Reformy w "Przedwiośniu"

Temat: Program reform w "Przedwiośniu". Żeromski nie tylko pokazywał rażące kontrasty i biedę w Polsce, ale też szukał rozwiązań, podsuwał trzy różne koncepcje: 1. Mit szklanych domów. Krewny Baryków lekarz porzucił praktykę, by zająć się interesami, nad morzem wykupił wydmy, w korycie rzeki wykopał kanał, do którego skierował prąd morski. Energia wytwarzana w elektrowni uruchamiała hutę szkła, w której produkowano z piasku wydm. Ze szkła wytwarzano elementy domów, ogrzewanych wodą w zimie, a chłodzonych latem. W domu istniała idealna higiena, były projektowane przez artystów. Kolor i kształt zależne były od okolicy. Dla całej Polski energii mogła dostarczyć uregulowana Wisła. Ze szkła budowano głównie domy dla ludzi pracy, także szkoły i szpitale. Ta sielankowa wizja ma symboliczną wymowę. Chodzi Żeromskiemu o wykorzystanie czystej energii, a oparcie przemysłu na naturalnych miejscowych zasobach oraz wprowadzenie nowoczesnych technologii. Jest to wizja idealnej gospodarki, w której ekonomia łączy się z estetyką. Postuluje Żeromski współpracę przemysłu z artystami (artystyczne wzornictwo), marzy by Polska była krajem nie tylko zasobnym, ale i pięknym. 2. Reformy Gajowca. W salonie wysokiego urzędnika ministerstwa skarbu wiszą portrety Mariana Bohusza, Stanisława Krzemińskiego i Edwarda Abrahamskiego, czyli zwolenników liberalnej gospodarki i spółdzielczości. Są wzorem dla Gajowca, który pisze książkę o nowożytnej Polsce, w której proponuje istotne reformy. Za najważniejsze uważa wzmocnienie armii dla bezpieczeństwa granic i zapewnienie porządku publicznego. Istotny element to powszechna oświata i reforma rolna poprzez wykupienie ziemi przez państwo. W dziedzinie gospodarki chodzi o stabilizację pieniądza. Gajowiec proponuje zmiany stopniowe, ewolucyjne. 3. Rewolucja. Pokazana jest w świetle zdecydowanie negatywnym, wydarzenia w Baku są przerażające. Na początku znikają towary, banki nie wypłacają oszczędności, bogaczy wyrzuca się z mieszkań. Nieustannie trwają wiece, mityngi, słychać przemówienie, wywleka się dostojników i morduje torturując, dochodzi do porachunków na tle narodowościowym i wyznaniowym. Ormianie mszczą się na Tatarach, wycinając ich w pień, na pomoc przychodzą Turcy, którzy wycinają Ormian. Jest tyle zabitych, że krew płynie ulicami, a woda morska zabarwiła się na czerwono. Zapanował straszny głód, tłumy żebraków kręciły się wokół wojska w nadziei na jakiś ochłap. Po Turkach przyszli Rosjanie, były nowe egzekucje, kary i gwałty. W całym kraju zamęt i bezprawie. Maszynista pociągu jedzie dalej po otrzymaniu okupu, w przechowalni ginie walizka i trzeba milczeć, by nie mieć kłopotów. Taki obraz rewolucji przeraża, stanowi ostrzeżenie dla wszystkich, którzy mają wpływ na wprowadzenie reform. Jeśli ich nie będzie w Polsce wydarzy się to samo co w Rosji.