Znaczenie Bogurodzicy dla kultury polskiej

Tekst: Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U twego Syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrieleison. Twego dziela Krzciciela, Bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać raczy, jegoż prosimy: A na świecie zbożny pobyt, Po żywocie rajski przebyt. Kyrieleison. Jak pozwalają sądzić najnowsze ustalenia językoznawcze "Bogurodzica" pochodzi z okresu początków panowania Władysława Jagiełły (XIII/XIV). Jest to najstarsza pieśń polska (otwiera "Statut polski" z 1506 r. Jana Łaskiego) wzorowana jest na hymnach grecko-bizantyjskich, o czym świadczy choćby sam wyraz 'Bogurodzica' , który jest wiernym tłumaczeniem greckiego 'Theotokos'. Za czasów pierwszych Jagiellonów była hymnem dynastycznym, choć początkowo była jedynie pieśnią religijną (maryjną). Jak twierdzą ówczesne świadectwa rycerstwo polskie traktowało ją także jako pieśń bojową (była śpiewana pod Grunwaldem i Warną). "Bogurodzica" składa się z dwóch zwrotek. Pierwsza skierowana jest bezpośrednio do Matki Boskiej z prośbą o wstawiennictwo u Syna, a druga do Syna Bożego. Utwór ten ma istotne znaczenie dla badania rozwoju języka, poezji i samej kultury polskiej. Kultura : Pieśń zawiera błagania o "zbożny pobyt" na ziemi i "rajski przebyt" po śmierci, tak więc można wywnioskować, że kultura chrześcijańska była w Polsce wysoko rozwinięta i odgrywała w życiu ludzi ogromne znaczenie. Język: Archaizmy: -leksykalne (zaimki anaforyczne : jąż, jegoż ) -fonetyczne (formy : sławiena, zwolena [bez przegłosu] ; różnica w głosowni słowa Krzciciel [Chrzciciel]) -słowotwórcze (patronimik Bożyc [syn Boga]) -fleksyjne (celownik w formie dopełniacza oraz mianownik w formie wołacza : Bogurodzica ; inaczej też wyglądała 2 os. l.poj. trybu rozkaz.: zyszczy, spuści, raczy) -składniowe (składnia narzędnikowa :Bogiem sławiena [sławiona przez Boga]) -językowe (znaczeniowe dziela - dla Bożyc - syn Boży zbożny - dostatni zwolena - wybrana jąż - którą jegoż - o co) Poezja: Dostrzegamy dążność do nadania tekstowi kształtu artystycznego. Pieśń należy do nurtu poezji melicznej, czyli przystosowanej do wykonywania przy akompaniamencie muzyki. Obok rymów zamykających wers (rymy parzyste) pojawiają się także rymy śródwersowe (Bogurodzica - Dziewica, dziela - Krzciciela).