Geneza kazań

emat: Geneza kazań Geneza Kazań - Kazania, co ciekawe, nie były wygłoszone, mimo że pierwotnie takie było ich przeznaczenie. - Gatunek ten w renesansie należał do specyficznych form literackich, w których najważniejszą funkcję pełniła postać mówiącego, prezentującego poglądy Kościoła. - Na tym tle zrodził się profetyzm Kazań, wzmocniony jezuicką edukacją Skargi. - Źródeł Kazań sejmowych należy doszukiwać się w Starym Testamencie, zwłaszcza w księgach Izajasza i w Jeremiaszowych trenach. - Tonacja prorocza Skargi, tak chętnie wyzyskiwana później przez romantyzm, nie stanowiła oryginalnej konwencji uczonego jezuity. Zakres treści, kompozycja - Kazań było osiem (najważniejsze to Pierwsze, O mądrości potrzebnej do rady, Wtóre, O miłości ku Ojczyźnie, i Siódme, O prawach niesprawiedliwych). - Układ Kazań stanowi wyraźną propagandę programu polityczno–społecznego utrzymanego w duchu kontrreformacyjnym. - Skarga jako zwolennik absolutyzmu i monarchii opowiadał się za silną władzą króla i za prymatem Kościoła w życiu publicznym. - Autor Kazań głosił potrzebę ograniczania roli sejmu na rzecz samodzielności senatu, sankcjonował hierarchiczny porządek społeczny, powołując się na analogię z człowiekiem, „którego członki ciała, chociaż równo występują, toć są niejednakowo ważne”. - Porządek państwowy pochodził od Boga, gdyż wszelka władza namaszczona została wolą Stwórcy. - Na szczególną krytykę narażona była szlachta gromiona za anarchię, szlachecką prywatę i za „bezkarność grzechów jawnych” – mężobójstwa i ucisku chłopów. - Zręcznie skonstruowane wywody Skargi, wzorowane na retoryce Cycerona i biblijnych okresach zdaniowych, zakładały harmonijny porządek stanowy państwa. - Królestwo to zbiór pięciu stanów: duchownego, senatorskiego, szlacheckiego, „miejskiego i kmiecego”. Bogactwo stylu - Styl Kazań sejmowych plasuje się między publicystyką a proroctwem. - W literaturze renesansu nikt tak jak Skarga nie potrafił przemówić do wyobraźni szlachty, co nie znaczy wcale, że wyciągała ona w swej masie właściwe wnioski z Kazań. - Obrazowość stylu Skargi fascynowała twórców romantycznych, których pociągał oryginalny i bogaty język uczonego jezuity. - Styl ten stał się zresztą normą obowiązującą w polskim kaznodziejstwie i traktowany był jako wzorzec doskonałej składni. - Owa składnia nacechowana była duchem cyceronizmu – Skarga świetnie potrafił łączyć zasady retoryki antycznej z Biblią.