Epopeja – utwór liryczny, pisany wierszem lub prozą, ukazujący wszechstronnie i szczegółowo życie narodu w przełomowym momencie historycznym; charakterystyczne jest wprowadzenie bogatego tła obyczajowego, realizm, wielowątkowość akcji, pozwalająca określić wiele środowisk i odzwierciedlić życie społeczne. Mickiewicz pisząc „Pana Tadeusza” korzystał z antycznego wzoru epopei, ale jednocześnie dokonał jego przetworzenia. Jego utwór zawiera pewne podobieństwo do epopei antycznej, ale też wprowadza nowe cechy. 1. Utwór jest obszerny, zazwyczaj wierszowany, 2. Ukazanie legendarnych lub historycznych dziejów bohaterów w przełomowych dla nich mementach historycznych; momentem przełomowym jest kampania napoleońska w 1812 r., ale także decyzja Tadeusza, Zosi o zniesieniu pańszczyzny, 3. Nawiązanie do mitów, podań i baśni 4. Paralelizm między światem ludzi i światem bogów, wola i decyzje bogów stanowią główną motywację dla czynów bohaterów – w „Panu Tadeuszu” brak paralelizmu, występuje jedynie motyw Matki Boskiej, 5. Narrator wszechwiedzący, obiektywny, zachowujący dystans wobec wydarzeń ale ujawniający swoją obecność w bezpośrednich wypowiedziach do odbiorcy; narrator w „Panu Tadeuszu” ujawnia się w inwokacji i na końcu utworu, jest nieobiektywny – pobłażliwie traktuje zarówno przemijające szlacheckie panowanie jak i nową kosmopolicką kulturę, 6. Inwokacja jako szczególnie wyraziste miejsce ujawniania się bohaterów; w „Panu Tadeuszu” bohater nie ujawnia się występuje odwołanie się do ojczyzny, 7. Połączenie w narracji i opisach patosu a drobiazgowością; w „Panu Tadeuszu” patetyczna mowa o ukochanej ojczyźnie i Matce Bożej oraz drobiazgowy opis krajobrazu, 8. Duża rola opisów, szczególnie w scenach batalistycznych; w epopei antycznej opisy przedmiotów spełniały wyłącznie funkcję retardacyjną, natomiast w „Panu Tadeuszu” dominują opisy przyrody, które mogą pełnić wiele funkcji, 9. Stałe epitety i rozbudowane porównania homeryckie, 10. Styl wysoki, podniosły, jednorodność stylistyczna; w „panu Tadeuszu” brak jest jedności stylistycznej – wymieszanie stylu wysokiego z językiem potocznym. SIELANKA Zosia jako pasterka – lekka i beztroska dziecina Idyllyczność życia w Soplicowie Ślub jako pokaz ludowości KOMEDIA Błaha intryga miłosna Komizm sytuacji, komizm postaci Opowieść o Domeyce i Doweyce Spór Asesora z Rejentem SATYRA Satyra na konserwatyzm o wychowaniu Satyra na przywiązanie szlachty do tradycji POWIEŚĆ POETYCKA Tajemnicza postać – ks. Robak ukrywa swoje prawdziwe pochodzenie Nieszczęśliwa miłość – Jacek Soplica i Ewa Horeszkówna Motyw cierpienia – Jacek Soplica ma wyrzuty sumienia z powodu zabójstwa GAWĘDA Gawęda to swobodny tok w opowiadaniu, bezpośrednie zwroty do czytelnika, narracja w 1 osobie, dygresje, zakłócona chronologia Nauka sędziego o grzeczności – bezpośrednie zwroty do słuchaczy Opowieść o Domeyce i Doweyce – urozmaica treść, jest przerywnikiem Opowieść o zamku, przytoczona przez Gerwazego – brak obiektywizmu na określony cel BAŚŃ Częste stosowanie epitetu „złoty” Opis matecznika – nieokreślone miejsce, dawne czasy, ukryte moce Opis przyrody – opis puszczy Przedstawienie postaci: Maciek – kreowany na czarnoksiężnika, Zosia – niewinna dzieweczka, Jacek Soplica - przeklęty rycerz Opis bitwy, która nie wstrząsa drastycznością zabijania Optymistyczny ton utworu Personifikacja zjawisk przyrody POEMAT HEROIKOMICZNY Opis bitwy – powaga sytuacji zostaje zakłócona np. porównaniem bohaterów do płazów Cały impet zajazdu uderza w zwierzęta gospodarskie – opis rzezi kurcząt, gęsi i bydła Błahy konflikt a wielka bitwa Parodia w opisie bitwy – czyny niezwykłe są wręcz nierealne POWIEŚĆ AWANTURNICZO-HISTORYCZNA WALTERA SCOTTA Odpowiednia sceneria – zamek Motyw pięknej nieznajomej – Zosi Motyw zdrady, zakończony małżeństwem – Zosia i Tadeusz Walka pomiędzy rodami Tło to wydarzenia historyczne Szczęśliwe zakończenie – wszystko zostaje wyjaśnione
