Narodowa funkcja poezji w "Konradzie Wallenrodzie" A.Mickiewicza



Narodowa funkcja poezji W planie starań o zabezpieczenie przyszłości ojczyzny niemałą rolę odgrywają dwie bliskie Konradowi osoby: Aldona i Halban. Misja żony głównego bohatera polega tu przede wszystkim na akceptacji jego wszelkich decyzji i poczynań oraz na milczącym poparciu i poświęceniu swojego osobistego szczęścia dla wspólnej wielkiej idei. On sam docenia jej rolę w swoich planach, przychodzi pod mur wieży, blisko małego okienka, by umocnić się w dążeniu do celu, szukać rady i wsparcia, także modlitewnego (zwróćmy uwagę, że zamknięcie się Aldony w pustelni było związane ze złożonym Bogu ślubem wytrwania w odosobnieniu do końca życia – nie wynikało wyłącznie z chęci zamieszkania w pobliżu ukochanego mężczyzny). Bardziej aktywnym wsparciem w realizacji planów Alfa-Konrada jest stałe czuwanie nad jego gotowością do czynu podjęte przez Halbana. Jest to osoba szczególna nie tylko ze względu na jej znaczenie w przebiegu zdarzeń zapisanych na kartach utworu. Interesującą charakterystykę tej postaci podaje Wacław Borowy, jeden spośród grona badaczy twórczości A. Mickiewicza we wszystkich jej przejawach: Starzec, gdy Wallenrod dzieckiem. A wszędzie jest. – I nigdzie nie poznany, gdy nie chce. Toż wrócił do Krzyżaków (a starcy się tak łatwo nie odpodobniają). I potem nie podejrzany! Przeciwnie, w poważaniu. Przebiera się (rys rażący!) dla spełnienia najważniejszej funkcji w powieści. Mimo że o tym szepcą, uchodzi mu to. I potem bezpieczny. I wybiera się jeszcze sławę Konrada szerzyć; i wergilową zapowiedź wypowiada: „Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości” (p. VI w 237). Nie wiemy, skąd przychodzi, jakie jego dzieje. Wiemy, że był wajdelotą. [...] on przecie wychowawcą Wallenroda, on go utwierdza w zamiarach, on przypomina mu zobowiązania.9 Istotnie, wpływ Halbana na kształtowanie osobowości, świadomości politycznej i sposobu działania tytułowego bohatera jest nie do przecenienia. Halban towarzyszył Alfowi-Walterowi, dziecku litewskiemu oderwanemu od rodziny i ojczyzny, od początku jego pobytu wśród Krzyżaków. Dzięki tajemniczemu starcowi chłopiec nie tylko nie zatracił swojej tożsamości narodowej, ale stale pielęgnował troskliwą myśl o dalekiej Litwie. Przypominanie ojczystych stron Konradowi Halban wiązał z podsycaniem pragnienia zemsty.10 Kulminacyjny moment pobudzenia głównego bohatera do decyzji i konkretnych czynów odbywa się przy pomocy pieśni. Wajdelota zdaje sobie sprawę z siły poezji (stąd taka forma przypomnienia Konradowi o przyjętym zobowiązaniu) a nawet sam w słynnej Pieśni Wajdeloty określa jej znaczenie: O wieści gminna! ty arko przymierza Między dawnymi a młodszymi laty: W tobie lud składa broń swego rycerza, Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty Arko! tyś żadnym nie złamana ciosem, Póki cię własny twój lud nie znieważy; O pieśni gminna, ty stoisz na straży Narodowego pamiątek kościoła, Z archanielskimi skrzydłami i głosem Ty czasem dzierżysz i miecz archanioła. Płomień rozgryzie malowane dzieje, Skarby mieczowi spustoszą złodzieje, Pieśń ujdzie cało (IV, I77-189) Pogląd Halbana na rolę poezji w życiu narodu jest literackim odwzorowaniem opinii romantyków wynoszących tę twórczość do rangi łącznika między pokoleniami, gwarantującego ciągłość narodową: Pieśń – poezja przekazywana z ust do ust – jest najbardziej trwałym pomnikiem sławy i „pamiątek”, jest strażniczką wartości narodowych i uczuć patriotycznych. Dzięki swojej nośnej formie stale przypomina O ojczyźnie i obowiązkach, jakie każdy powinien wobec niej wypełniać. Wielka ranga poezji podkreślona jest w pieśni Halbana poprzez