Utwory Ignacego Krasickiego



Najwybitniejszym pisarzem i poetą polskiego o?wiecenia był Ignacy Krasicki. Urodził się w Dubiecku, w 1735r., jako potomek szlacheckiego rodu. Przeznaczony przez rodziców do stanu duchownego, po ukończeniu kolegium jezuickiego został księdzem. W czasie Sejmu Cztero-letniego wykazał zainteresowanie i sympatię dla programu stronnictwa patriotów. Niedługo po trzecim rozbiorze został mianowany arcybiskupem gnie?nieńskim. Umarł w Berlinie w 1801r. W satyrycznych felietonach omawiał różne zagadnienia moralno?ci społecznej i obyczajów szlacheckich. Chwalił umiarkowanie i wstrzemię?liwo?ć, nie bał się krytykować obżarstwa i pijaństwa, czy stosunku panów do chłopów. Twórczo?ć poetycką Ignacy rozpoczął od wiersza Hymn do miło?ci ojczyzny, który wkrótce zdobył sobie ogromną popularno?ć i stał się hymnem Korpusu Kadetów. Poemat był prosty, krótki, nie miał słów zbędnych i pustych. ?wiadczy o tym następujący fragment: ?więta miło?ci kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny, Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe; Swój prawdziwy talent Krasicki okazał dopiero w dwóch poematch heroikomi- cznych: Myszeidzie oraz Monachomachii. Pierwszy z nich przedstawia zabawną historię walk myszy z kotami za czasów legendarnego króla Popiela. Jest to poemat aluzyjny, pełen odwołań do aktualnych czy niedawnych wydarzeń politycznych. Z cało?ci wyłania się też poważniejsza my?l. Chodziło o stosunek do przeszło?ci historycznej, pokazanie, że nie wolno mieszać ba?ni z prawdą. Pisarz zażartował sobie w ten sposób z powagi ?redniowiecznego kronikarza Wincentego Kadłubka, który w swojej historii umieszczał bezkrytycznie różne podania i legendy. W aluzjach politycznych widać ton żartobliwy, nie pozbawiony zło?liwej ironii. Można to zauwa- żyć w następującym fragmencie: Hetmani radzą spieszne wojowanie, Trwa wrzawa więcej jak cztery godziny. Tamten, ażeby daremnie nie siedział, Chwali lub gani, co drugi powiedział. -2- W drugim z poematów heroikomicznych, w Monachomachii Krasicki wystąpił z ostrą krytyką duchowieństwa zakonnego. Tematem utworu jest spór dwóch rywalizujących ze sobą klasztorów, ale spór ten stał się okazją do stworzenia satyrycznego obrazu życia ?więtych próżniaków, spędzających najchętniej czas na jedzeniu, piciu i bezcelowych dyskusjach. Postacie zakonników ukazane są w sposób humorystyczny, groteskowy. Krasicki był za ten utwór bardzo krytyko- wany, ale nie odwołał swoich poglądów. Satyra należała w czasach o?wiecenia do jednego z najbardziej rozpowszechnio- nych gatunków literackich. W utworach tych atakowano wady społeczeństwa, niesprawiedliwo?ć stosunków społecznych, zepsucie moralne. Satyry Krasickiego krytykują przede wszystkim zepsucie wielkomiejskie, marnotrawstwo, lenistwo, karciarstwo i bezkrytyczne przyjmowanie zachodnich wzorów. Do najbardziej znanych satyr należały Żona modna i Pijaństwo. W pierwszej z nich autor krytykuje rozrzutną, goniącą za modą, kapry?ną i wymagającą damę, która w rezultacie doprowadza swojego małżonka do ruiny majątkowej. Był to typowy wzorzec zachowań modnych kobiet w osiemnastowiecznej Polsce. Pijaństwo było w istocie utworem gorzkim i bolesnym. Poeta przedstawił w niej nie tylko wesołą historię pijaka, ale pokazał też, że człowiek łatwo może stoczyć się na dno moralnego upadku, nie zna hamulców wewnętrznych i ma słabą wolę. (...)Majętno?ć w dobrym stanie, gospodatswo rządne, Dostatek na wydatki potrzebnie rozsądne. Te są wstrzemię?liwo?ci zaszczyty, pobudki, Te są. Bąd? zdrów! Gdzież idziesz? Napiję się wódki. Krasicki poruszał też w satyrach tematy polityczne, na przykład w satyrze Do króla. Jest ona przykładem stylu ironicznego - zarzuty wobec króla w rezultacie o?mieszają tych, którzy je stawiają - przedstawicieli szlachty. (...) oto młody? jeszcze.(...) Pięknież to, gdy na tronie sędziwo?ć się mie?ci; Ty? nań wstąpił mający lat tylko trzydzie?ci, Bez siwizny, bez zmarszczków: zakał to nie lada. Największą sławę przyniosły Krasickiemu bajki. Ten dydaktyczny gatunek literacki odpowiadał tendencjom epoki, a przy tym był żywy i wesoły. Utwory te wyrażają filozofię poety - zawarł on w nich swój pogląd na ?wiat, istotę natury ludzkiej i na stosunki między lud?mi. Pod alegoryczną postacią zwierząt kryje się ?wiat ludzi oraz ujawniają ich wzajemne stosunki. W tym ?wiecie rządzi siła nad prawem - co widać w bajce Jagnię i wilcy: Już go mieli rozerwać, rzekło: Jakim prawem? Smaczny?, słaby i w lesie! - Zjedli niezabawem. Bajka Dewotka uczy z kolei, że gorliwa pobożno?ć często bywa fałszywa i powierzchowna. -3- W bajkach spotykamy przeważnie ludzi głupich, próżnych, sprytnych i leniwych. Wydaje się też, że zło góruje nad cnotą. Rzadko kiedy rozsądek i pracowito?ć osiągają zwycięstwo nad głupotą i chytro?cią. Jako wyraz filozofii życiowej bajki Krasickiego głoszą pochwałę umiaru i skromno?ci, uczą krytycyzmu, każą patrzeć na ?wiat uważnie. Twórczo?ć Ignacego Krasickiego była bardzo bogata i wszechstronna. Obejmowa-ła poematy heroikomiczne, powie?ci, satyry, bajki, komedie i opowie?ci filozoficzne. Jako poeta związany z osobą króla i jego polityką, Krasicki reprezentował nurt literatury obywatelskiej i reformatorskiej, pobudzającej do refleksji, nie pozbawionej pierwiastków dydaktycznych i moralizatorskich. Jego utwory odbijały, jak zwierciadło, życie epoki.

