Życie kulturalne i umysłowe w oświeceniu



MECENAT - Stanisław August jako polityk nie odniósł większych sukcesów, ale jako mecenas kultury przyczynił się do jej znakomitego rozwoju. Skupił wokół siebie grono ludzi wykształconych, literatów, malarzy, których wspomagał materialnie, zapraszał na słynne obiady czwartkowe, licząc na ich wkład w tworzenie światłej i nowoczesnej Polski. Dzięki niemu rozwijało się malarstwo, m.in. Belotto Canaletto (obrazy osiemnastowiecznej Warszawy), Marcello Baciarelli (portrety). Zasługą króla było również założenie w roku 1766 Szkoły Rycerskiej, zwanej Korpusem Kadetów, komendantem której był Adam Kazimierz Czartoryski. Była to szkoła średnia, przeznaczona dla młodzieży szlacheckiej, przygotowująca do służby wojskowej, której głównym zadaniem było wychowanie młodzieży w duchu kultury oświeceniowej i wpojenie obowiązku służby ojczyźnie. CZASOPISMIENNICTWO - "Monitor" wydawany i redagowany przez Franciszka Bohomolca. Pismo wzorowane na angielskim "Spectator", ukazywało się dwa razy w tygodniu i rozwijało działalność społeczną, polityczną i oświatową. Do współpracowników "Monitora" należeli wybitni pisarze, jak Ignacy Krasicki czy Adam Naruszewicz. Na łamach czasopisma propagowano idee oświecenia, walczono z ciemnotą i zacofaniem, ośmieszano sarmatyzm szlachecki. Głównym przedmiotem krytyki stała się obyczajowość szlachecka, a przede wszystkim pijaństwo, marnotrawstwo, życie nad stan, okrucieństwo wobec poddanych, pogoń za cudzoziemszczyzną. Innym czasopismem, o charakterze typowo literackim były "Zabawy Przyjemne i Pożyteczne". Przyczyniło się ono do kształtowania smaku literackiego, rozwijało zamiłowanie do książki i szerzyło znajomość twórczości najwybitniejszych pisarzy. W "Zabawach..." drukowali swoje utwory tacy poeci, jak: Krasicki, Naruszewicz, Kniaźnin, Zabłocki. Codzienne najpopularniejsze to: "Gazeta Warszawska", a w okresie obrad Sejmu Czteroletniego "Gazeta Narodowa i Obca", poświęcona zagadnieniom politycznym - była organem stronnictwa patriotycznego. SZKOLNICTWO - obowiązek szerzenia oświaty, kształcenia umysłów i charakterów spadł przede wszystkim na szkolnictwo, którego rozwój w duchu nowoczesności i postępu zapoczątkował Stanisław Konarski i założona przez króla Szkoła Rycerska. Kontynuację ich zamierzeń podjęła powołana w 1773 roku Komisja Edukacji Narodowej (KEN), pierwsza w Europie władza oświatowa o charakterze odrębnego ministerstwa. Szkolnictwo odebrano Kościołowi, a kasacja zakonu jezuitów umożliwiła przekazanie jego majątku na cele oświaty. W szkołach zniesiono łacinę jako język wykładowy i zastąpiono ją językiem polskim. Wprowadzono poglądową metodę nauczania zamiast pamięciowej, wśród przedmiotów nauczania znalazły się: rolnictwo, ogrodnictwo, które łączono z praktycznym doświadczeniem, oraz znajomością fizyki i chemii. Zadbano o kondycję fizyczną uczniów, wprowadzając tzw. ćwiczenia cielesne. W 1775 roku założono Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, zajmujące się opracowywaniem podręczników szkolnych. Napisano wówczas pierwszy polski podręcznik gramatyki - "Gramatykę języka polskiego" (Onufry Kopczyński). Toczono walkę z francuszczyzną i zepsutą łaciną polszczyzną, układano podręczniki wymowy i stylu oraz wydawano dzieła pisarzy odrodzenia, przede wszystkim Jana Kochanowskiego, aby od nich uczyć się pięknej polszczyzny. TEATR - w 1765 roku powstał w Warszawie pierwszy teatr publiczny, stając się od razu narzędziem wychowania szerokich rzesz widzów teatralnych, przede wszystkim szlachty i mieszczan. Teatr przestał być instytucją zamkniętą, dostępną jedynie dla wybrańców, dla których dawał przedstawienia teatr krakowski (lub teatry magnackie). Służąc oświeceniowej zasadzie, by "uczyć bawiąc", wykorzystuje się na scenie głównie komedie, które poprzez żart i humor ośmieszały groźne dla ogółu wady szlacheckie i uczyły zarazem krytycznie myśleć oraz nakazywały widzieć wady ustroju. KOLEKCJONERSTWO - Stanisław August kolekcjonował rzeźby, obrazy, wykupując je od artystów, dając tym samym przykład bogatym magnatom. Pomoc artystom, kolekcjonerstwo, zmiana obyczajowości z barokowej - sarmackiej, na oświeceniową, rozwinięcie i zreformowanie oświaty dało szansę istnienia polskości przez ponad 150 lat panowania zaborów.