Cechy gatunku w Panu Tadeuszu
Epopeja – utwór liryczny, pisany wierszem lub prozą, ukazujący wszechstronnie i szczegółowo życie narodu w przełomowym momencie historycznym; charakterystyczne jest wprowadzenie bogatego tła obyczajowego, realizm, wielowątkowość akcji, pozwalająca określić wiele środowisk i odzwierciedlić życie społeczne. Mickiewicz pisząc „Pana Tadeusza” korzystał z antycznego wzoru epopei, ale jednocześnie dokonał jego przetworzenia. Jego utwór zawiera pewne podobieństwo do epopei antycznej, ale też wprowadza nowe cechy. 1. Utwór jest obszerny, zazwyczaj wierszowany, 2. Ukazanie legendarnych lub historycznych dziejów bohaterów w przełomowych dla nich mementach historycznych; momentem przełomowym jest kampania napoleońska w 1812 r., ale także decyzja Tadeusza, Zosi o zniesieniu pańszczyzny, 3. Nawiązanie do mitów, podań i baśni 4. Paralelizm między światem ludzi i światem bogów, wola i decyzje bogów stanowią główną motywację dla czynów bohaterów – w „Panu Tadeuszu” brak paralelizmu, występuje jedynie motyw Matki Boskiej, 5. Narrator wszechwiedzący, obiektywny, zachowujący dystans wobec wydarzeń ale ujawniający swoją obecność w bezpośrednich wypowiedziach do odbiorcy; narrator w „Panu Tadeuszu” ujawnia się w inwokacji i na końcu utworu, jest nieobiektywny – pobłażliwie traktuje zarówno przemijające szlacheckie panowanie jak i nową kosmopolicką kulturę, 6. Inwokacja jako szczególnie wyraziste miejsce ujawniania się bohaterów; w „Panu Tadeuszu” bohater nie ujawnia się występuje odwołanie się do ojczyzny, 7. Połączenie w narracji i opisach patosu a drobiazgowością; w „Panu Tadeuszu” patetyczna mowa o ukochanej ojczyźnie i Matce Bożej oraz drobiazgowy opis krajobrazu, 8. Duża rola opisów, szczególnie w scenach batalistycznych; w epopei antycznej opisy przedmiotów spełniały wyłącznie funkcję retardacyjną, natomiast w „Panu Tadeuszu” dominują opisy przyrody, które mogą pełnić wiele funkcji, 9. Stałe epitety i rozbudowane porównania homeryckie, 10. Styl wysoki, podniosły, jednorodność stylistyczna; w „panu Tadeuszu” brak jest jedności stylistycznej – wymieszanie stylu wysokiego z językiem potocznym. SIELANKA Zosia jako pasterka – lekka i beztroska dziecina Idyllyczność życia w Soplicowie Ślub jako pokaz ludowości KOMEDIA Błaha intryga miłosna Komizm sytuacji, komizm postaci Opowieść o Domeyce i Doweyce Spór Asesora z Rejentem SATYRA Satyra na konserwatyzm o wychowaniu Satyra na przywiązanie szlachty do tradycji POWIEŚĆ POETYCKA Tajemnicza postać – ks. Robak ukrywa swoje prawdziwe pochodzenie Nieszczęśliwa miłość – Jacek Soplica i Ewa Horeszkówna Motyw cierpienia – Jacek Soplica ma wyrzuty sumienia z powodu zabójstwa GAWĘDA Gawęda to swobodny tok w opowiadaniu, bezpośrednie zwroty do czytelnika, narracja w 1 osobie, dygresje, zakłócona chronologia Nauka sędziego o grzeczności – bezpośrednie zwroty do słuchaczy Opowieść o Domeyce i Doweyce – urozmaica treść, jest przerywnikiem Opowieść o zamku, przytoczona przez Gerwazego – brak obiektywizmu na określony cel BAŚŃ Częste stosowanie epitetu „złoty” Opis matecznika – nieokreślone miejsce, dawne czasy, ukryte moce Opis przyrody – opis puszczy Przedstawienie postaci: Maciek – kreowany na czarnoksiężnika, Zosia – niewinna dzieweczka, Jacek Soplica - przeklęty rycerz Opis