Utwory Ignacego Krasickiego

Materiały

Giaur - postać symboliczna romantyzmu GIAUR – WYRAZICIEL ROMANTYCZNEGO SYSTEMU WARTOSCI Giaur jest to tytułowy bohater powie¶ci poetyckiej George’a Byrona. W ksi±żce tej możemy zauważyć klasyczny przykład byronizmu, czyli postawy romantycznej cechuj±cej bunt, rozpacz, tajemniczo¶ć, osamotnienie, rozdarcie wewnętrzne, mocne akcentowanie problemu miło¶ci, skłócenie ze ¶...

Mikołaj Rej i Jan Kochanowski - wkład w literaturę 1. MIKOŁAJ REJ • ojciec polskiej literatury pięknej • pisał dzieła oryginalne, ukazuj±ce obraz życia narodu, w Renesansie Naród to szlachta i ludzie z wyższych warstw społecznych • pierwszy ¶wiecki autor • miał oryginalny styl i pisarski język, który przypominał język mówiony • był gawędziarzem • c...

Barok - opis epoki Epoka baroku trwa przez cały wiek XVII. Nazwa wywodzi się z historii sztuki, w języku portugalskim barocco oznacza perłę o nieregularnych kształtach. Sztuka barokowa charakteryzuje się bogactwem ozdób i motywów, fantazj± i ol¶niewaj±c± form±, a także malowniczo¶ci± i monumentalizmem. Te elementy pojawiły się w sztuce sakralnej, w ko¶ciołach po s...

Daniel Naborowski na temat sensu ludzkiego życia 4.Daniel Naborowski na temat sensu ludzkiego życia (\"Krótko¶ć żywota\", \"Marno¶ć\", \"Cnota grunt wszystkiemu\") Naborowski podejmuje tematykę z pogranicza rzeczywisto¶ci i ze sfery irracjonalnej, sfery uczuć. Pisze o człowieku, jego duszy i ciele, ludzkim życiu, wpływie czasu na człowieka. Marno¶ć - życie jest warto¶ci± doczesn±, wszystko ...

Koncepcja człowieka w renesansie Renesansowa koncepcja człowieka i życia w renesansie CZŁOWIEK RENESANSU I JEGO SPRAWY WZORCE OSOBOWE OKRESU ODRODZENIA “ŻYWOT CZŁOWIEKA POCZCIWEGO” MIKOŁAJ REJ Jest to utwór parenetyczny czyli propaguj±cy pewien typ osobowo¶ci, który ma być wzorem cnót dla czytelników współczesnych autorowi. W tym przypadku ideałem jest szlac...

Konrad Wallenrod i Konrad z Dziadów jako bohaterowie romantyczni \"Konrad Wallenrod\" Adama Mickiewicza powstawal w latach 1825-1827 w czasie pobytu poety na zeslaniu w Rosji. Adam Mickiewicz, zeslany za dzialalnosc patriotyczna, bolesnie odczuwal utrate ojczyzny, stad pisze dramat \"Konrad Wallenrod\".Mottem tegoz dramatu jest: \"Sa dwa sposoby walczenia: Trzeba byc lisem i lwem\". Jakie cechy po...

Wie¶ w "Szkice węglem" TEMAT: Wie¶ po uwłaszczeniowa w „Szkicach węglem”. Akcja rozgrywa się na Podlasiu około 1870r. Jest już po uwłaszczeniu (1864) i pisarz obserwuje jakie zmiany zaszły na wsi w zwi±zku z aktem uwłaszczeniowym. Hasło pracy u podstaw zakładało, że należy otoczyć opiek± uwłaszczon± wie¶. Sienkiewicz wykazuje, że była to fikcja, że dwór...

Główne cechy baroku Cechy baroku to: Barokowy styl obrazowania, zmienno¶ć toku zdań, ozdobno¶ć wypowiedzi, gwałtowno¶ć i uczciwo¶ć wyrazu. Same tytuły sonetów też to potwierdzaj±: s± długie, ozdobne i rozbudowane. Zmiana renesansowego ¶wiatopogl±du. Trwoga wynikaj±ca ze zmienno¶ci i znikomo¶ci ludzkiego ¶wiata. Człowiek jest samotny i słaby. Życie to za...