Wizerunek wsi w sonetach Jana Kasprowicza

Jan Kasprowicz pochodził z rodziny chłopskiej. Urodził się w 1860 roku we wsi Szymborze, zmarł w 1926 roku w Poroninie. Uczył się w gimnazjum w Inowrocławiu. Konflikty z pruskimi nauczycielami spowodowały, że uczył się później w Opolu, Poznaniu i Raciborzu. Dopiero w 1884 roku otrzymał maturę. Studiował w Lipsku, przeniósł się do Wrocławia. Związał się z ruchem socjalistycznym, gdyż upatrywał w nim szanse na polepszenie losu chłopów. Za swoje przekonania został uwięziony. W czasie studiów ożenił się z Teodozją Szymańską. Małżeństwo trwało tylko kilka tygodni i zostało unieważnione na jego prośbę. Po skończeniu studiów nie mógł zostać w zaborze pruskim. Przeniósł się do Lwowa w 1888 roku. Tam w roku 1889 wydał pierwszy tom wierszy. Z tego tomu pochodzi 40 sonetów pt "Z chałupy". W latach następnych doktoryzował się i był przez pewien czas profesorem literatury porównawczej. Na jego prośbę otworzono katedrę. Był nawet rektorem tej uczelni. W pewnym czasie wybudował sobie niedaleko Zakopanego Harendę. W 1911 roku ożenił się z młodą rosjanką Marią Bunin. W 1920 roku wraz ze St. żeromskim brał udział w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. Od 1924 r. przebywał na stałe na Harmendzie. Zaczął już pisać w szkole, ale pierwsze bardziej dojrzałe utwory powstały w czasie studiów. Przez długi okres czasu twórczość Kasprowicza miała związek z sytuacją kulturową Niemiec. Wkrótce jednak w jego utworach zaczeła dominować tematyka chłopska. Wiersze pochodzące z tego okresu stanowią oryginalną i jedyną w skali europejskiej próbę stworzenia poezji naturalistycznej. Twórczość Kasprowicza oprócz poezji obejmuje dramaty i utwory pisane prozą. W pewnym czasie Kasprowicz zajmował się tłumaczeniem. Sonet I. Zawiera ogólny wizerunek wsi. Jest ona zaniedbana, "Chaty rzędem na piaszczystych wzgórkach, Płot się wali, piołun na podwórkach, chude, niedożywione krowy." Kasprowicz cały czas myślał o wsi, ilekroć ją wspominał to płakał nad marnym losem chłopów, zastanawiał się kiedy zajdzie jakaś zmiana w położeniu tej warstwy społecznej. Sonet XV. Jest to jakiś wycinek życia chłopskiego. Problemem niedoli spowodowanej brakiem środków do życia. Bohaterka miała ziemię, ale nieurodzaj zmusił ją do jej oddania. Poszła w świat, gdyż została sama. Zarabiała piorąc i pomagając przy żniwach. Później została żebraczką i umarła z głodu. W tym sonecie poeta porusza problem ubogiego chłopstwa - nie stać tych ludzi na leczenie. Korzystają zatem z pomocy znachorek. Ksiądz nie rozumie sytuacji chłopów, swój kontakt z chorym traktuje formalnie. Zaleca udać się do doktora, nie wczuwając się w sytuację biedaka. Sonet XXXIX Autor porusza problem utrudnień w dostępie chłopskich dzieci do nauki. Długie wędrówki do szkoły, latem uczenie się przy pasaniu krów. Ludzie na wsi niedoceniali wartości wiedzy i tych którzy uczyli się - wyszydzali. Głód, niedożywienie i zimno sprzyjało zachorowaniom na gruźlicę itp.