patetyczne słownictwo, apostrofy (O wieści gminna!; Arko!; O Pieśni gminna) czyniące ich adresatkę wyniosłym obiektem chwały. Poezja, jak arka, ocala przed zniszczeniem, rozkrzewia i rozpłomienia miłość do ojczyzny. W przeciwieństwie do symboli i pamiątek materialnych, jest niezłomna. Halban wyznaje zasadę, że każdy syn narodu powinien realizować swoje zadania wobec ojczyzny, zgodnie ze zdolnościami, poczuciem obowiązku, stawianymi przed nim wymaganiami. Swoją rolę dostrzega w utrwalaniu poprzez poezję pamięci o wspaniałych bohaterach i ich czynach. Czuje się powołany do narodowej służby poprzez pieśń, dlatego odmowa wypicia wina zaprawionego trucizną nie jest gestem ucieczki czy strachu, ale podjęciem ważnego zadania. Imię Konrada, bohatera działającego podstępnie i w ukryciu, zostanie utrwalone w pieśni – taką obietnicę składa Halban swojemu wychowankowi w chwili jego śmierci. Poezja ma więc jasno określone zadania: poprzez utrwalanie najwspanialszych wydarzeń i postaci historycznych powinna zagrzewać do walki, pobudzać do działania na rzecz ojczyzny. Funkcja takiej twórczości jest więc służebna wobec sprawy narodowej. Wezwanie do aktywnej postawy, do obrony kraju i walki o wolność to charakterystyczne cechy poezji tyrtejskiej. Twórcy literatury romantycznej pojmowali poezję narodową jako odwołującą się do tradycji – przede wszystkim ludowej. Stąd w Pieśni Wajdeloty mowa jest o „wieści gminnej” i o ludzie. Zawiera ona także pewne elementy o folklorystycznym rodowodzie: opis widziadła wieszczącego zarazę, magiczne działanie dźwięku „wierzbowej fletni” przywołującej wspomnienie bohaterów narodowych. Ludowe rysy charakteryzują także postać Halbana – śpiewaka i wyraziciela patriotycznych idei niepodległościowych. Obietnica Halbana, złożona umierającemu Konradowi, Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości! (VI, 237), świadczy o tym, jak wielką moc przypisywano działaniu poezji. W kontekście sytuacji narodu (okres przed wybuchem powstania listopadowego) słowa te zabrzmiały jako wezwanie do walki, zobowiązanie moralne wobec ojczyzny. Przekonanie o wielkiej sile poezji potwierdza reakcja Konrada na Powieść Wajdeloty – historię życia głównego bohatera na tle wydarzeń na Litwie i przypomnienie o planach rozgromienia przeciwnika. Właśnie wtedy dojrzewa on do decyzji o walce i przystępuje bez zwłoki do jej realizacji. „Konrad Wallenrod” bez postaci Halbana, kończący się śmiercią tytułowego bohatera, byłby jedną z bardziej pesymistycznych opowieści o doli ludzkiej ofiarowanej historii na całopalenie. Poematem o średniowiecznym kamikaze. Dzięki Halbanowi czyn przekształca się w pamięć o czynie, wchodzi w krwioobieg tradycji, staje się głosem historii, który ma szanse dotrzeć w późne pokolenia. Halban posiada bowiem przenikliwie jasny pogląd na sposób istnienia w historii zarówno jednostek, jak zbiorowości. Istnieje się dzięki świadomości istnienia [...]. Toteż właśnie Halban mógł podarować Wallenrodowi nieśmiertelność pojętą jako życie w świadomości zbiorowej.11 Tak rozumiana poezja ma więc ogromne znaczenie dla kształtowania i podtrzymywania świadomości narodowej. Dzięki temu wysoką rangę zyskuje jej twórca, który może rozniecić zarzewie buntu przeciwko narodowej niedoli, może porwać do walki i kierować jej losami. Stąd wynika też podstawowy obowiązek poety-pieśniarza jak Tyrtajos nie może być on obojętny wobec zagrożeń, na jakie narażona jest ojczyzna, powinien aktywnie podejmować misję przewodnika, kreatora rzeczywistości, niemal demiurga poruszającego nitkami narodowych losów. Poezja nie tylko utrwala, ale i tworzy historię – taki pogląd wynika z Pieśni Wajdeloty i postawy Halbana.

