Człowiek w księgach Pisma Świętego

"Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. (...) A potem Bóg rzekł: (...) A wreszcie rzekł Bóg: Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę." (fragmenty Rdz 1,1-27) Ilustracja 1. Fragment fresku Stworzenie Adama Michała Anioła. Tak oto pierwsza księga Pięcioksięgu Mojżeszowego przedstawia stworzenie świata, istot żywych oraz powołanie do życia pierwszych ludzi. W przełomowym, szóstym dniu Bóg rozpoczyna historię ludzkości ciągnącą się przez tysiąclecia do dziś. W tak długim okresie czasu od stworzenie człowieka ów mieszkaniec Ziemi nieraz udowadniał, iż jest w stanie osiągać rzeczy wielkie i szlachetne jak również wielokrotnie hańbił swój ród złymi uczynkami i zbrodnią. W mojej pracy przedstawię sprawy dotyczące postępowania człowieka, jego wad i zalet, zapisywanych wiekami w księgach Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu. Zacznę może od opisania ułomności człowieka i jego charakteru w oparciu o księgi Pisma Świętego. -------------------------------------------------------------------------------- Pierwszym i chyba najbardziej brzemiennym w skutki złym czynem człowieka jest jego niepodporządkowanie się Bogu w raju Edenie, czego efektem było zerwanie jabłka z drzewa poznania dobra i zła. Jak wiemy Bóg kategorycznie zabronił ludziom spożywania owoców z tego drzewa, lecz kobieta skuszona przez węża (uosobienie szatana) zerwała jabłko i w raz z mężem zjadła je. W ten oto sposób autor biblijny przedstawił pierwszą wadę niedoskonałego człowieka - nieposłuszeństwo, ciekawskość i łatwość ulegania wpływom. Za ten występek ludzie zostali surowo u karani na wieki, czego skutkiem wg Księgi Genesis jest ich śmiertelność, konieczność morderczej pracy w pocie czoła dla przetrwania i ból kobiet przy narodzinach potomstwa. -------------------------------------------------------------------------------- Przykładem na ciekawość kobiecą może być również zachowanie żony Lota. Kiedy rozgniewany Bóg postanawia zniszczyć grzeszne Sodomę i Gomorę powiadamia o tym żyjący tam sprawiedliwy ród Lota - brata Abrahama umożliwiając im ucieczkę. Stawia jednak jeden warunek - gdy będą opuszczać swoje rodzinne miasto nie mogą ani razu spojrzeć za siebie. Nieposłuszną okazała się być żona Lota. Odwróciwszy się w stronę Sodomy została za karę zamieniona w słup soli. Od tego właśnie epizodu biblijnego pochodzi stwierdzenie: "zamienić się w słup soli". Dobitnym przykładem na brak u ludzi szacunku do pewnych wartości, tradycji niech będzie historia Ezawa, pierworodnego syna Izaaka. Kiedy pewnego dnia bardzo znużony Ezaw wrócił z pola jego brat Jakub gotował soczewicę. Ezaw poprosił o trochę tej potrawy, lecz Jakub powiedział, aby wcześniej odstąpił mu swój przywilej pierworództwa i wtedy dopiero otrzyma soczewicę. Brat Jakuba nie myśląc jakie to może mieć kolosalne znaczenie dla historii narodu Izraela przystaje na propozycję brata. Za miskę soczewicy oddaje swoje pierworództwo! Widzimy tu kompletny brak odpowiedzialności i bezmyślności ze strony Ezawa - pierworodny syn Izaaka faktycznie nie umie zapanować nad potrzebami swojego ciała. Następnie Jakub "kradnie" błogosławieństwo należące się Ezawowi podszywając się pod niego. Jest to przykład bratobójczej rywalizacji (w przypadku Ezawa i Jakuba nie dosłownie), z którą wcześniej stykamy się w historii zbrodni Kaina na Ablu. O małości człowieka mówi się w Księdze Koheleta tymi słowami: "Marność nad marnościami - wszystko marność i gonienie za wiatrem". Mówca na zgromadzeniu (Eklezjastes) mówi o przemijaniu życia ludzkiego, o bezsensowności jego poczynań. Przedstawia kruchość człowieka na zasadzie kontrastu do Słońca i Ziemi czyli innych tworów Boga, oraz na zasadzie kontrastu do samego Boga. Bóg i jego twory: Słońce i Ziemia wg Księgi Eklezjastesa są wieczne. Zabiegania człowieka o dostatnie życie, sławę, władzę są niczym w stosunku do tych doskonałych tworów. -------------------------------------------------------------------------------- Teraz przedstawię jeszcze dwa przykłady na niedoskonałość człowieka, zaczerpnięte z ksiąg Nowego Testamentu. Pierwszym niech będzie historia zdrady Jezusa przez Judasza Iskariotę. Jezus nauczając w Świątyni Jerozolimskiej wzbudził oburzenie i chęć spisku wśród faryzeuszy. Owi myśliciele i kapłani z Jerozolimy chcąc zgładzić Jezusa postanowili przekupić, któregoś z jego uczniów, aby ten wydał im