bitwy, która nie wstrząsa drastycznością zabijania Optymistyczny ton utworu Personifikacja zjawisk przyrody POEMAT HEROIKOMICZNY Opis bitwy – powaga sytuacji zostaje zakłócona np. porównaniem bohaterów do płazów Cały impet zajazdu uderza w zwierzęta gospodarskie – opis rzezi kurcząt, gęsi i bydła Błahy konflikt a wielka bitwa Parodia w opisie bitwy – czyny niezwykłe są wręcz nierealne POWIEŚĆ AWANTURNICZO-HISTORYCZNA WALTERA SCOTTA Odpowiednia sceneria – zamek Motyw pięknej nieznajomej – Zosi Motyw zdrady, zakończony małżeństwem – Zosia i Tadeusz Walka pomiędzy rodami Tło to wydarzenia historyczne Szczęśliwe zakończenie – wszystko zostaje wyjaśnione
Materiały
Obrazy rewolucji w "Nie-boskiej komedii", "Przedwiośniu" i "Szewcach"
Rewolucja to wyraz pochodzenia łacińskiego, w znaczeniu szerokim i metaforycznym - wszelka szybka i głęboka zmiana ( np. rewolucja obyczajowa, przemysłowa, techniczna ), w znaczeniu węższym - gwałtowna zmiana ustroju politycznego i organizacji społecznych, odbywa się przy znacznym, zaangażowaniu społeczeństwa i przy zastosowaniu środków niezgodn...
Uniwersalna poezja Kochanowskiego
Dlaczego mówimy że poezja Kochanowskiego jest uniwersalna.
Jan Kochanowski to najwybitniejszy pisarz polski XVI w. Jego poezja jest uniwersalna i utwory tego poety czytam najchetniej.
Kochanowski w swych utworach krytykował i ganił szlachtę i magnatów. W wyrazisty sposób przedstawił umiłowanie do ojczystej przyrody i ludowych obyczajów. Moim z...
Zasady gospodarki wodnej
Zasady gospodarki wodnej:
1) Zasada kompleksowości – podejście do inwestycji wodnych z uwzględnieniem jak największej liczby potencjalnych użytkowników tj. maksymalizacja liczby konsumentów
2) Zasada perspektywiczności – należy przewidzieć potrzeby przyszłych pokoleń, trzeba uwzględnić prognozy demograficzne np. budowa zbiornika ...
Biblia i antyk w kulturze nowożytnej
5. „Przyszłość ocala, co jej potrzebne…”(Norwid). Rozważania o stałej obecności Biblii i antyku w kulturze nowożytnej (na wybranych przykładach).]
Jest takie krótkie opowiadanie Louisa Borgesa „Nieśmiertelny”, opowiadanie, w którym pewien Troglodyta z mozołem przypomina sobie treść „Iliady”. „Nie...
Narracja i kompozycja "Lorda Jima"
NARRACJA I KOMPOZYCJA POWIEŚCI \"Lord Jim\"
Ä NARRACJA
• jest wielu narratorów
» odautorski, wszechwiedzący
» Marlow - opowiadanie i listy
» Jim
» Stein
» Jones ( I oficer u Brierly )
» francuski oficer
» Blake, Denver, Ekström (pracodawcy Jima)
» Brown
» Chester
• narracj...
Bogowie olimpu
Życie bogów na Olimpie
Zeus (Jowisz) - bóg nieba i ziemi, nazywany gromowładnym (władał piorunami). Mieszkał w pałacu na Olimpie, tam odbywały się uczty i zebrania.
Hera (Jounona) - małżonka Zeusa, krolowa nieba
Hades (Pluton) - bóg podziemia, władca Hadesu
Posejdon (Neptun) - bóg mórz
Afrodyta (Wenus) - najpiękniejsza bogini, jej nieodłącz...
Trzy idee oświeceniowe
Krytycyzm to idea towarzysząca pojawieniu się najważniejszych prądów umysłowych epoki. Polegał on na dokładnej analizie i odrzucaniu tradycji życia politycznego i społecznego, dotyczyło to również nauki, kościoła i życia religijnego ludzi. Słowem krytyce został poddany cały dotychczasowy system wartości, a zaowocowało to pojawieniem się racjonal...
Poezja polska wobec okupacji
1. Krzysztof Kamil Baczyński.
- \"Wybór\" - obraz walki, ludzie dokonując wyboru walki biorą także na siebie ciężar moralny tej walki. Deklaracja postawy czynnej, poczucie patriotycznego obowiązku. Sam Baczyński nie był człowiekiem czynu, ale podnosi karabin, wie, że musi walczyć, tym samym marnując swoje życie.
- \"Z głową na karabinie\" ...