W jaki sposób literatura XX-lecia międzywojennego obnażyla niebezpieczeństwo tkwiące w systemach totalitarnych



W literaturze XX-lecia międzywojennegowidać wyraźnie strach i niepewność autorów, w stosunku do jakichkolwiek systemów władzy. Społeczeństwo po I wojnie światowej poszukuje stabilizacji, pragnie żyć w świecie bezpiecznym, rządzonym sprawiedliwie. Szególnie artyści pragną wolności, dlatego w swych dziełach przedstawiają niebezpieczeństwo tkwiące w systemach totalitarnych. Widzą zło w bezlitosnych rządach, którym bezgranicznie podlega masa ludzi pozbawionych osobowości, zuniformizowanych. Stanisław Ignacy Witkiewicz przedstawia w dramacie "Szewcy" trzy takie systemy. Pierwszy to kapitalizm, gdzie społeczeństwo jest podzielone na klasy: proletariat, burżuazję i arystokrację. Klasa robotnicza pracuje ciężko, by zapewnić dostatnie życie bogaczom. Wzbudza to sprzeciw w przedstawicielach klasy pracującej: Sajetanie i jego Czeladnikach, co prowadzi do przewrotu. Prokurator Scurvy i organizacja Gnębona Puczymordy dochodzą do władzy. Wprowadzają dyktaturę faszystowską. Szewcy zostają zamknięci w więzieniu i skazani na przymusową bezczynność. Wprowadzona została polityka terroru. Ponieważ ten system również jest zły, szewcy przeprowadzają rewolucję i ptrzejmują ster władzy. Wprowadzają komunizm. Czeladnicy uśmiercają Sajetana - ich przywódcę, za rzekome sprzeciwianie się nowym rządom. Komunizm nie przynosi większych zmian w organizacji władzy. Społeczeństwonadal jest uciskane, z tą różnicą, że przez inny aparat władzy. Witkacy obnaża w ten sposób prawdziwe oblicze władz i rewolucji, która pożera własne dzieci. Przed rewolucją ostrzega tez Stefan Żeromski w "Przedwiośniu". Opisuje krawawe wydarzenia w Baku, gdzie rewolucja niesie za sobą miliony ofiar, istnień ludzkich i doprowadziła do okrutnych, totalitarnych rządów. "Proces" Franza Kafki, to historia Józefa K., przeciętnego obywatela, żyjącego w społeczeństwie tkwiącym we władzy totalitaryzmu. Nie znamy go dokładnie, Józefem K. może być każdy. Zostaje mu wytoczony proces. Nie wiadomo, o cojest oskrażony, jakie istnieją dowody przeciwko niemu. Jednak nie może nic zrobić. Zostaje przygnieciony i zastraszony przez nieznany mu aparat władzy wyższej. Jest zdany na łaskę i niełaskę okrutnych rządów. Nikt mu nie moze pomóc, gdyż społeczeństwo jest zuniformizowane - myślimysli jednakowo, wygląda jednakowo, ponieważ boi się wyróżnić, by nie narażac się władzy. Józef K. zostaje w końcu uznany winnym i usmiercony. Jest jedną z licznych ofiar bezlitosnego systemu, któremu podlegają również bezlitośni urzędnicy: przekupni i interesowni. Michaił Bułhakow w powieści "Mistrz i Małgorzata" uświadamia nam, że systemu totalitarnego nie można zniszczyć. Akcja tej powieści rozgrywa się w Moskwie w latach 30. XX wieku (ale także w Jerozolimie w czasach biblijnych). Do Rosji przybywa sam Diabeł ze swoją świtą. Od tego czasu w Moskwie dzieją się bardzo dziwne rzeczy. Woland demaskuje zło i zakłamanie tkwiące w ludziach. W teatrze Varietes disbelska świta, podczas przedstawienia obnaża chciwośc ludzką. Szatan nie namia tu do zła, a jedynie prowokuje ujawnienie zła tkwiącego w człowieku (namawianie do przyjmowania łapówek). Udowadnia, że w systemie totalitarnym szansę na godne życie ma jedynie człowiek bardzo zamożny, a takich ludzi jest niewielu. W takim systemie niemożliwe jest być bogatym, chyba, że jest się nieuczciwym urzędnikiem, przyjmującym łapówki. Demaskuje obłudę Stowarzyszenia Literatów Moskiewskich - "Massolitu", gdzie pisarze bez talentu w swych wątpliwej jakosci utworach, "podlizujący" się władzy i systemowi, są honorowani, a prawdziwi artyści uznani za szaleńców (motyw autobiograficzny). Woland pragnie zniszczyć to zło w ludziach, a tym samym ów fatalny system, lecz mimio, iż posiada wielką moc, nie zdołał tego zrobić. Nasuwa się tu refleksja, że system totalitarny jest silniejszy i gorszy od diabła (a to przecież diabeł jest od wieków symbolem siły nieszczącej). Nawet sam Szatan nie jest w stanie go obalić. Co prawda, w mieście diabelski ogień trawi gniazda fałszu i obłudy (dom Gribojedewa; suterenę Mistrza, w której był on skazany przez system na niezrozumienie i nienawiść; sklep z wytwornymi towarami i obca, zabronioną walutą; fatalne mieszkanie nr 50 na ulicy Sadowej), ale to jedyne co jest w stanie zrobić. Literatura XX-lecia międzywojennego obnaża niebezpieczeństwa tkwiące w systemach totalitarnych. Witkacy w "Szewcach" demaskuje rządzących, pobudki, jaimi się kierują dzierżąc władzę w swych rękach (pragną jedynie zycia pełnego uciech). Franz Kafka w "Procesie"obrazuje życie w takim systemie - pełne lęku, poniżenia zwyczajnych ludzi, niepewność jutra, brak indywidualności mieszkańców państw totalitarnych. Michał Bułhakow w "Mistrzu i Małgorzacie"udowadnia, że system taki jest kwintesencją zła nagromadzonego w ludzkich sercach, i że nawet dobry diabeł i jego pomocnicy nie są w stanie tego zła wyplenić. Idealny system to taki, w którym mieszkańcy są szczęśliwi, wolni, mają prawo do głosu w swojej sprawie. Sądy są sprawiedliwe, a rządzącym zależy na dobrobycie swoich "podopiecznych". Systemy totalitarne takie nie są. To polityka terroru, nienawiści, niesprawiedliwości i zbrodni.

