Porównanie literatury pierwszej i drugiej dekady XX-lecia

Literatura pierwszej i drugiej dekady 20-lecia - porównanie Pierwsza dekada - zwana czasem jasnym dziesięcioleciem. Dominują w niej postawy optymistyczne (po odzyskaniu niepodległości), wiara w świetlaną przeszłość. Najgłośniejszą grupą tego okresu okazał się Skamander. Wśród zjawisk poetyckich pierwszego dziesięciolecia wyróżnia się twórczość poznańskich ekspresjonistów, skupionych wokół pisma “Zdrój". W prozie pierwszych lat niepodległości dominują rozważania nad społecznymi politycznymi dylematami odrodzonego państwa. Główne grupy literackie: • Skamander (Warszawa i okolice) • Awangarda Krakowska (Kraków) • Futuryści (Kraków, Warszawa) • Formiści • Ekspresjoniści (Poznań) Przełom lat 20-tych i 30-tych zaznaczył się stopniowo narastającym poczuciem kryzysu wartości cywilizacji i kultury. Druga dekada - zwana czasem ciemnym dziesięcioleciem, ze względu na charakter zjawisk literackich. Istotne znaczenie miał tu kryzys ekonomiczny, jaki swego czasu ogarnął bez mała cały świat. Kryzys ten wyzwalał w ludziach lęk i niepewność, był źródłem społecznych patologii, sprzyjał rozpadowi norm moralnych i więzi międzyludzkich. Niepokój o przyszłość cywilizacji i kultury wiązał się również z rozwojem totalitarnych systemów społeczno-politycznych, opartych na ideologiach faszyzmu i komunizmu (w tej kwestii Polska była szczególnie zagrożona: z jednej strony faszystowskie Niemcy, a z drugiej stalinowski Związek Radziecki). Katastrofizm, znamienny dla literatury tych lat, uwidacznia się najpełniej w twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza W latach 30-tych wkracza do literatury polskiej młode pokolenie poetów, którzy konsekwentnie wyrażać będą w swej twórczości postawę katastroficzną. Będą tworzyć obrazy zbliżającej się zagłady świata, cywilizacji, kultury. Problemy te podjął już w 2. połowie lat 20-tych Józef Czechowicz. Ważnym elementem okresu lat 30-tych jest wileńska grupa Żagary. Także i ta grupa w swej twórczości daje wyraz przekonaniom katastroficznym. Wśród twórców tego okresu należy wymienić Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, a także młodych debiutantów: W. Gombrowicza i J. Andrzejewskiego. Główne grupy literackie: • Kwadryga (Warszawa) • Żagary (Wilno)