Życie kulturalne i umysłowe w oświeceniu

Materiały

Motyw danse macabre w średniowieczu - motyw tzw. danse macabre, jest bardzo popularny w średniowieczu; polegał on na zobrazowaniu upersonifikowanej śmierci, jako rozkładającego się ciała kobiety, która zapraszała do tańca po kolei każdego człowieka, nie zależnie od jego położenia w hierarchii i zamożności, który to taniec obrazował więc wszechpotęgę śmierci wobec ludzi, oraz r...

Trzy aspekty konfliktu w "Antygonie" . Istota konfliktu tragicznego w ,,Antygonie\". Trzy aspekty konfliktu. W utworze tym konflikt między Antygoną a królem Kreonem jest istotą tragedii i nosi nazwę konfliktu tragicznego. Polega na zderzeniu się przeciwstawnych, równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie można dokonać wyboru i dlatego każde posunięcie bohatera prowadzi go do ka...

Filozofie w liryce Młodej Polski Filozofie końca wieku zdominowały trzy koncepcje filozoficzne, które, jak się później okazało, miały ogromny wpływ na sposób myślenia ludzi, literaturę i sztukę a nawet historię. Pierwsza koncepcja filozoficzna to - schopenhaueryzm, czyli dekadencki nastrój pesymizmu, smutku i rozpaczy. Jej twórcą był Artur Schopenhauer, a dzieło, które zyska...

Profil działalności firmy Profil działalności firmy Działalność gospodarcza XYZ jest skoncentrowana na świadczeniu usług budowlanych, instalacji sanitarnych oraz centralnego ogrzewania. Spółka zatrudnia na stałe 76 osób; oprócz tego w sezonie (od kwietnia do września) ok. 25 osób na umowę zlecenie. Usługi te prowadzone są w kraju. Szczegółowa działalność spół...

Rynek walutowy, funkcje rynku RYNEK WALUTOWY- zespół transakcji walutowych, które dotyczą instytucji finansowych o najwyższym stopniu płynności, denominowanych w jednostkach pieniężnych dwóch różnych krajów, zdominowany przez banki, niebankowe organizacje finansowe, korporacje. Jest rozproszony: geograficznie- jest zespołem narodowych rynków walut; funkcjonuje przez 24 h dz...

Części mowy Części mowy Czasownik Czasownik jest odmienną i samodzielną częścią mowy, nazywającą czynności lub stany (czytać, spać). Różni się od innych wyrazów tym, że ma wiele form, w tym część nieodmiennych. Najczęściej spotykamy jednak osobowe formy czasownika, odmieniające się przez tryby (śpij - spałbym), czasy (śpi - spał), osoby (śpię - śpisz)...

Charakterystyka lirik Juliusza Słowackiego \"Bogarodzico\" Pierwsza zwrotka - zwraca się do Matki Bożej, odwołuje się do uczuć patriotycznych, przypomina o dawnej świetności narodu. Walka o wolność jest przedmiotem pochwały, jako ofiarę należy ją złożyć przed Matką Bożą, by ta złożyła ją przed Bogiem. Druga zwrotka mówi o tym, że zryw narodowy Polaków wyzwoli wolę walki wśród Rosjan. ...

Szczegółowa analiza sonetu "Ajudah" Analiza sonetu pt. „Ajudah“ Adam Mickiewicz w czasie swojego pięcioletniego pobytu w Rosji kilkakrotnie odwiedził Krym. Latem 1825 roku w towarzystwie Henryka Rzewuskiego i Karoliny Sobanskiej odbył podróż z Odessy na Krym. Zafascynowany przyrodą wschodu napisał cykl sonetów które zostały zebrane w jeden tom i wydane jako \"Sonety...