Wartość i moralność pracy



WARTOŚĆ I MORALNOŚĆ PRACY. Praca ludzka jest podstawą życia gospodarczego oraz przedmiotem, do którego odnosi się moralność, a moralność społeczna w szczególności. Problematyka pracy ludzkiej jest ściśle powiązana z kwestiami sensu istnienia, szcz꬜cia, losu ludzkiego, a także postępu społecznego, sprawiedliwości. Toteż występuje ona w programowych dokumentach Kościoła i partii politycznych, w traktatach filozoficz¬nych i kodeksach moralnych, w dziełach literatury pięknej, w poezji i w sztuce. Znajduje wyraz w różnorodności koncepcji życia, wizji człowieka i jego życia, jest treścią wielu haseł, także przysłów. Jedne z nich wskazują na wartość pracy, sławią ją - inne jej przeczą. "Praca stworzyła człowieka". "Praca karą za grzech pierworodny człowieka", „w pocie czoła pracować będziesz", „Oszczędnością i pracą ludzie się bogacą", "Módl się i pracuj". W historii cywilizacji różne były ujęcia "wartości" i roli ludzkiej pracy. W ide¬ologiach arystokracji zawarta była głęboka pogarda dla pracy i ludzi pracy - pracę produkcyjną traktowano w nich jako czynność hańbiącą i poniżającą człowieka "do¬brze urodzonego". Jednocześnie już w starożytności, następnie w epoce feudalizmu, zwłaszcza w ideologii chrześcijańskiej, zaczął się kształtować motyw pracy jako konieczności życiowej, zaczęto dostrzegać jej użyteczność. Uznano ją za źródło dostatku, po¬zwalającego praktykować cnoty jałmużny oraz miłosierdzia. Praca służąca osiąga¬niu dóbr materialnych potraktowana została jako godna pochwały - także i dlatego, że sprzyja kształtowaniu cnót. Rozwój kapitalizmu spowodował, że praca sprowadzona została do czysto ziemskiej przydatności, stając się źródłem bogactwa społecznego i indywidualnego. Bogactwo uznawano za podstawę życia godnego. Bieda, głód, nędza rodzi występek, bogactwo rodzi życie godne i cnotliwe. Posiadasz tyle, ile i jak pracujesz. Bogactwo wiązano z własną wolą pracy i walorami osobistymi (oszczędność, rozsądek, pracowitość) - nędzę z brakiem tych walorów. Rzetelna praca daje każdemu równe szanse. Współcześnie żywotna jest personalistyczna koncepcja pracy ludzkiej - podkre¬ślanie jej rangi i roli dla rozwoju osobowości człowieka, dla jego godności. Przez pracę człowiek się "staje" - samorealizuje i wzbogaca wewnętrznie. Takie znaczenie przypisuje się jej w marksizmie, akcentuje się je w społecznej nauce Kościoła. Czyni tak zwłaszcza Karol Wojtyła w wielu swych rozprawach, a jako papież dał temu wyraz m.in. w encyklice "Laborem exercens". Rolę tę spełniać może praca nie wyniszczająca człowieka oraz dobrze zorganizowana, sprawiedliwie wynagradzana, satysfakcjo¬nująca człowieka, który jest w procesie pracy traktowany podmiotowo. Takie pojmowanie wiąże się z uznaniem za elementarne prawo człowieka do pracy - podobnie jak prawo do życia, szczęścia, godności - możliwości uzyskania pracy oraz niezbędnych kwalifikacji pracowniczych. Wyższym szczeblem spełnie¬nia tego warunku jest możność uzyskania pracy i kwalifikacji zgodnie z indywidual¬nymi zainteresowaniami, preferencjami, aspiracjami i zdolnościami. Moralnym problemem w świecie współczesnym jest w tym świetle bezrobocie, stwarzające nie tylko sytuację braku środków do życia, ubóstwo, ale i rodzące po¬czucie upokorzenia, spadek poczucia własnej wartości i przydatności. Masowe bez¬robocie uznawane jest za jeden z czynników sprzyjających przestępczości i demora¬lizacji. Problem ten występuje i w naszym kraju, zwłaszcza w wyniku ustrojowej transformacji. Stąd jednym z trwałych celów polityki społecznej staje się zmniej¬szanie bezrobocia, zarówno przez tworzenie nowych stanowisk pracy, jak i eduka¬cję, przekwalifikowywanie, przystosowanie bezrobotnych do wykonywania nowych zawodów. Jest to zadanie zarówno państwa, jak i biznesu. Jest to problem globalny - występuje też w Europie Zachodniej. Co dziesiąty obywatel zjednoczonej Europy nie ma dziś pracy, co daje 18 mln bezrobotnych, toteż 21 listopada 1997 r. w Luksemburgu rozpoczął się specjalny szczyt Unii Euro¬pejskiej w sprawie walki z bezrobociem na najbliższe pięć lat. Szkolenie zawodowe powinno objąć tam 20 % pozbawionych pracy - obecnie objęło tylko 10%. Problem pracy jako wartości, prawa do pracy, wiąże się z szerokim problemem moralności pracy. Często używane jest też pojęcie etosu pracy.

