Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe, takie, w których łatwo było pouczać publiczność, ukazać i ośmieszyć wady społeczne, postulować reformy - zwłaszcza w klasycznym nurcie literatury. Cele takie wymogła potrzeba ratowania Rzeczypospolitej przed upadkiem i konieczność oświecenia społeczeństwa i moralnego jego odrodzenia: - ośmieszenie ciemnoty i nieuctwa, - potępienie próżniaczego trybu życia, - krytyka życia ponad stan i życia pasożytniczego, - demaskowanie fałszu, obłudy, pozorów przyzwoitości, - propagowanie reform politycznych i społecznych, - propagowanie nowych wzorców osobowych i postaw obywatelskich. Formy literackie: Klasycyzm: a. Bajka - wierszowana, alegoryczna opowieść, która służy do wypowiedzenia pewnej nauki moralnej o charakterze ogólnym i powszechnym, dotyczącej stosunków między ludźmi. Prawda wypowiadana jest bezpośrednio, głównie jako puenta, niekiedy już na początku bajki, lub bywa tylko zasugerowana czytelnikowi. W oświeceniu używana głównie ze względu na morał, który pozwalał przekazać ważne treści. b. Satyra - utwór o celu dydaktycznym, wytykający i ośmieszający wady i występki zarówno natury ludzkiej, jak i życia zbiorowego - obyczajowego, społecznego, politycznego. Istotą satyry jest krytyka, więc posługuje się ona często wyolbrzymieniem atakowanych cech, deformacją i groteską. c. Komedia - gatunek dramatyczny o pogodnej treści, obfitującej w wydarzenia akcji, i szczęśliwym zakończeniu. Wprowadzał elementy komizmu, niekiedy także karykatury, satyry i groteski. W oświeceniu ośmieszała postacie i ich postawy. (np. "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza). d. Powieść - służyła charakterystyce osób i sytuacji społecznych (np. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"). e. Poemat heroikomiczny - parodia eposu rycerskiego. Konwencje eposu, należące do stylu wysokiego, zostają tu użyte do opowiadania na tematy błahe i codzienne. W "Monachomachii" spór mnichów przedstawiony jest przy zastosowaniu: inwokacji, porównań homeryckich, personifikacji, rozbudowanego okresu zdaniowego, form stroficznych. Sentymentalizm: f. Sielanka - gatunek literacki o tematyce utworów z życia pasterzy lub rolników. Wierszowany utwór w formie monologu wygłaszanego przez postać literacką, najczęściej pasterza, przeplatany opisem lub dialogiem.
Charakterystyka gatunków literackich oświecenia
Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe, takie, w których łatwo było pouczać publiczność, ukazać i ośmieszyć wady społeczne, postulować reformy - zwłaszcza w klasycznym nurcie literatury. Cele takie wymogła potrzeba ratowania Rzeczypospolitej przed upadkiem i konieczność oświecenia społeczeństwa i moralnego jego odrodzenia: - ośmieszenie ciemnoty i nieuctwa, - potępienie próżniaczego trybu życia, - krytyka życia ponad stan i życia pasożytniczego, - demaskowanie fałszu, obłudy, pozorów przyzwoitości, - propagowanie reform politycznych i społecznych, - propagowanie nowych wzorców osobowych i postaw obywatelskich. Formy literackie: Klasycyzm: a. Bajka - wierszowana, alegoryczna opowieść, która służy do wypowiedzenia pewnej nauki moralnej o charakterze ogólnym i powszechnym, dotyczącej stosunków między ludźmi. Prawda wypowiadana jest bezpośrednio, głównie jako puenta, niekiedy już na początku bajki, lub bywa tylko zasugerowana czytelnikowi. W oświeceniu używana głównie ze względu na morał, który pozwalał przekazać ważne treści. b. Satyra - utwór o celu dydaktycznym, wytykający i ośmieszający wady i występki zarówno natury ludzkiej, jak i życia zbiorowego - obyczajowego, społecznego, politycznego. Istotą satyry jest krytyka, więc posługuje się ona często wyolbrzymieniem atakowanych cech, deformacją i groteską. c. Komedia - gatunek dramatyczny o pogodnej treści, obfitującej w wydarzenia akcji, i szczęśliwym zakończeniu. Wprowadzał elementy komizmu, niekiedy także karykatury, satyry i groteski. W oświeceniu ośmieszała postacie i ich postawy. (np. "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza). d. Powieść - służyła charakterystyce osób i sytuacji społecznych (np. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"). e. Poemat heroikomiczny - parodia eposu rycerskiego. Konwencje eposu, należące do stylu wysokiego, zostają tu użyte do opowiadania na tematy błahe i codzienne. W "Monachomachii" spór mnichów przedstawiony jest przy zastosowaniu: inwokacji, porównań homeryckich, personifikacji, rozbudowanego okresu zdaniowego, form stroficznych. Sentymentalizm: f. Sielanka - gatunek literacki o tematyce utworów z życia pasterzy lub rolników. Wierszowany utwór w formie monologu wygłaszanego przez postać literacką, najczęściej pasterza, przeplatany opisem lub dialogiem.
