Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe, takie, w których łatwo było pouczać publiczność, ukazać i ośmieszyć wady społeczne, postulować reformy - zwłaszcza w klasycznym nurcie literatury. Cele takie wymogła potrzeba ratowania Rzeczypospolitej przed upadkiem i konieczność oświecenia społeczeństwa i moralnego jego odrodzenia: - ośmieszenie ciemnoty i nieuctwa, - potępienie próżniaczego trybu życia, - krytyka życia ponad stan i życia pasożytniczego, - demaskowanie fałszu, obłudy, pozorów przyzwoitości, - propagowanie reform politycznych i społecznych, - propagowanie nowych wzorców osobowych i postaw obywatelskich. Formy literackie: Klasycyzm: a. Bajka - wierszowana, alegoryczna opowieść, która służy do wypowiedzenia pewnej nauki moralnej o charakterze ogólnym i powszechnym, dotyczącej stosunków między ludźmi. Prawda wypowiadana jest bezpośrednio, głównie jako puenta, niekiedy już na początku bajki, lub bywa tylko zasugerowana czytelnikowi. W oświeceniu używana głównie ze względu na morał, który pozwalał przekazać ważne treści. b. Satyra - utwór o celu dydaktycznym, wytykający i ośmieszający wady i występki zarówno natury ludzkiej, jak i życia zbiorowego - obyczajowego, społecznego, politycznego. Istotą satyry jest krytyka, więc posługuje się ona często wyolbrzymieniem atakowanych cech, deformacją i groteską. c. Komedia - gatunek dramatyczny o pogodnej treści, obfitującej w wydarzenia akcji, i szczęśliwym zakończeniu. Wprowadzał elementy komizmu, niekiedy także karykatury, satyry i groteski. W oświeceniu ośmieszała postacie i ich postawy. (np. "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza). d. Powieść - służyła charakterystyce osób i sytuacji społecznych (np. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"). e. Poemat heroikomiczny - parodia eposu rycerskiego. Konwencje eposu, należące do stylu wysokiego, zostają tu użyte do opowiadania na tematy błahe i codzienne. W "Monachomachii" spór mnichów przedstawiony jest przy zastosowaniu: inwokacji, porównań homeryckich, personifikacji, rozbudowanego okresu zdaniowego, form stroficznych. Sentymentalizm: f. Sielanka - gatunek literacki o tematyce utworów z życia pasterzy lub rolników. Wierszowany utwór w formie monologu wygłaszanego przez postać literacką, najczęściej pasterza, przeplatany opisem lub dialogiem.
Charakterystyka gatunków literackich oświecenia
Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe, takie, w których łatwo było pouczać publiczność, ukazać i ośmieszyć wady społeczne, postulować reformy - zwłaszcza w klasycznym nurcie literatury. Cele takie wymogła potrzeba ratowania Rzeczypospolitej przed upadkiem i konieczność oświecenia społeczeństwa i moralnego jego odrodzenia: - ośmieszenie ciemnoty i nieuctwa, - potępienie próżniaczego trybu życia, - krytyka życia ponad stan i życia pasożytniczego, - demaskowanie fałszu, obłudy, pozorów przyzwoitości, - propagowanie reform politycznych i społecznych, - propagowanie nowych wzorców osobowych i postaw obywatelskich. Formy literackie: Klasycyzm: a. Bajka - wierszowana, alegoryczna opowieść, która służy do wypowiedzenia pewnej nauki moralnej o charakterze ogólnym i powszechnym, dotyczącej stosunków między ludźmi. Prawda wypowiadana jest bezpośrednio, głównie jako puenta, niekiedy już na początku bajki, lub bywa tylko zasugerowana czytelnikowi. W oświeceniu używana głównie ze względu na morał, który pozwalał przekazać ważne treści. b. Satyra - utwór o celu dydaktycznym, wytykający i ośmieszający wady i występki zarówno natury ludzkiej, jak i życia zbiorowego - obyczajowego, społecznego, politycznego. Istotą satyry jest krytyka, więc posługuje się ona często wyolbrzymieniem atakowanych cech, deformacją i groteską. c. Komedia - gatunek dramatyczny o pogodnej treści, obfitującej w wydarzenia akcji, i szczęśliwym zakończeniu. Wprowadzał elementy komizmu, niekiedy także karykatury, satyry i groteski. W oświeceniu ośmieszała postacie i ich postawy. (np. "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza). d. Powieść - służyła charakterystyce osób i sytuacji społecznych (np. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"). e. Poemat heroikomiczny - parodia eposu rycerskiego. Konwencje eposu, należące do stylu wysokiego, zostają tu użyte do opowiadania na tematy błahe i codzienne. W "Monachomachii" spór mnichów przedstawiony jest przy zastosowaniu: inwokacji, porównań homeryckich, personifikacji, rozbudowanego okresu zdaniowego, form stroficznych. Sentymentalizm: f. Sielanka - gatunek literacki o tematyce utworów z życia pasterzy lub rolników. Wierszowany utwór w formie monologu wygłaszanego przez postać literacką, najczęściej pasterza, przeplatany opisem lub dialogiem.