W jaki sposób literatura XX-lecia międzywojennego obnażyla niebezpieczeństwo tkwiące w systemach totalitarnych

Materiały

Symbole apokalipsy Symbole Apokalipsy Abaddon- anioł przepaści, sprawca zagłady. Alfa i omega- pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu, początek i koniec, symbol chrystusa , skrót drogi rodzaju ludzkiego od Edenu do sadu ostatecznego. Babilon- miasto zła przeciwstawione naowemu Jeruzalem także nierządnica.Baranek-ten symbol przypomina że chrystus został zł...

Prawda o człowieku w "Granicy" Nałkowskiej Powieść Zofii Nałkowskiej \"Granica\" można traktować jako filozoficzne studium kariery człowieka. Świadczy o tym przekrojowy obraz życia Zenona Ziembiewicza, od domu rodzinnego do samodzielnej działalności w sferach rządzących. Autorka wykorzystała go do ukazania wpływu, jaki na psychikę i moralność człowieka ma awans społeczny. Głównego boh...

"Do obywatela Johna Browna" - charakterystyka bohatera, treść \"Do obywatela Johna Browna\" - tytułowy bohater był amerykańskim demokratą, walczącym o zniesienie niewolnictwa murzynów. W 1859r. Brown uderzył na arsenał chcąc wywołać powstanie mające na celu zniesienie niewolnictwa . Za to został postawiony przed sądem , oskarżony o zdradę stanu i skazany na śmierć. Poeta odczuwa ból, że to właśnie w Ameryc...

Co to są kohorty ? Kohorta to skrótowe ujęcie problematyki pokolenia, które obejmuje tylko niektóre elementy widoczne w opisie pokolenia. Pokolenie może być wyodrębniane na płaszczyźnie biologiczno – genealogicznej albo dziedziczenia kulturowego opartego na przekazywaniu ról społecznych albo na zasadzie kluczowych wydarzeń historycznych. Kohorta to próba zob...

Wskaźniki płynności finansowej przedsiębiorstwa Wskaźniki płynności finansowej przedsiębiorstwa Płynność finansowa przedsiębiorstwa oznacza zdolność firmy do regulowania zobowiązań w wymaganych terminach. W praktyce najczęściej stosuje się następujące wskaźniki: Wskaźnik bieżącej płynności odzwierciedla podstawowe relacje, jakie powinny zachodzić miedzy majątkiem obrotowym przedsiębiorstwa ...

Znaczenie promocji dla przedsiębiorstw Znaczenie promocji dla przedsiębiorstw jest uzależnione od wielu różnych czynników. Do najważniejszych należą: • Zamierzenia przedsiębiorstwa w stosunku do danego rynku • Konkurencja na rynku • Charakter rynku • Rodzaj i jakość sprzedawanych towarów • Stopień zróżnicowania produktu • Stosunek nabywców ...

Gatunki mieszane w epice gatunki mieszane: poematy bezfabularne poemat opisowy - dłuższy utwór wierszowany w którym dominuje opis (czyli motywy statyczne), ich tematyka obejmuje najczęściej zjawiska przyrody, życie wiejskie, prace rolnicze, krajobrazy, zabytki kultury itp. poemat dydaktyczny - dłuższy utwór wierszowany o charakterze rozprawy pouczającej, nasycony ele...

Banki: rodzaje, funkcje BANKI: Bank: jest instytucją służącą centralizacji tych, co wypożyczają pieniądze i tych, co je pożyczają. Instytucja publiczno-prawna. Funkcje banków: - tworzenie pieniądza przez bank emisyjny jako ostatecznego środka zapłaty - tworzenie przez banki operacyjne jako środka płatniczego - zaspokajanie za pomocą kredytu zapotrzebowania na pieni...