Życie człowieka w środowisku - "Ferdydurke"

TEMAT: „Od gęby i pupy nie ma ucieczki” - egzystencja człowieka w kulturze. Bohater pokazany w trzech środowiskach: szkolnym, mieszczańskim i ziemiańskim. W każdym pojawia się motyw gwałtu, jest on podstawą stosunków międzyludzkich np. Pinko - gwałt psycho-fizyczny wobec uczniów, Miętus na Syfonie itp. Pobyt na stancji u Młodziaków to w rozumieniu Pimki dalsze zapędzanie w młodość. O tym domu mówi, że jest nowoczesny, panuje tam wolność obyczajowa. Gości na wsi we dworze Hurleckich. Miętus jest opętany poszukiwaniem prawdziwej gęby, nie tej wytworzonej przez cywilizację i wychowanie ale prymitywnej, naturalnej, szczerej. Takim człowiekiem okazuje się parobek. Miętus chce się z nim pobratać, zmusza Walka by dał mu po gębie co w rezultacie prowadzi do bezczelności służby, która zaczyna wyśmiewać własnych państwa i zdradzać ich tajemnice. W rezultacie bratania uległ zniszczeniu stan równowagi co doprowadziło do kupy. Józio uciekł z Zosią, a więc wyzwolił się z uzależnień we dworze, ale popadł w następne uzależnienie czyli związek z Zosią. W powieści funkcjonują słowa kluczowe: Gęba - sposób reagowania, bycia, obliczony na reakcję drugiej osoby. Człowiek nigdy nie jest sobą zawsze kogoś gra; Pupa - odebranie samodzielności, indywidualizmu, celowe popychanie człowieka w niedojrzałość; Łydka - tężyzna fizyczna ale także podtekst seksualny, erotyzm. Zielony - niedorosły, niedojrzały; Forma - konwersacje, schematy, normy które jednostka przyjmuje jako wzór. Kupa - katastrofa, przewrót, chęć wyzwolenia się z uzależnień, element buntu Od gęby i pupy nie ma ucieczki, gdyż człowiek nigdy nie jest całkowicie wolny, nigdy nie może stać się niezależny od nikogo, nie może być sobą. Każdy przyjmuje sztuczną maskę i schemat myślany. Wszyscy udają przed wszystkimi, każdy gra nie jest szczery. Ludzie są nieautentyczni, upozowani, a jeśli nawet próbują się wyzwolić to popadają w inne uzależnienia, gdyż od formy nie ma ucieczki. Kulturę stworzył człowiek, a ona zamiast mu służyć zapanowała nad nim i go deformuje. Można próbować się bronić przed nadmiernym wpływem otoczenia, całkowicie wyzwolić się nie można.