Narodowa funkcja poezji w "Konradzie Wallenrodzie" A.Mickiewicza

Materiały

Zarządzanie marketingowe - wyjaśnienie Zarządzanie marketingowe obejmuje wszelką działalność przedsiębior¬stwa zorientowaną na zaspokojenie potrzeb klienta i wiąże się z kreowaniem wewnątrz firmy tzw. orientacji marketingowej. Orientacji tej służy wykorzy¬stanie w procesie zarządzania instrumentów marketingu mix, tworzenie stra¬tegii marketingowych i budowa planu marke...

Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka w "Ferdydurke" Czy forma jest niebezpiecznym rodzajem zniewolenia człowieka? Uzasadnij swoje stanowisko odwołując się do utworu Gombrowicza „Ferdydurke”. Własne rozumienie istoty formy i jej wpływu na człowieka Gombrowicz wyłożył w „Przedmowie do Filidora...”: „Problem Formy, człowiek jako producent formy, człowiek jako ...

Rodzaje badań statystycznych Rodzaje badań statystycznych Wyróżnia się badania : 1. Pełne ( całkowite ) 2. Częściowe Badania pełne i częściowe mogą być : 1. Ciągłe ( np. rejestracja urodzeń, zgonów, małżeństw, itp. ) 2. Okresowe ( np. spisy ludności , rolne, przemysłu ) 3. Doraźne ( np. klęsk żywiołowych ) Wśród badań częściowych wyróżnia się : 1. Badania repre...

Postacie kobiece w literaturze Kobiecość zwykła się nam kojarzyć z kokieterią, urodą i wrażliwością. W ustach niektórych ludzi to pojęcie zyskuje czasem negatywny wydźwięk, bo interpretują to jako zbytnią drobiazgowość i czułość, przesadną delikatność. Często podsumowują to słowami: „Ach! To przecież takie kobiece”. Czy ta opinia jest słuszna? Wydaje mi się, że ni...

Synkretyzm rodzajowy a gatunkowy 12. „Omów synkretyzm rodzajowy i gatunkowy wybranego dramatu romantycznego”. Dramat romantyczny to gatunek o charakterze synkretycznym, łączący elementy różnych gatunków i rodzajów literackich, a także różne kategorie estetyczne. Nawiązuje do nowatorskiej formy dramatu szekspirowskiego, stojącego w opozycji do dramatu klasycznego...

Pokora i bunt jako główne postawy wobec Boga 8. Pokora i bunt jako dominujące postawy wobec Boga Bóg jest postacią, czy jak chcą inni, zbiorem wartości, dogmatów dotyczących naszego życia, wobec których trzeba przyjąć jakieś stanowisko. Trudno być wobec niego czy też webec nich obojętnym, gdyż obojętność świadczy o braku zainteresowania, a wydaje się, że nie moż na być takim wobec najważn...

Streszczenie Mitu o Prometeuszu Według niektórych podań to on ulepił człowieka \"z gliny pomieszanej ze łzami\" i dał mu duszę \"z ognia niebieskiego, którego kilka iskier ukradł z rydwanu słońca\". Ponieważ człowiek był bardzo słaby i nieporadny, tytan wykradł niebianom ogień i przekazał go ludziom oraz nauczył ziemian rozmaitych rzemiosł. Wówczas Hefajstos, na polecenie Dzeu...

Człowiek w literaturze oświecenia Edukacja człowieka w centrum zainteresowań pisarzy oświecenia. Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe kłótnie, zachwiany system demokracji oraz zasada \"liberum veto\" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji wobec zewnętrznie zagrożonego kraju. Jednak ...