Materiały
Literatura pozwala poznać świat, zrozumieć i wyrazić
Literatura pozwala możliwie najdokładniej poznać ten świat, zrozumieć i wyrazić...
Oprócz prądów w literaturze trzymających się hasła \"sztuka dla sztuki\" istniały zawsze gatunki spełniające bardziej utylitarne funkcje. Sztuka nie może być wyobcowana, oderwana od rzeczywistości, sztuka bez człowieka i nie dla człowieka jest nieludzka i niepotr...
Co to jest horacjonizm ?
Horacjonizm charakteryzuje się refleksyjnością, propagowaniem postawy dystansu i stoickiego spokoju wobec zmienności fortuny, prostotą i powściągliwością stylu, tendencją do korzystania z motywów mitologicznych.
Horacjonizm przejawiał się w twórczości Petrarki, francuskich poetów Plejady, w poezji Jana Kochanowskiego oraz twórczości Michała S...
Rozważania nad sensem życia w literaturze antycznej, staropolskiej i współczesnej
4. Rozważania nad sensem życia na podstawie literatury antycznej, staropolskiej i współczesnej.
Widziałem wszystkie dzieła czynione
pod słońcem
a oto wszystko marność
i gonienie za wiatrem
Człowiek od zarania dziejów poszukuje odpowiedzi na pytanie o sens życia. Wydawać by się mogło, że nie jest to ważny problem, jest wszak tyle ważn...
Charakterystyka epoki - lietratura współczesna
LITERATURA WSPÓŁCZESNA - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA EPOKI
Literatura polska
Najnowsze dzieje naszego piśmiennictwa, nazywanego umownie literaturą współczesną, określają dwa zwrotne momenty w historii naszego narodu: wrzesień 1939 r. i czerwiec 1989 r. Daty te tworzą ramy czasowe tego okresu. Literaturę lat 1939-1989 kształtowały głównie hi...
Różne interpretacje "Lorda Jima"
Różne interpretacje Lorda Jima
W tej części opracowania przywołamy kilka wariantów interpretacji powieści, które pojawiały się w wypowiedziach krytyków i badaczy literatury. Stefan Zabierowski przedstawił je w artykule Pięć interpretacji „Lorda Jima”.21
Po pierwsze, przede wszystkim dostrzegano związki fabuły z realiami pra...
Ignacy Krasicki jako krytyk i obserwator polskiego społeczeństwa
Ignacy Krasicki - obserwator i krytyk polskiego społeczeństwa. Omów temat na podstawie wybranych utworów.
Ignacy Krasicki był jednym z pierwszych organizatorów życia kulturalnego. Współpracował z ośrodkiem królewskim nad tworzeniem sceny narodowej, należał do najaktywniejszych publicystów \"Monitora\". Uprawiał wiele gatunków liter...
Przemysł metalurgiczny - producenci, zasoby
PRZEMYSŁ METALURGICZNY
Górnictwo metali żelaznych: najbardziej rozpowszechnione na kuli ziemskiej (magnetyty 45% - 80%, hermetyty, syderetyty)
Zasoby: 250mld ton
Najwięksi producenci:
1. Chiny 252mln ton
2. Brazylia 190mln ton
3. Australia 152mln ton
4. Rosja 72mln ton
5. Indie 67mln ton
6. USA 62mln ton
7. Szwecja 20mln ton
...
Cechy i funkcje eseju, reportażu i felietonu
„Esej, reportaż, felieton – cechy gatunku, funkcje”.
Epoka pozytywizmu charakteryzuje się powstaniem i rozwojem prasy, która wychowuje czytelnika, przekazuje mu wiedzę i kształtuje jego poglądy, demokratyzując tym samym stosunki społeczne. Obok form publicystycznych wprowadza się również teksty literackie, powieść w odcink...