Znaczenie i struktury "Mitologii" J.Parandowskiego

Znaczenie i struktura dzieła Jana Parandowskiego Jan Parandowski zainteresował się antykiem, najpierw przymusowo a potem z osobistym zaangażowaniem, już w czasach gimnazjalnych. Rozległe studia i liczne naukowe podróże jeszcze bardziej zbliżyły go do tej kultury. Mitologia jednak – w intencjach samego autora – była jak gdyby „produktem ubocznym” naukowych dociekań i wypowiedzi. Obszerna wiedza religioznawcza Parandowskiego i jego młodzieńczobaśniowa narracja zaspokaja pragnienia czytelników, chociaż autor sam krytycznie odnosi się do tego dzieła. W „Tygodniku Demokratycznym” Nr 52 (Warszawa 24. XII. 1963, 1. I. 1964) wyjawił: (Mitologia) „Była w moich oczach błahym zaspokojeniem sztubackich marzeń i łatwym wyzyskaniem wiadomości, jakie mi przyniosły wcześnie obudzone zainteresowania. Tu odstęp czasu między pierwszym rokiem uniwersytetu a jego ukończeniem po latach wojny dokonał metamorfozy: z przyszłego profesora i uczonego zrobił pisarza”. Wielce pomocną była mu w pracy Mitologia Zippera7. W. Studencki przywołuje dalej opinie uczonych o książce J. Parandowskiego. Skwitujemy te cytaty krótkim komentarzem. Mitologia uzyskała wysokie oceny, jeśli chodzi i dobór i uporządkowanie materiału oraz atrakcyjne pod względem literackim baśniowe ujęcie. Doceniono również wartość poznawczą dzieła, przybliżającego polskiemu czytelnikowi w erudycyjnym wywodzie wiadomości o wierzeniach, obrzędach, wzajemnych relacjach między Grecją a Rzymem oraz wpływach religii obcych. J. Parandowski upowszechnia w swoim zbiorze najbardziej popularne i interesujące opowieści. Podaje je w formie przystępnej również dla czytelnika młodego, opatruje wyjaśnieniami, dba o wygodę odbiorcy poszukującego konkretnych wiadomości lub mitów (przejrzysty układ całości uwidoczniony w spisie treści, wewnętrzny podział wyodrębnionych rozdziałów, stosowanie podkreśleń, indeks imion). Dodatkowym walorem książki są ilustracje odnoszące się do przedstawionych zagadnień, prezentujące osiągnięcia antyku w zakresie różnych dziedzin sztuki. Książka została podzielona na dwie części: Grecja i Rzym. Pierwsza stanowi dziesięć rozdziałów. Po Wiadomościach wstępnych i micie Narodziny świata autor prezentuje grono bóstw olimpijskich, światła i powietrza, ziemskich, morza, piekieł, doli i spraw ludzkich, następnie przedstawia bohaterów oraz historię wojny trojańskiej. W drugiej części Mitologii można zapoznać się z charakterystyką religii rzymskiej, kultem zmarłych, bóstwami domowymi. Kolejne rozdziały ukazują bóstwa naczelne oraz opiekujące się ziemią, polami, lasami i źródłami oraz personifikacje. Część poświęconą Rzymowi dopełniają rozdziały: Napływ religii obcych, Kult cezarów i Legendy rzymskie – o wędrówkach Eneasza i o założeniu miasta.