Wątek miłosny w "Quo vadis"

Wątek miłosny Założeniem autora Quo vadis było napisanie powieści popularnej, łatwej w odbiorze, zachęcającej czytelnika do lektury kolejnych odcinków. Temu celowi miała służyć fabuła przedstawiająca rozwój miłości Rzymianina, Marka Winicjusza, do pięknej chrześcijanki, Ligii. Ten wątek, jak w większości romansów, realizuje się poprzez pokonywanie licznych przeszkód, które pojawiają się na drodze do szczęścia bohaterów. W przypadku Quo vadis trudności wynikają przede wszystkim z różnic – jak byśmy dziś powiedzieli – światopoglądowych, jakie dzielą kochanków. Miłość Marka Winicjusza nie od początku jest uczuciem w pełnym tego słowa znaczeniu. Jest raczej fascynacją, zauroczeniem, pożądaniem. Bliższe poznanie Ligii i jej opór sprawia, że zakochany Rzymianin pragnie Ligii na inny sposób niż dotąd. Zachwyca go teraz przede wszystkim jej piękno moralne, wierność przyjętym zasadom, konsekwencja w działaniu, żarliwość wiary nawet w obliczu ciężkiej próby. Ligia od początku dostrzega Marka Winicjusza. Robi on na niej wrażenie taktownego, wrażliwego młodzieńca. Dopiero przykre zaloty pijanego, natrętnego Rzymianina płoszą ją i zniechęcają. Staje się jasne, jakie są jego prawdziwe zamiary. Przemiana kochanka na nowo wzbudza jej uczucia. Oboje potwierdzają swoją miłość czynami (Winicjusz stara się uratować Ligię przed wyrokiem Nerona, zaś ona troszczy się o jego duszę i zbawienie). Wątek miłosny jest tu powiązany z historycznym. Losy kochanków zależą od postanowień Nerona względem Rzymu i chrześcijan. Ostatecznie, oboje łączą się węzłem małżeńskim, by odtąd wieść spokojne, szczęśliwe życie z dala od burz i niepokojów Rzymu. Małżeńskie szczęście Ligii i Winicjusza gwarantuje ich szczera wiara i powierzenie związku opiece Bożej. Większość romansów zasadza się na przeszkodach wynikających z „trójkąta”. Zwykle o rękę pięknej panny stara się dwu konkurentów. Pod tym względem Quo vadis odróżnia się od innych historii miłosnych. W pewnym sensie funkcję trzeciej osoby można tu przypisać żonie cezara, Poppei, która próbuje swoich sztuczek na Winicjuszu i stara się go uwieść. Rzeczywiste utrudnienia, jakie odsuwają moment szczęśliwego połączenia się kochanków, polegają na spiętrzeniu niebezpieczeństw, różnicy poglądów i poczuciu Ligii, że jej miłość jest czymś niewłaściwym, pozostającym w sprzeczności z wiarą. Po pokonaniu wszelkich trudności i wyjaśnieniu nieporozumień Piotr Apostoł błogosławi związek Ligii i Winicjusza jako czysty i piękny, oparty na prawdziwym uczuciu. Zapowiedź ich szczęścia potwierdza późniejszy list do Petroniusza z Sycylii, opisujący sielskie życie młodych małżonków.