Kultura a gospodarka - znaczenie rodziny

ZNACZENIE RODZINY Rodzina będąc elementem struktury społecznej poprzez swe funkcje socjalizacyjne jest związana z kulturą. Dlatego wszelkie zmiany w niej zachodzące mają swoje odzwierciedlenie w przekazywanych wartościach i normach. Popularne rysowanie różnicy między rodziną wielopokoleniową społeczeństwa agrarnego i nuklearną epoki nowoczesności nie jest do końca prawdziwe. Okazuje się, że rodzina nuklearna rozpowszechniała się od czasów schyłku średniowiecza. Tak więc bardziej zasadne jest twierdzić, że jest ona raczej czynnikiem powstania nowoczesnej gospodarki kapitalistycznej, a nie jej efektem. Zastanówmy się więc jakie były skutki jej powstania dla przekazywanych między pokoleniami wartości. Przede wszystkim należy stwierdzić że, uległy one pewnej liberalizacji. W rodzinie wielopokoleniowej wychowaniem zajmowały się pokolenia starsze niż rodzice dziecka, przez co było ono związane zasadami przeszłości. W modelu nuklearnym panuje większa otwartość i zwrot ku rzeczywistości. Więzy tradycji jakkolwiek istniejące przestały być tak krępujące. Dzięki temu w rodzinie pojawiły się nowe cele i wartości, które pokrótce omówimy. Przede wszystkim była to mobilność w przestrzeni fizycznej - jako możliwość opuszczenia miejsca zamieszkania, oraz przestrzeni społecznej - jako umiejętność podejmowania różnych ról i pozycji w strukturze społeczeństwa, które nie są już dziedziczone lecz osiągane. Łączy się z tym kolejna cecha, a mianowicie nacisk na skuteczność działania. Od jego efektywności zależy bowiem byt rodziny. Niemożliwe jest utrzymywanie się mniej operatywnych kosztem innych, skuteczniejszych co często ma miejsce w rodzinach wielopokoleniowych. Celem tego skutecznego działania może być awans społeczno - zawodowy. On także jest tym co nie miało miejsca w rodzinie wielopokoleniowej racji ze względu na jej sztywną hierarchię. Rodzina nuklearna poprzez oddzielenie domu od miejsca pracy oraz rodziny od współpracowników umożliwiała go i zwracała na niego dużą uwagę, gdyż wiązał się z określonymi profitami. Zakorzenianie się nowych przekonań i wartości stało się podwaliną nowego systemu ekonomicznego. Podobny ewenement nie miał miejsca w kulturze chińskiej, czy arabskiej. Konfucjanizm stawiający na piedestale wielopokoleniową rodzinę siłą rzeczy nie dążył do jej zmiany. Generował przede wszystkim wartości tradycyjne stale uodparniając się na zmianę. Podobnie świat islamu ze względów religijnych nie modyfikował rodziny. Tak długo jak prawa islamu będą wyznaczać model rodziny odgórnie nie będzie ona kreować nowatorskich, odmiennych od zastanych wartości.