Jezusa. Zdrajcą okazał się Judasz. Za trzydzieści srebrników obiecał, iż wskaże miejsce modłów Jezusa i pokaże pocałunkiem, który to Jezus (stąd wywodzą się powiedzenia: "judaszowe srebrniki", "pocałunek Judasza"). Zachowanie Judasza jest przykładem ludzkiej pazerności, chciwości, obłudy. Motywacją do zdrady swego nauczyciela życia, jest marne trzydzieści srebrników! Żadna kwota nie jest warta śmierci drugiej osoby. Judasza - zdrajcę i okrutnika dotknęła kara boska. Popełnił on samobójstwo i po dziś dzień śmierć samobójczą interpretuje się jako haniebną śmierć zbrodniarzy. W Nowym Testamencie, a konkretnie w Ewangeliach, opisany jest jeszcze jeden ciekawy przypadek ilustrujący ułomną naturę człowieka. Chrystus przepowiedział Piotrowi, iż zanim kogut dwa razy zapieje on się go trzy razy wyprze. Mimo, iż uczeń Mesjasza temu zaprzeczał, stało się tak jak powiedział Jezus. Piotr w obawie o swoje życie trzy razy zaparł się swego nauczyciela. Widzimy znów, że człowiek jest istotą słabą i tchórzliwą. Mimo, że Piotr był wierny Jezusowi zaparł się go. Przykład ten jest ilustracją tezy, że człowiek jest osobą łatwo ulegającą negatywnym wpływom. W Piśmie świętym znaleźć możemy również fragmenty mówiące o wielkości człowieka i o jego zaletach. W swoich rozważaniach na ten właśnie temat skupię się głównie na przykładach z Księgi Rodzaju, Księgi Hioba i Ewangelii. Potomek Noego - Abraham był człowiekiem ukazanym w Biblii jako prawy i bogobojny. Kiedy jeszcze jako Abram otrzymał polecenie opuszczenia swojej ziemi ojczystej i powędrowania do Kanaanu w Palestynie nie zastanawiał się nad tym zbytnio. Otrzymał polecenie od Boga i uwierzył mu. Kiedy dotarł do Kanaanu zawarł przymierze z Bogiem, a ten obiecał mu liczne potomstwo. Przez dziesiątki lat Abraham jednak nie miał dziecka ze swą żoną Saraj (później Sarą). Ale przez te wszystkie lata nie zwątpił w Boga. Zostało mu to wynagrodzone i Sara poczęła syna - Izaaka, kolejnego po Noem i Abrahamie patriarchę narodu wybranego. Bóg wystawił Abrahama na próbę. Kazał mu złożyć jego jedynego syna w ofierze. Abraham chciał uczynić jak mu nakazano, lecz gdy nachylił się nad Izaakiem z nożem, aby go zabić, został powstrzymany przez Anioła Pańskiego. Historia Abrahama jest przykładem na to, że ludzie mimo swych ułomności posiadają także pozytywne cechy tj. bojaźliwość, ofiarność, bezgraniczne zaufanie do słuszności woli bożej. Te wszystkie cechy posiadała również Marią - matka Jezusa, która "nie zobaczyła a uwierzyła". Historia Hioba jest także warta przedstawienia. Otóż Hiob - "mąż z ziemi Us" był człowiekiem prawym, bogobojnym, szlachetnym, opływającym w dostatek. Pewnego dnia szatan za zgodą Boga zesłał na niego nieszczęścia: zmarły mu dzieci, stracił majątek, w końcu zachorował na straszną chorobę - trąd. Do Hioba przychodzili "przyjaciele", którzy złośliwie komentowali jego bogobojność. Hiob nie zaparł się mimo to Boga. Jego żona złorzeczyła na Boga, a Hiob nadal był pewien, że to co mu się dzieje ma jakiś większy sens. I miał rację. Bóg chciał szatanowi udowodnić wiarę swojego ludu na przykładzie właśnie owego męża - Hioba. Problemy, złorzeczenia żony i zarzuty przyjaciół trwały. Hiob postąpił w tej sytuacji jednak najlepiej jak mógł. Otóż całą tę sprawę dał pod osąd Bogu całkowicie mu zawierzając. I Bóg wtedy poznał, że Hiob mimo wszystkich swoich narzekań nigdy się go nie wyprze i zawsze będzie mu ufał. Stwórca docenił jego postawę i wynagrodził mu wszystko "w dwojnasób". Hiob jest przykładem człowieka nie tracącego nigdy honoru i swej wiary. "Pielęgnuje" mimo wszystko te uczucia, które wiążą się z jego Bogiem. Jest wierny swoim ideałom. Efektem takiego postępowania jest dla niego życie piękniejsze i lepsze od tego, które stracił. -------------------------------------------------------------------------------- Podsumowując zauważmy, że w Biblii opisane są zarówno dobre jak i złe strony ludzkiej natury i charakteru. Słowa przewijające się Pismo Święte "Błogosławieni ci, którzy nie widzieli, a uwierzyli" pozwalają stwierdzić, iż wielkość człowieka wiąże się z życiem sprawiedliwym, zgodnym z przykazaniami boskimi, zaś zło wynikające z ułomności ludzkiej rodzi się z braku szacunku do zasad ustalonych przez Boga. Ponieważ wielkość i małość natury ludzkiej zależy od wyboru sposobu życia, pozostaje mieć nadzieję, że większość istot, które "Bóg stworzył na swoje podobieństwo" podejmie właściwą decyzję.