Znaczenie wątku biblijnego w "Mistrz i Małgorzata"



Znaczenie wątku biblijnego Opowieść o osądzeniu i skazaniu Jezusa oraz o roli Piłata ma niebagatelne znaczenie dla interpretacji zdarzeń. Woland, który potwierdza istnienie Chrystusa, właściwie nie może postąpić inaczej. Przyznając się do udziału w tamtych zdarzeniach, zamierza wzmocnić w słuchaczach wiarę w istnienie szatana. Te dwa bieguny – uosobienia Dobra i Zła – wzajemnie się warunkują, a przynajmniej pozwalają się rozpoznać. Jakże dokonałaby się ofiara Boga-Człowieka, gdyby Piłat nie uległ woli tłumu (ale też swojej słabości, zmęczeniu, wygodnictwu). Czy procurator Judei rozważałby sprawę Ha-Nocri, gdyby nie zdradziecki gest Judy (niewierność, chciwość) i zawistna postawa kapłanów. W taki sposób można utworzyć ciąg zdarzeń, które ostatecznie doprowadziły (przez działanie sił Zła) do odkupieńczej Ofiary (najwyższego Dobra). Związki tych dwu wątków narzucają się więc od razu. Okazuje się, że Moskwa w I połowie XX wieku w istotnych elementach powiela obraz przedstawiony w przekazach ewangelicznych. Zmaganie Dobra i Zła nie podlega ograniczeniom czasowym ani przestrzennym. Istniało zawsze i będzie trwało, dopóki człowiek nie pozbędzie się swoich słabości i ułomności. Wątek biblijny w połączeniu z diabelskim pełni więc funkcję uniwersalizującą. Upostaciowane tło ma jednak przeciwwagę o nadzwyczajnej randze. Właśnie tak, a wyniesionym z Biblii komentarzem, z największym uznaniem i szacunkiem Mistrz (a więc i Bułhakow) mówi o losach Jeszui. Tak też rozpoczyna relację Woland. Opowieść o Piłacie (akcent pada na rozterki i postępowanie procuratora) i Ha-Nocri przewija się w utworze podawana w różnych okolicznościach kolejnym bohaterom (wyjaśnienia Wolanda przekazane później Mistrzowi przez Iwana Bezdomnego podczas ich pobytu w klinice psychiatrycznej), pojawia się we śnie Bosego, aż w końcu znajduje kontynuację w odrzuconej powieści Mistrza. Jeszcze wraca w rozmowach Wolanda z Mistrzem oraz dziwnych snach Ponyriowa (Bezdomnego) śnionych w księżycowe noce (Epilog). Chociaż wątek Piłata i Jeszui pochodzi z Biblii, to jednak uległ on znacznemu rozwinięciu i przetworzeniu, zwłaszcza w prezentacji przeżyć i myśli procuratora. Oskarża on Jeszuę, ale wysłuchuje Jego słów i ulega piorunującemu wrażeniu opinii, że na świecie nie ma złych ludzi. Próba ocalenia tego niezwykłego Dziwaka, który głosi wyższość Dobra ponad wszystko, jest jednak zbyt słaba, nieskuteczna. W tym kontekście umieszczona została dyskusja natury etycznej dotycząca winy i kary. Tu widać już znaczne odstępstwo od zasad głoszonych przez Biblię. Zdolność uwolnienia od winy i możliwość skrócenia kary otrzymali ludzie (Małgorzata doprowadza do uwolnienia Friedy, zaś Mistrz roztacza przed Piłatem perspektywę wiecznej wolności), których jednak wspiera w tych staraniach niezwykła moc Wolanda. Te wielkie gesty miłosierdzia są dowodem na to, że i człowiek zdolny jest wybaczać – a więc uwalniać od winy. Atrakcyjnie przedstawiona postać Piłata, z jego marzeniami, wątpliwościami, znudzeniem, wyrzutami sumienia i cierpieniem podlega także zabiegowi uniwersalizacji. Nie tylko wtedy z egoizmu i chęci utrzymania wysokiego stanowiska popełniano wielkie moralne nadużycia. Procurator nie został jednak potępiony, ocaliła go zdolność do żalu za popełnione zło.

