Scharakteryzuj średniowieczną hagiografię – omów genezę i literackie realizacje (na wybranym przykładzie) Hagiografia – dział literatury obejmujący żywoty świętych (zwłaszcza katolickich), ukazujący życie świętego, jego czyny i cuda od narodzin po męczeńską zwykle śmierć. Żywoty świętych miały ustalony, powtarzalny porządek przedstawiania wydarzeń. Powstał u schyłku starożytności, a rozwinął się w średniowiecznej Europie od IV/V wieku. Za pierwsze dzieło hagiograficzne uznaje się „Vita Antonii” napisane przez św. Atanazego (IV w.). Średniowieczne żywoty świętych czerpały z różnych źródeł biografie, np. z klasztorów. W Polsce do najstarszych hagiografii należą żywoty św. Wojciecha z początku XI w., św. Stanisława, św. Jadwigi z XIII i XIV wieku. W XV w. powstał polski przekład wierszowanej „Legenda o św. Aleksym”. Najwybitniejszym polskim dziełem hagiograficznym były „Żywoty świętych” z 1579 r. napisane przez Piotra Skargę. To dzieło zawiera około 400 żywotów. Hagiografie przedstawiają dzieje świętych, propaguje i konstruują one wzór świętego (ascety) – ideał do naśladowania. „Legenda o świętym Aleksym” – przedstawia żywot Aleksego: opis narodzin świętego, cudowne dzieciństwo (pierwsze objawy wspaniałości), młodość („wzrastające” cnoty, ożenek z córką carską Famianą). Lecz w dniu nocy poślubnej Aleksy składa śluby czystości i odchodzi z domu w tułaczą wędrówkę, oddając bogactwo biednym i potrzebującym. Aleksy znosi wszelkie męki i upokorzenia (leży pod progiem Kościoła; szesnaście lat spędza pod schodami na dworze ojca, gdzie wylewano nań pomyje). Dopiero po jego śmierci dowiadujemy się, z listu który pozostawił, kim był. Podczas jego śmierci i pochówku następowały liczne cuda: w całym Rzymie dzwoniły same wszystkie dzwony, „zapach” ciała Aleksego uzdrawiał chorych z wszystkich dolegliwości. „Legenda o świętym Aleksym” jest utworem propagującym skrajną ascezę. Ascetami określa się ludzi, którzy dobrowolnie decydują się na umartwianie, odrzucenie wszelkich przyjemności świata, życie w skrajnej nędzy i cierpieniu. Celem takiej postawy było, oprócz doskonalenia w sobie cnoty i pobożności, uzyskanie zbawienia i osiągnięcie świętości już na ziemi. Asceci wierzyli, że po śmierci czeka ich szczęście wieczne. Aleksy jest przykładem typowego idealnego człowieka średniowiecza: odrzucającego świat materii dla Boga i wiecznego szczęścia w niebie.
Hagiografia - geneza
Scharakteryzuj średniowieczną hagiografię – omów genezę i literackie realizacje (na wybranym przykładzie) Hagiografia – dział literatury obejmujący żywoty świętych (zwłaszcza katolickich), ukazujący życie świętego, jego czyny i cuda od narodzin po męczeńską zwykle śmierć. Żywoty świętych miały ustalony, powtarzalny porządek przedstawiania wydarzeń. Powstał u schyłku starożytności, a rozwinął się w średniowiecznej Europie od IV/V wieku. Za pierwsze dzieło hagiograficzne uznaje się „Vita Antonii” napisane przez św. Atanazego (IV w.). Średniowieczne żywoty świętych czerpały z różnych źródeł biografie, np. z klasztorów. W Polsce do najstarszych hagiografii należą żywoty św. Wojciecha z początku XI w., św. Stanisława, św. Jadwigi z XIII i XIV wieku. W XV w. powstał polski przekład wierszowanej „Legenda o św. Aleksym”. Najwybitniejszym polskim dziełem hagiograficznym były „Żywoty świętych” z 1579 r. napisane przez Piotra Skargę. To dzieło zawiera około 400 żywotów. Hagiografie przedstawiają dzieje świętych, propaguje i konstruują one wzór świętego (ascety) – ideał do naśladowania. „Legenda o świętym Aleksym” – przedstawia żywot Aleksego: opis narodzin świętego, cudowne dzieciństwo (pierwsze objawy wspaniałości), młodość („wzrastające” cnoty, ożenek z córką carską Famianą). Lecz w dniu nocy poślubnej Aleksy składa śluby czystości i odchodzi z domu w tułaczą wędrówkę, oddając bogactwo biednym i potrzebującym. Aleksy znosi wszelkie męki i upokorzenia (leży pod progiem Kościoła; szesnaście lat spędza pod schodami na dworze ojca, gdzie wylewano nań pomyje). Dopiero po jego śmierci dowiadujemy się, z listu który pozostawił, kim był. Podczas jego śmierci i pochówku następowały liczne cuda: w całym Rzymie dzwoniły same wszystkie dzwony, „zapach” ciała Aleksego uzdrawiał chorych z wszystkich dolegliwości. „Legenda o świętym Aleksym” jest utworem propagującym skrajną ascezę. Ascetami określa się ludzi, którzy dobrowolnie decydują się na umartwianie, odrzucenie wszelkich przyjemności świata, życie w skrajnej nędzy i cierpieniu. Celem takiej postawy było, oprócz doskonalenia w sobie cnoty i pobożności, uzyskanie zbawienia i osiągnięcie świętości już na ziemi. Asceci wierzyli, że po śmierci czeka ich szczęście wieczne. Aleksy jest przykładem typowego idealnego człowieka średniowiecza: odrzucającego świat materii dla Boga i wiecznego szczęścia w niebie.
