych, zaborczych kolonistów. Nowelom tym nadawał Sienkiewicz doskonały kształt artystyczny. Waga problemu łą-czy się z rysunkiem postaci, scen i sytuacji. Wymienione nowele „ludowe” zawierały krytykę szlachty i kleru, dwóch czynników – zdaniem Sienkiewicza – powołanych do zmiany warunków życia chłopa, a przecież obojętnych i często wręcz sprawców jego nieszczęścia. ELIZA ORZESZKOWA (1841 – 1910) Orzeszkowa jako realistka odrzuca moralizatorstwo, usuwa komentarze odautorskie. Jej wiedza o życiu społecznym pogłębia się ustawicznie. Dowodem jej wnikliwości są liczne opowia-dania z życia biedoty Grodna i jego okolic, zebrane w trzy tomowym cyklu nowel pt. „Z różnych sfer”. Ukazując w jednym z opowiadań („Daj kwiatek”) starą łachmaniarkę, mówi pisarka, że ni-czego w życiu nie pragnęła tak silnie, jak znać historię od A do Z ludzi biednych. W noweli „A…B…C” autorka apeluje do inteligencji, aby podejmowali działania mają-ce na celu „pracę u podstaw”. Orzeszkowa napisała też cykl nowel „Gloria victis” (chwała zwyciężonym), w których składa hołd bohaterom powstania styczniowego. MARIA KONOPNICKA (1842 – 1910) Była ona utalentowaną nowelistką. Jej nowele ukazywały się w zbiorach, poczynając od 1888 r. kiedy wyszły „Cztery nowele”. Następnie ukazały się: „Moi znajomi”, „Na drodze”. Utwory Konopnickiej przynoszą świetne studia psychologiczne ludzi prostych, ubogich, cierpiących („Banasiowa”, „Nasza szkapa”, „Dym”). Często z gorzką ironią odsłania pisarka ciężką i bolesną krzywdę człowieka. O tym mówi „Miłosierdzie gminy”. Jest to jedno z najcięższych oskarżeń, jakie sformułowała Konopnicka pod adresem praw, pozornie humanitarnych, w gruncie rzeczy obłudnych i krzywdzących ludzi słabszych i bezrobotnych
Materiały
Kompozycja dzieła literackiego
Kompozycja dzieła literackiego.
Kompozycja czyli budowa świata przedstawionego dzieła jest tym samym dla materiału tematycznego, czym styl wobec materiału językowego. Ustala hierarchię jednostek konstrukcyjnych: motywów elementarnych, zespołów motywów (np. np. wątków, postaci) i całości wyższego rzędu (np. fabułę), w szczególności zaś przyporzą...
Krótka recenzja Dziadów wileńsko - kowieńskich
\"Dziady wileńsko - kowieńskie\" to piękny, wzruszający utwór. Powstały w latach 1820 - 1823. Opublikowane zostały w drugim tomie poezji Adama Mickiewicza, który ukazał się w Wilnie w 1823 roku. Koncepcja i osnowa dramatu ma charakter obrzędowy - dziady to obrzęd na pamiątkę zmarłych, odprawiany na obszarach Białorusi, Litwy i Ukrainy cztery raz...
Prąd literacki
Prąd literacki
Prąd literacki jest to faza procesu historycznoliterackiego zawarta w dających się określić ramach chronologicznych. Ramy takie niekiedy wyznaczają daty wydarzeń istotnych w dziejach zbiorowości (np. powstanie styczniowe jako granica pomiędzy romantyzmem i pozytywizmem).
O obliczu okresu decydują:
- charakter występują...
Cechy nowel Konopnickiej
Maria Konopnicka “Nowele”
Maria Konopnicka już jako sławna poetka ogłosiła cztery zbiory nowel. Wypełniły je głównie portrety i biografie różnych postaci ludowych. Współczuciu ich niedoli towarzyszy tu szacu-nek dla ich wrażliwości moralnej, wielkoduszności, subtelnej nieraz kultury uczuciowej. Bohaterowie Konopnickiej nie tylko ...
Ideał człowieka poczciwego Mikołaja Reja
Ideał człowieka poczciwego Mikołaja Reja
Mikołaj Rej(1505-1569)
Nie był człowiekiem zamożnym, choć pochodził z rodziny szlacheckiej.
Urodził się w Żurawnie
Jest czołowym poetą polskim.
Nauki początkowe pobierał w Skalmierzu pod Krakowem, a potem krótko uczęszczał do szkoły we Lwowie, potem krótko do Akademii Krakowskiej. Uczyć się l...
"Kurs filozofii pozytywnej" - poglądy Augusta Comte
August Comte
W rozprawie “Kurs filozofii pozytywnej” sformułował swe główne poglądy:
przedmiotem nauki powinno być rejestrowanie faktów i spostrzeżeń, bowiem godne poznania jest to co sprawdzalne, udowodnione empirycznie
żądał ciągłego weryfikowania wiedzy, żadne twierdzenie nie jest do końca prawdziwe; twierdził, że w...
Typy wzorców współczesnych ojców
Plan:
1.Wprowadzenie.
a)definicja słowa ojciec
b)być dobrym ojcem-problem współczesnych mężczyzn
c)usprawiedliwienie swojej postawy
2.Argumentacja.
a)wezwanie wszystkich ojców do chęci stworzenia prawdziwego domu dla swoich dzieci
b) typy wzorców współczesnych ojców
-ojciec zabawowy
-ojciec kumpel gorliwiec
-ojciec ofiarny i pantoflarz...
"Ferdydurke" - geneza
„Ferdydurke\" - geneza, kształt artystyczny
jak w sklepach - miasto, nowoczesność
ale tam oczami dziecka, dorosły interpretuje. tu dorosły upupiony
groteska, więc nie ma panoramy szkoły, miasta, dworku
świadomie naśladuje styl dramatu, wkłada w usta bohaterów slogany, ośmiesza
powieść o takich jak my, sztuczni
interesuje Gombr. fak...