Arkadia, raj, wyspy szczęśliwe

2.Temat: „Arkadia, raj, wyspy szczęśliwe”.. Do jakich refleksji skłaniają Od zawsze człowiek marzył o jakimś spokojnym miejscu gdzie mógłby się rozwijać i rozmnażać. Problem polega na tym, że nikt prawdopodobnie takiego miejsca nie znalazł. Przepiękne miejsce gdzie beztroskie życie stałoby się codziennością powstawało tylko i wyłącznie w ludzkich głowach. W wszystkich epokach literackich pisarze poruszali topos arkadii, wymyślając, co nowsze krainy miodem i mlekiem płynące gdzie ziemia sama wydaje plony. Historia arkadii, czy jak kto woli wysp szczęśliwych, stała się mitem, o którym każdy słyszał. Według starożytnych greków arkadia jest to górski lesisty kraj na środkowym Peloponezie zamieszkałym przez ubogich pasterzy i dzikie zwierzęta. Kraina prostoty i szczęśliwości (w istocie zacofana i prymitywna). Wielką karierę zrobił mit arkadyjski, który po raz pierwszy pojawił się w IV eklodze Wergiliusza w postaci poetyckiego obrazu wyidealizowanej krainy spokoju, ładu i wiecznej wiosny. Jej mieszkańcy – pasterze są szczęśliwi i prości zarazem, ale żyją w zgodzie z naturą. Kraina ta istniała naprawdę, ale nie była taka idealna jak się wydawało. Ze względu na "izolację", jaką zapewniły jej warunki terenowe, zachowała swój pierwotny i nieskażony kulturą charakter. Położenie tej krainy było odległe od greckich centrów kultury, więc mało ludzi o niej wiedziało, uznano ją za najpiękniejsze miejsce na świecie. Jak to bywa w takich przypadkach powstawały przeróżne historie na temat zamieszkujących krainę mieszkańców. Nazywano ich wybrańcami i uznawano za szczęściarzy. Nie tylko w antyku nawiązywano do mitu arkadii. Czyniono to również w późniejszych epokach i w innych krajach niż Grecja.. Przykładem może być nasz wielki romantyk Jan Kochanowski. W swojej pieśni Panny XII z „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” wyraża pochwałę życia wiejskiego i stworzonego przez te życie modelu ludzkiego. Jest to ideał ziemianina, który prowadzi samowystarczalny pod względem materialnym tryb życia, z dala od zgiełku miejskiego, niebezpieczeństw wojennych i kłopotów kupieckich. Ideał ziemianina jest pełen aspiracji duchowych. W jego kreację wpisuje poeta pochwałę takich wartości, jak niezależność, spokój wewnętrzny, wzajemna życzliwość członków rodziny, szacunek dla starszych. Poeta nie zapomina o dobrobycie i eksponuje to, co dla motywu arkadyjskiego jest bardzo istotne, a mianowicie brak trosk materialnych i dostatnie życie bohaterów, którzy nie znają znoju pracy. Rzeczą, która jeszcze bardziej upiększa naszą krainę szczęścia jest,często opisywane zaraz przy arkadii, piekło, czyli przeciwieństwo do wspaniałej krainy. Przeważnie znajduje się głęboko pod ziemią, jest ciemne, gorące i zimne zarazem. Ten olbrzymi kontrast sprawia, że jeszcze bardziej chcielibyśmy znaleźć się w mitycznej krainie spokoju i beztroski. Motyw piekła i raju był wykorzystywany w przeróżnych religiach. Nam najbardziej jest znane chrześcijaństwo a co za tym idzie Biblia, która jest przecież wspaniałym dziełem literackim. W starym testamencie w „Księdze urodzaju” mamy opis powstania świata, który początkowo jest rajem, idealną jedną wielką krainą, której mieszkańcy nie mieli żadnych wrogów. W Biblii można się doszukiwać jeszcze innych przykładów idealnych krain chodź by słynna „ziemia obiecana” narodowi izraelskiemu. Wydaje mi się jednak, że mity zarówno o tych dobrych krainach jak i złych służyły tylko po to, aby manipulować ludźmi. Poeci byli narzędziem kościoła lub innych instytucji np.: państwowych, którzy rozprowadzali mity o tym, co czeka dobrych a co złych ludzi. W dzisiejszych czasach może ta manipulacja nie jest aż tak poważna, ale jeszcze wiele ludzi wierzy w niebo i piekło, co świadczy, że pomysł straszenia ludzi tego typu historiami nie był najgorszy . Kolejnym dowodem na częste porównywanie krain piekła i raju może być dzieło życia Dantego Alighierii pt: „Boska Komedia”. Wszystkie wydarzenia rozgrywają się w zaświatach, które zgodnie z religią chrześcijańską mają postać trzech obszarów: Piekła, Czyśćca i Raju. Dante dość szczegółowo opisuje poszczególne obszary. Piekło ma kształt olbrzymiego leja, który uformował się na wskutek upadku Lucyfera, niewątpliwie opis oddaje negatywny charakter tego miejsca. Odmienną budowę ma raj, który składa się z dziewięciu przezroczystych sfer, rozrzuconych w kosmosie. Są one umieszczone na planetach i panują w nich różne stopnie szczęścia. Dante bardzo pomysłowo opisuje te krainy, ale i ich zwyczaje w szczególności kary, jakie są nakładane w piekle na grzeszników. Jest on oprowadzany po piekle przez Wergiliusza, (co dziwne, ponieważ wydaje się on nam twórcą idei arkadii) a po raju przez swoją ukochaną Beatrycze. Temat arkadii był i jest bardzo popularny. Tworzone są coraz to bardziej wymyślne opisy krain dobra i zła. Jednak nie wydaje mi się, aby taka kraina na prawdę kiedykolwiek istniała, jest wytworem wyobraźni ludzi, którzy mieli ją bardzo rozbudowaną. Ludzie prości bardzo chętnie dawali wiarę tym opowieścią, co było jeszcze bardziej mobilizujące dla twórców. Mit arkadii jest uniwersalny, ale i bardzo elastyczny. Z biegiem czasu się zmienia wraz z cywilizacją. Wydaje mi się, że jeszcze długo będzie interesującym tematem dla pisarzy, ponieważ, można w nim poluźnić wodze wyobraźni i dać się ponieść ludzkiej fantazji, która jest najlepszym twórcą od wieków i na wieki jeszcze nią pozostanie.