Znaczenie wątku biblijnego w "Mistrz i Małgorzata"

Materiały

Los człowieka w "Micie Syzyfa" W jaki sposób Albert Comus przedstawia los człowieka w “Micie Syzyfa”? Albert Comus stwierdził, że szczęście siłą rzeczy rodzi się z odkrycia absurdalnego. Jednak, czy nie jest to błędne stwierdzenie? Czy Alrert Comus miał racje wypowiadając to zdanie? Wiem jedno: szczęście i absurd są to stwierdzenia nierozerwalne. Nie mogą one ist...

Jak reklama wplywa na ludzi by korzystać z używek Jak zachęcić dzieci i dorosłych do korzystania z tych używek - działalność firm w celu kaptowania nowych konsumentów. Wielkim odkryciem nie będzie stwierdzenie, że papierosy, alkohol i narkotyki są szkodliwe tak dla naszego zdrowia jak i społecznie: powodują uzależnienia, nowotwory, choroby psychiczne; nadużywanie ich jest śmiertelne... . D...

Główne nurty społeczne w Baroku • XVII wiek to okres, kiedy Polska była nękana licznymi wojnami. Styl i sposób życia zdominowany został przez dwa nurty społeczne: Sarmatyzm był ideologią wytworzoną przez polską szlachtę. Przypisała ona sobie pochodzenie od starożytnego plemienia Sarmatów, ludu niezwykle walecznego i dzielnego spokrewnionego ze Scytami. Zgodnie z ó...

Cele i zadania literatury pozytywizmu 1. cele i zadania literatury Literatura pozytywistyczna miała być społecznie zaangażowana. Jej twórca to nauczyciel społeczeństwa a pisarstwo to służba publiczna. Orzeszkowa twierdziła, że literatura współczesna nie mówi prawdy o życiu i ludziach, nie zajmuje się żywotnymi sprawami współczesności, obraca się wokół tematów nieaktualnych, nie na...

Elementy eposu, westernu, baśni w "Potopie" Elementy eposu , baśni i westernu: W eposie obowiązuje nastawienie na ton poważny , uroczysty i odświętny. Może na krótko wkraść się przerywnik prozaiczny, wesołość, nawet rubaszność. Może znaleźć się migawka z życia zwyczajnego. Dominować jednak powinni bohaterowie wielkiego formatu i wydarzenia podniosłe dla całego narodu i dla przeznaczenia...

Co to jest stres? Stres jego źródła i przebieg: a) stres: niespecyficzna reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu wymagania środowiskowe lub zagrożenie jednostki. Lub jest to reakcja organizmu na tak zwaną sytuację stresową, czyli na działanie czynników (stresorów), które wywołują nadmierne obciążenie systemu samoregulacji psychologicznej i wzbudzają stan nap...

Współczesny człowiek a apokalipsa Człowiek współczesny poprzez słowo to rozumie wydarzenie ostateczne, zwykle związane z krzywda, śmiercią i bólem. Do proroctwa świętego Jana nawiązywało wielu pisarzy. Romantycy na podstawie tego tekstu dokonywali religijnej interpretacji dziejów narodu Polskiego (np. Adam Mickiewicz w „Dziadach” ). Apokalipsa była uważana za przestr...

Portret polskiego sarmaty Portret polskiego sarmaty Sarmata kojarzy się nam z postawnym szlachcicem, dumnym, walczenym, lecz klotliwym, sklonnym do bojek i do miodum kultywujacym tradycje, przekonanym o swietnosci polskiego ustroju i „zlotej szlacheckiej zdolnosci”. Wzor sarmaty wrysowany jst w „pamietniki” – Psaka. Autor idealizuje pewne...