Utwór dramatyczny

Utwór dramatyczny można odbierać w dwojaki sposób: - jako dzieło literackie - ewentualnie za pośrednictwem widowiska teatralnego. Dramat przedstawia działanie, którego podmiotem jest bohater, w związku z tym właśnie fabuła jest dominantem jego kompozycji. Klasyczna fabuła jest jednowątkowa, oparta na dominującym konflikcie, podporządkowana jednemu celowi. Akcja w dramacie ma charakter dynamiczny Wyróżnia się w niej pięć faz: 1. ekspozycję, która przedstawia główny konflikt utworu, tworzy wyjściowy układ zdarzeń, z których wynikają dalsze 2. rozwinięcie - najbardziej rozbudowana część przebiegu fabularnego, 3. punkt kulminacyjny - wydarzenie, w którym napięcie przeciwstawnych dążeń osiąga najwyższy stopień wyrazistości 4. perypetie - zdarzenia odmieniające niespodziewanie, lecz zdecydowanie kierunek akcji dramatycznej, wikłające jej dotychczasowy rozwój, stawiające bohatera utworu wobec nowych okoliczności i powodujące przełom w jego kolejach życiowych. 5. rozwiązanie - końcowy etap przebiegu fabularnego, zarysowujący rozstrzygnięcie konfliktu. Przedstawiony schemat budowy akcji wywodzi się z antycznej teorii i praktyki, a panował przede wszystkim w klasycznej tragedii i komedii, później w dziewiętnastowiecznej dramaturgii realistycznej Nie stosuje się do tego schematu dramat szekspirowski i wywodzący się z niego dramat romantyczny. Scharakteryzowana konstrukcja akcji odpowiada przyjętym konwencjom spektaklu teatralnego, gdzie mamy do czynienia z podziałem na akty, odsłony i sceny.