Materiały
Dekadentyzm, impresjonizm, symbolizm w utworach Młodej Polski
„Dekadentyzm, impresjonizm, symbolizm w utworach Młodej Polski.”
Dekadentyzm to pewien stan emocjonalny, który narodził się z obserwacji przeobrażeń we współczesnym świecie, traktowanych jako konieczny rezultat realizowania idei i haseł wyrastających z przesłanek pozytywistycznych. U schyłku XIX wieku postawa dekadencka uznana zo...
Pobudzający wpływ motywów na człowieka
Pobudzający wpływ motywów na czynności człowieka.
Motywy mają wpływ pobudzający na człowieka. Ten pobudzający wpływ ma dwojakie konsekwencje: Prowadzi on do zmian energii i sprawności działania.
Z potocznego doświadczenia wiemy, że nasza zdolność do wysiłku wzrasta wtedy, gdy bardzo nam na czymś zależy. Wraz ze zwiększeniem się int...
Szczegółowa charakterystyka Lorda Jima
Charakterystyka tytułowego bohatera oraz przedstawienie jego losów i tajników psychiki zostały rozdzielone w powieści na dwa głosy. Jeden z nich należy do Marlowa, Anglika, kapitana, świadka podczas procesu, zaś drugi jest głosem samego Jima. Marlow – bohater i narrator – wiele wie o pochodzeniu, wychowaniu, wykształceniu i kolejach ...
Stosunek do świata Józefa K. bohatera "Procesu"
Człowiek w świecie absurdu. Jaki stosunek do świata ma bohater „Procesu” Franza Kafki?
Dwa lata po śmierci autora „Procesu”, jeden z niemieckich pisarzy i publicystów napisał: „Franz Kafka zogromnieje przez te lata, które nastapią teraz po jego śmierci”. Były to prorocze słowa, bowiem dzisiaj uznawany jest ...
Mit arkadyjski - Rej i Kochanowski
Mit arkadyjski w twórczości Reja i Kochanowskiego
U Kochanowskiego motyw arkadii pojawia się w pieśni Panny XII. Poeta wyraża tu pochwałę życia wiejskiego i stworzonego przez ten model typ egzystencji ludzkiej. Jest to ideał szlachcica, który prowadzi samowystarczalny pod względem materialnym tryb życia :
Oracz pługiem zarznie w ziemię;
...
Samson - wskazania moralne
Samson”
Anioł objawia się bezpłodnej kobiecie i mówi jej, że powije syna. Tak też się staje. Syn miał długie włosy, w których tkwiła jego siła. Włosy obcięła mu jego kochanka, a jej sprzymierzeńcy wypalili mu włosy. Po jakimś czasie włosy odrastają mu i Samson mści się. Miłość prowadzi do zguby, nie należy każdemu ufać, zło jest zawsze uk...
Utwory młodego romantyzmu
Analogie
Utworami, które z pewnością ukazywały nowe idee młodego romantyzmu są dwie ballady: “Romantyczność” Adama Mickiewicza i “Król Olch” Wolfganga Goethego. Fabuła pierwszego z nich jest prosta - na rynku pewnego miasteczka w biały dzień pojawia się dziewczyna imieniem Karusia. Zachowuje się co najmniej dzi...
Epika antyczna
Temat: Arcydzieła epiki antycznej
Najwybitniejszym epikiem helleńskim był Homer aojd starogrecki . Wedle legendy był to ślepiec , o którego pochodzenie spierało się później aż siedem miast greckich . Aojdowie byli zawodowymi pieśniarzami i cieszyli się powszechnym szacunkiem . Występowali na dworach oraz na agorach , gdzie recytowali lub śpiewa...