Werter i Giaur - podobieństwa i różnice

Romantyzm to epoka, która nad wszystko eksponuje uczuciowość oraz tragizm postaci. Są to cechy, które charakteryzują Wertera i Giaura, dwóch bohaterów romantycznych, którzy choć diametralnie różnią się od siebie, postępują zgodnie z zasadami romantyzmu. Werter ukazuje nam się jako człowiek egzaltowany i wrażliwy, a przy tym niesłychanie prostolinijny i uczciwy, nie będący w stanie skrzywdzić nawet muchy. Giaur z kolei jest zdolny zarówno do wielkiej miłości jak i do popełnienia morderstwa. Najbardziej na świecie ceni on miłość i wolność, dla których zabija Hassana – dlatego czasem jest nazywany „szlachetnym zbrodniarzem”. Werter jest osobą zbuntowaną przeciwko zastanej rzeczywistości, przeciwko dumnej i zawistnej arystokracji, której całe życie to bezpardonowa walka o zaszczyty i sławę. Giaur jest bojownikiem o wolność, buntuje się przeciwko zniewoleniu kiedyś potężnej Grecji przez Turków oraz przeciwko obyczajowości Wschodu zezwalającej na posiadanie niewolników. Stosunek do życia jest w przypadku obu bohaterów dokładnie odwrotny: Werter jest człowiekiem melancholijnym, lubiącym spokój, samotne spacery, podziwianie piękna i wspaniałości natury. Giaur gardzi takim trybem życia: „Na ucztach, w bojach, z kielichem, z kindżałem, Zawsze spokojność gnuśną pogardzałem” Gardzi też samobójcami uważając ich za głupców i tchórzy, w przeciwieństwie do Wertera, który myśli, że samobójstwo to ucieczka od mąk, więc nie mogąc już wytrzymać cierpień strzela sobie w głowę. Cechą wspólną Wertera i Giaura jest całkowite poświęcenie się miłości, gdyż wypełnia ona w całości życie obu bohaterów. Obaj przez cały czas myślą o swej ukochanej i obaj są z tego powodu nieszczęśliwi, gdyż nie mogą jej mieć. Lotta ma męża, a Leila nie żyje zabita przez Hassana. I jednego, i drugiego ta miłość niszczy, doprowadzając Giaura do granic wytrzymałości psychicznej, a Wertera do obłędu i samobójstwa. Najdziwniejsze jest jednak to, że obaj wybrali cierpienie: Werter dalej spotykał się z Lottą choć wiedział o Albercie i choć każda wizyta u Lotty sprawiała mu ból. On chciał chociaż zapomnieć o całej sprawie widząc jej beznadziejność, lecz dla niego było już za późno... Giaur z kolei nie chce zapomnieć, cały czas spędza na kontemplacjach i samotnym zamyśleniu. Zamknięty w sobie nieszczęśnik cierpi z dwóch powodów, którymi są niespełniona miłość oraz wyrzuty sumienia po zabójstwie Hassana. Giaur jednak nie żałuje i gdyby miał okazję zacząć wszystko od początku, postąpiłby tak samo. Przez to morderstwo stał się odrażającym i odpychającym człowiekiem, ale jego zachowanie można usprawiedliwić miłością do nieżyjącej już Leili.