Wartość i moralność pracy

Materiały

Wyjaśnienie pojęć: konflikt, dezorganizacja KONFLIKT - proces, w którym jednostka lub grupa dążąc do osiągnięcia celu eliminuje, podporządkowuje lub niszczy innych, którzy zdążają do celów podobnych lub identycznych DEZORGANIZACJA - zespół procesów, których występowanie i intensywność zagraża kontynuacji procesów życiowych zbiorowości Zjawiska składowe dezorganizacji: 1) alkoholizm i na...

Dzieła pisane zgodnie z teorią mimesis Mimesis - inaczej naturalny, naśladowanie; Kategoria pochodząca z założeń estetyki starożytnej, oznacza naśladowanie rzeczywistości w sztuce, czyli wymóg, aby dzieło sztuki było odwzorowaniem rzeczywistości, by wydarzenia mogły się sprawdzić. Jeśli twórca chciał być doskonałym musiał naśladować naturę. Stąd wszystkie prądy literackie, które post...

Cezary Baryka wobec kraju swoich rodziców Cezary wobec kraju swoich rodziców : • nie znał osobiście Polski • o Polsce rozmawiał tylko z matką • zapomina o ideach polskości, rusyfikuje się • przykładał małą uwagę do Polski, kojarzyła mu się z wspomnieniami matki (stawem w Siedlcach, Sekutą) • Polska była dla niego obca i obojętna • nie poznał Po...

Utwory literatury II wojny światowej CHARAKTERYSTYCZNE UTWORY BEZ IMIENIA (K.K. Baczyński) Chwilą \"bez imienia\" nazywa poeta czasy swojej młodości wojenno-powstańczej, podobnie jak w innym wierszu określa swoją współczesność: \"taki to mroczny czas\". Ta chwila to huk i ogień, biegnące postacie, krzyk zza ściany, uderzenie bomby i ciemność. Nie ma nazwiska, nie ma ...

Romantyczna i pozytywistyczna koncepcja patriotyzmu w "Nad Niemnem" Odwołując się do powieści Orzeszkowej „Nad Niemnem” wyjaśnij, na czym polegała romantyczna i pozytywistyczna koncepcja patriotyzmu. Młode pokolenie końca lat 60, które ujrzało na własne oczy klęskę powstania styczniowego, wystosowało protest wobec ideologii romantycznej, Młodzi byli już zniecierpliwienie irracjonalnymi koncepcja...

Kochanek sentymentalny - charakterystyka na przykładzie literatury oświeceniowej Co to jest sentymentalizm, scharakteryzuj kochanka sentymentalnego odwołując się do przykładów z literatury oświeceniowej. Sentymentalizm jest odpowiedzią na skrajny racjonalizm i klasycyzm oświeceniowy; neguje przekonanie o ładzie i harmonii świata, dostrzegał konflikty istniejące we współczesnej cywilizacji; Rousseau mówił, że kr...

Struktura majątku i kapitału Bardzo ważną w przedsiębiorstwie obok struktury kapitału jest także struktura majątku, oraz relacje jakie między nimi zachodzą. Relacje te mają duży wpływ na utrzymanie równowagi finansowej przedsiębiorstwa . Z punktu widzenia utrzymania równowagi finansowej przedsiębiorstwa, zasadnicze znaczenie ma relacja, zachodząca między podziałem mająt...

Liryka Broniewskiego Aktualność polityczna poezji W. Broniewskiego O kształcie poezji Broniewskiego zadecydowały 3 przesłanki: • biografia (frontowa i legionowa młodość) • postawa prometejskiego buntu wobec zła (tematyka rewolucyjna) • fascynacja tradycją romantyczną (obecność w niej koncepcji literatury czynu) Broniewski pisywał o poległych ż...