Krytyka codzienności XVI wiecznej Polski w "Krótkiej rozprawie między panem wójtem, a plebanem"

12Krytyka rzeczywistości XVI - wiecznej Polski w “Krótkiej rozprawie między panem wójtem, a plebanem" M. Reja Rej wprowadził do literatury całe niemal życie ówczesnego szlachcica, z jego codziennością, z naiwną nieraz wiedzą o świecie, krytykując zarazem jego największe wady. Z równie ostrą krytyką występował w stosunku do kleru. Jako zwolennik reformacji, miał w tym bardzo ułatwione zadanie, krytyka kościoła i żądanie w nim reform występowały bowiem wówczas wśród najważniejszych postulatów społecznych szlachty. Negatywne cechy plebana - chciwy - sprzedaje odpusty; - leniwy - zaniedbuje swoje obowiązki; - nie ma dobrego podejścia do wykonywanego zawodu; - żądny władzy i pieniędzy; - wykorzystuje ciemnotę ludu; - prowadzi mało interesujące msze, nie ma wpływu na wiernych, nie cieszy się ich szacunkiem. Negatywne cechy pana (szlachty) - nadużywa władzy; - wykorzystuje ciemnotę ludu; - kłóci się między sobą, prowadz liczne spory majątkowe; - lekceważy interesy państwa W utworze mamy do czynienia z potępieniem wszelkich antagonizmów. Niestety w rzeczywistości było inaczej. Społeczeństwo było skłócone, a szalchta walczyła z klerem o wszelkiego rodzaju wpływy.