Wizja świata w poezji Sępa-Szarzyńskiego



Mikołaj Sęp - Szarzyński (1550 - 1581). Przeżył dramat odejścia od własnej religii, potem nawrócenie. W 1601 wydano tomik pt. "Rytmy albo Wiersze polskie". W cyklu tym dominują sonety - kunsztowne formy stroficzne składające się z czternastu wersów ułożonych w dwie zwrotki czterowersowe, czyli quatriny i dwie zwrotki trójwersowe, czyli tercyny. Szczególny rozkwit sonetu przypada na twórczość Dantego i Petrarki, później rozwijał ten gatunek Ronsard. Wyróżniamy dwa rodzaje sonetów - włoski zakończony klasyczną tercyną z układem rymów a - b - a oraz francuski, zakończony dystychem, tj. Dwuwierszem z układem rymów a - a. Sonet IV Autor wyraźnie nawiązuje do księgi Hioba. "Bojowanie byt nasz podniebny" - życie to ciągła dramatyczna walka, w której chodzi o doskonalenie duchowe. Wrogami są Szatan, pokusy, własne ciało. Walkę tę można zwyciężyć jedynie z Bogiem. Człowiek, odmiennie niż w renesansie, jest "wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie". Owe rozdarcie, dysharmonia moralna powoduje, iż wybiera przede wszystkim zło, żyje w mroku i chaosie. Dobro można osiągnąć jedynie przy pomocy Boga. Wyobrażenie świata pełne jest antynomii - sprzeczności dobra i zła, materii i ducha, Boga i Szatana, a nawet świata i Boga. Zdolność czynienia dobra pochodzi od Boga i jest łaską. Sonet V Miłość ludzka polega na przywiązaniu do dóbr doczesnych. Człowiek źle rozpoznaje rzeczywistość, gdyż celem jego miłości powinien być Bóg. Myśli zwiedzane żądzą upiększają doczesne wartości, lecz nie mogą ochronić przed lękiem, bólem i cierpieniem. Daremnie zabiegamy o bogactwo, piękno i władzę. Człowiek jest zbudowany z materii, więc jego pożądanie tejże materii jest naturalne. Jest także bytem antynomicznym, materia przesłania mu prawdę, której winien szukać by zaspokoić swoją duszę. Dramat ludzkiej egzystencji polega na niemożności rozpoznania tego co jest prawdą i jak jest rzeczywista hierarchia wartości. Statyczna renesansowa wizja świata została zastąpiona dynamiczną. Język wiersza pełny jest inwersji, epitetów metaforycznych, peryfraz. Zawikłanie językowe jest symboliczne - oznacza zawikłanie natury człowieka.

Wizja świata w poezji Sępa-Szarzyńskiego

Materiały

Prądy literatury współczesnej PRĄDY I UGRUPOWANIA ARTYSTYCZNE BEHAWIORYZM Behawioryzm (ang. behaviour - zachowanie, postępowanie) to kierunek w psychologii, rozpowszechniony głównie w USA, zakładający badanie nie zjawisk psychicznych, ale postępowania człowieka w oderwaniu od aktów świadomości, nie uwzględniający czynnika społecznego w kształtowaniu psychiki ludzkiej. ...

Mikołaj Rej i Jan Kochanowski - wkład w literaturę 1. MIKOŁAJ REJ • ojciec polskiej literatury pięknej • pisał dzieła oryginalne, ukazujące obraz życia narodu, w Renesansie Naród to szlachta i ludzie z wyższych warstw społecznych • pierwszy świecki autor • miał oryginalny styl i pisarski język, który przypominał język mówiony • był gawędziarzem • c...

Cechy transportu CECHY TRANSPORTU  koszty surowca maleją  rozproszenie dostawców  rośnie waga rynków zbytu i siły roboczej  złożoność wyboru miejsca lokalizacji przy większej elastyczności przestrzennej (charakter zadowalający) Wraz z rozwojem techniki, zmian technologicznych, organizacji waga poszczególnych czynników lokal...

Hutnictwo żelaza i stali - wydobycie, złoża HUTNICTWO ŻELAZA I STALI Jest najważniejszym działem metalurgii Światowa produkcja stali surowej: 800mln ton Najwięksi producenci: Chiny, Japonia, USA, Rosja, Niemcy, Korea pd., Włochy, Brazylia. Hutnictwo żelaza i stali w Polsce: Produkcja krajowa: 9mln ton Strukturę hutnictwa tworzą 24 huty. Koncentracja hutnictwa: - Huta ̶...

Obraz "wojny świętej w jerozolimie wyzwolonej" OBRAZ \"WOJNY ŚWIĘTEJ W JEROZOLIMIE WYZWOLONEJ\" W \"WOJNIE CHOCIMSKIEJ\" Bohaterami są krzyżacy i saraceni, ale także postacie fantastyczne: wróżki, czarownicy i podobne nierealne postacie. Bohater główny, Godfryd de Boullion – jest postacią historyczną – rzeczywiście dowodził pierwszą wyprawą krzyżową. W świetle eposu Tassa ura...

Cenowa struktura rynku Typowa cenowa struktura rynku składa się z 3 segmentów: 1) rynku górnego (cen wysokich), który tworzy stosunkowo wąska grupa nabywców, kupująca artykuły markowe najwyższej klasy; 2) rynku średniego, obejmującego przede wszystkim nabywców z tzw. klasy średniej, chętnie kupujących towary markowe popularnych producentów i towary opatrzone mar...

Co to jest dadaizm? Programowy prymitywizm jêzyka - od dzieciêcego dada.(zabawka) Nieraz wrêcz ca³kowita niezrozumia³oœæ; wiersze oparte tylko na skojarzeniach fonetycznych, lub wiersze obrazki. Dadaizm pojmowa³ sztukê jako improwizowana zabawê pe³n¹ fantazji i dowcipu (absurdalnego). Dadaiœci twórc...

Co to jest import niezbędny ? Import niezbędny – nie może być substytuowany przez dobra krajowe np. w Polsce import paliw płynnych. W gospodarce istnieje niedostateczny popyt na dobra krajowe, co hamuje rozwój gospodarczy. Import konkurencyjny osłabia gospodarkę. Państwo powinno dbać o to, aby import był proporcjonalny do eksportu. Wielkość mnożnika zależy od stopnia ...