Upadek i narodziny człowieka w "Zbrodni i karze"

Upadek i narodziny człowieka w Zbrodni i karze. „ZBRODNIA I KARA" - powstała w latach 1856-66, w trudnym pod względem materialnym okresie w życiu Fiodora Dostojewskiego, utwór uważany jest za syntezę idei za wartych w poprzednich tekstach, nawiązuje do kryzysu tradycyjnych ideałów, Dostojewski bada zło będące rezultatem humanistycznego uwrażliwienia na niesprawiedliwość i ludzką niedolę, jego powieści to negacja dogmatycznego racjonalizmu, to utwór o klęsce, upadku i powtórnych na rodzinach człowieka, głównym bohaterem powieści jest Rodion Romanowicz Rasolnikow, jest on młodym niespełna 23-letnim studentem, chwilowo przerywa studia ze względu na trudną sytuację materialną, akcja utworu toczy się w Petersburgu, w którym to mieście panuje chaos, nędza i ubóstwo, jeden z bohaterów powieści uważa, że wszelkie zło jakie panuje wśród ludzi Petersburga wywołuje samo miasto, jego atmosfera, położenie, status. Raskolnikow podczas studiów zarabiał pieniądze udzielając lekcji lub tłumacząc obcojęzyczne teksty, wtedy jakoś wiązał koniec z końcem, lecz po pewnym czasie to źródło utrzymania skończyło się, zaczął szukać rozwiązań i rozmyślać nad innymi sposobami zarobienia pieniędzy. Na pożyczkę od najbliższej rodziny nie mógł liczyć, wiedział bowiem, że matka i siostra żyją skromnie na prowincji. Gdy wydawało się, że nie ma możliwości wzbogacenia się, zaczął snuć plany o morderstwie starej lichwiarki, u której zastawiał wartościowe przedmioty jakie jeszcze posiadał. Sam pomysł wydawał mu się bardzo dobry, że taka stara kobieta nie jest nikomu potrzebna, że zabijając ją oszczędzi kłopot nie tylko sobie, ale także wielu klientom Alony Iwanowny. Cały plan morderstwa był doskonały, przygotowywał się do niego bardzo starannie, obmyślił każdy szczegół akcji. Jak się okazało później w obliczu popełnionego czynu nie był w stanie zapanować nad sobą, nad swoimi nerwami i odruchami. Zbrodnia jakiej się dopuścił, tym bardziej, że zabił również siostrę lichwiarki, przerosła wyobrażenia młodego człowieka. Kolejny raz okazało się, że teoria to jedno, a praktyka drugie, po dokonaniu morderstwa, które możemy odczytywać jako upadek moralny Raskolnikowa, student przechodzi długą i trudna drogę zakończoną powtórnymi narodzinami, podczas choroby wywołanej wyrzutami sumienia próbuje usprawiedliwić soje zachowanie. Jego bliscy, w tym kolega ze studiów Razumichin nie poznają Raskolnikowa, jego zachowa nie bardzo ich zaskakuje i zdumiewa. Z początku nie domyślają się przyczyny takiej postawy Rodii, ale z czasem Razumichin dochodzi do wniosku, że Raskolnikow musi mieć coś na sumieniu. Rodia czuje się bardzo zagubiony, chce być sam na sam ze swoimi zmartwieniami, nie kontaktuje się z nikim. Cały czas obstaje przy tym, że postąpił słusznie zabijając „ wesz „. W swoim artykule w gazecie daje przykłady na to, że istnieją ludzie wybitni, do których zalicza siebie i ludzie przeciętni, tzw. masy ludzkie. Uważa, że każdy nad-człowiek ma prawo zabić, unicestwić człowieka przeciętnego, jeśli ten stanie mu na drodze do sukcesu, czy też do urzeczywistnienia marzeń i pomysłów. W wielkiej samotności i ogłupieniu w końcu jednak Raskolnikow odnajduje osobę, która postanawia opiekować się nim na dobre i na złe. Jest nią Sonia, córka znajomego Raskolnikowa. Dziewczynę tę wybiera na swojego „ Anioła Stróża „ ze względu na to, że uważa ją za zbrodniarkę (Sonia jest prostytutką). Ponowne narodziny Raskolnikowa mają miejsce podczas zesłania za popełnioną zbrodnię, z dala od Petersburga ma czas na przemyślenia swego życia i dochodzi do wniosku, że pora zmienić swe życie, gdyż ma jeszcze wiele lat przed sobą, ma bliską i wierna mu osobę jaką jest bez wątpienia Sonia, „ Zbrodnia i kara „ nie jest kryminałem o tym jak to student zabija dwie kobiety, a potem nie może z tym żyć, bo „gryzie" go sumienie. Nie ma chyba w literaturze drugiej tak drobiazgowej pracy badawczej nad naturą ludzką, nad pytaniem: czym jest zło w człowieku i jakich potrzebuje okoliczności, by eksplodować.