Polityka państwa wobec handlu

Rodzaje polityki państwa wobec handlu Polityka i stosunek państwa do handlu zagranicznego mogą być bardzo zróżnicowane, choć można wymienić dwa główne sposoby postępowania państwa: Większość klasycznych i neoklasycznych teorii zakłada istnienie tzw. wolnego handlu między krajami. Znaczy to, że państwo nie ingeruje w handel, nie określa jego wielkości. Uważa bowiem, że handel ten przynosi duże korzyści, w tym zwiększając konkurencję pozwala na podnoszenie jakości i spadek cen. Wolny handel wzmaga innowacyjność i pozwala na utrzymanie wydajności na wysokim poziomie. Taka sytuacja w praktyce nie występuje, co najwyżej w formie bardziej lokalnej, przez kraje tworzące Unie Celną (UE, NAFTA), które jednak z reguły nie stosują już tej polityki w stosunku do innych krajów. W rzeczywistości znacznie częściej występuje zjawisko polityki protekcyjnej. Państwo reguluje obroty handlowe, mając na celu ochronę własnego rynku przed napływem obcych towarów oraz wspieranie krajowego eksportu. Polityka protekcyjna przynosi określone korzyści w krótkim okresie czasu (spadek importu, ochrona własnych firm), ale w dłuższym terminie powoduje wzrost cen, spadek wydajności i zacofanie technologiczne, zwłaszcza w takim kraju jak Polska. Polityka protekcyjna państwa może się przejawiać przez: a) nakładanie ceł - opłaty pobieranej przez państwo przy przywozie, przewozie lub wywozie towarów poza terytorium danego kraju. Cła mogą być (ze względu na cel): - ochronne - w celu ochrony rodzimego rynku z ważnych powodów np. przemiany gospodarcze; - fiskalne - najczęściej nakładane na dobra luksusowe w celu zdobycia przez budżet dodatkowych przychodów; - antydumpingowe - wyrównują cenę towaru, który jest sprzedawany poniżej kosztów jego wytworzenia, np. w stosunku do ceny światowej; - odwetowe - nałożenie ceł w odpowiedzi na podobne działania partnera handlowego; b) stosowanie opłat wyrównawczych - podobne do ceł antydumpingowych, mają charakter zmienny i bardziej elastyczny, powszechnie stosowane przez Unię Europejską; c) ograniczenia ilościowe (kontyngenty) - państwo przyznaje innemu państwu lub producentowi określony limit, który pozwala na import tylko określonej liczby towarów. Działania te mogą towarzyszyć generalnemu zakazowi importu danego towaru. Narzędzie dosyć korupcjogenne; d) narzucanie barier administracyjnych i technologicznych - dotyczą dodatkowych warunków jakie musi spełnić przedsiębiorstwo sprowadzające towary lub usługi np. normy zdrowotne, ochrony środowiska, bezpieczeństwa pracy. Stanowią dużą zaporę dla przedsiębiorców z krajów słabiej rozwiniętych dla wejścia na rynki państw zachodnich (zwłaszcza Unii Europejskiej); e) wspieranie własnego eksportu - poprzez jego promocję lub dopłacanie do niego (o czym jeszcze powiemy przy okazji bilansu płatniczego);