Materiały
Pracodawca a pracownik
PRACODAWCA-PRACOWNICY.
Rozwój gospodarki wolnorynkowej w naszym kraju, także bezrobocie, wpływa również na charakter stosunków za¬chodzących między pracodawcą i pracownikiem. Z jednej strony wpływa on na wzrost wymagań stawianych przez pracodawców, sprawia, że dyktują oni pra¬cownikom, za których płacą podatki i ubezpieczenie, i od k...
Poezja okresu XX-lecia na tle europejskich tendencji artystycznych
Poezja okresu dwudziestolecia na tle europejskich tendencji artystycznych.
I Wojna Światowa zmieniła ukształtowanie i pozycję państw europejskich. Duże znaczenie miała także rewolucja październikowa w Rosji, która doprowadziła do powstania nowego państwa socjalistycznego. Wzbudziła ona nadzieje wśród proletariatu innych państw, stanowiła po...
Analiza "Sarajewo" Czesława Miłosza
Sarajewo (z tomu Na brzegu rzeki 1994)
(Niech to nie będzie wiersz, ale przynajmniej mówię, co czu¬ję.)
To teraz potrzebna byłaby rewolucja, ale zimni są, którzy kiedyś byli gorący.
Kiedy zabijany i gwałcony kraj wzywa pomocy Europy,
w którą uwierzył, oni ziewają.
K...
Wyjaśnienie pojęć: styl afektywny i temperament
a) styl afektywny – cała dziedzina różnic indywidualnych modulujących sposób reagowania na zdarzenia rodzące emocje. Nie obejmuje nastroju. Wiąże się z pewnymi funkcjami układu nerwowego
b) temperament – odnosi się do różnic indywidualnych w reagowaniu na wyzwania środowiska. Niezmienniki temperamentalne – stałość w sposobach ...
Historia Adama i Ewy
ADAM I EWA
„Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię.
A ziemia była pustkowiem i chaosem.”
Ale Bóg nie chciał żeby wszystko było ciemnością i stworzył przepiękny świat pełen roślin i zwierząt.
Zaś ostatniego dnia Bóg stworzył człowieka. Był to mężczyzna imieniem Adam.
Bóg widział jednak że Adam czół się osamotniony:
„W...
Typy decyzji - wyjaśnienie
Typy decyzji:
• Decyzje standardowe,
• Decyzje podstawowe.
Decyzje standardowe – są to takie decyzje, które powtarzają się periodycznie, odznaczają się algorytmami złożonymi z niewielu, zwykle prostych kroków i wymagają stosunkowo niewielu informacji. Decyzje nie angażują wielu środków, ale potrzebują ciągłości i powtarzal...
Początek nowożytnej propagandy politycznej w oświeceniu
Narodziny nowożytnej propagandy politycznej w dobie oświecenia.
Wiek XVIII to fatalne stulecie, w którym rodzą się rozmaite instytucje dręczące nas po dziś dzień. Burzliwe przemiany polityczne uwarunkowały powstanie zjawisk propagandy - kształtuje się ona głównie we Francji i Anglii. Narzędziem masowego przekazu staje się czasopiśmiennictwo - ...
Refleksje nad postawa Judyma
Jakie refleksje budzi w Tobie postawa doktora Judyma?
Doktor Tomasz Judym jest głównym bohaterem powieści Stefana Żeromskiego - \"Ludzie bezdomni\". Pochodził on z ubogiej rodziny warszawskiego szewca. Wcześnie osierocony, był wychowywany przez apodyktyczną ciotkę, która nie dała mu ciepła i poczucia bezpieczeństwa, ale dzięki nie...