Typy dramatów młodopolskich



Istniały dwa zasadnicze typy dramatów - symboliczny i naturalistyczny oraz dodatkowo eks-presjonistyczny. Przykład pierwszego stanowi "Wesele". Wyspiański zachowuje starożytną zasadę trzech jedności - miejsca, czasu, akcji. W jednej scenie nie ma więcej niż trzech postaci. Dramat posiada dwa wątki społeczno-obyczajowy związany z osobami rzeczywistymi oraz fantastyczno-symboliczny - z osobami dramatu, zjawami. Występują także symboliczne sceny - "chocholi taniec" i przedmioty - "złoty róg", "czapka z piór". W akcie III następuje połącze-nie fantastyki z realizmem. Dramat cechuje synkretyzm - synteza sztuk. Pojawia się muzyka i tańce weselne oraz elementy plastyczne, obrazy Matejki - Stańczyk, Wernyhora - wiszące nad biurkiem Gospodarza. Istnieją elementy ludowe: obrzęd weselny, oczepiny, wizerunki Matki Boskiej, gwara, przy-słowia ludowe - Gospodarz mówi "A bo chłop i ma coś z Piasta, chłop potęgą jest i basta". Dramat powstał w kilku konwencjach: akt I - komediowa, satyryczna, szopkowa (zmęczeni weselnicy zjawiają się w izbie przytanecznej, wymieniają kilka zdań, po czym zjawiają się następne postaci), akt II i III - symboliczna, wizyjna. Do drugiego typu należy "Moralność pani Dulskiej" - "Tragikomedia kołtuńska". Tytułowa postać, właścicielka kamienicy zmierza do uznania społecznego, ale nie przestrzega zasad mo-ralnych, prawdy, miłosierdzia. Wypowiada lokal kobiecie, która próbowała popełnić samo-bójstwo po zdradzie męża, gdyż pod kamienicę przyjechało pogotowie. Wyraża się wówczas: "Ja zawsze tak żyłam, aby nikt nie mógł powiedzieć, że byłam powodem skandalu". Dulska terroryzuje otoczenie, napędza domowników do pracy. Jest obłudną, wyrachowaną i wzbu-dzającą odrazę egoistką. Na co dzień używa języka trywialnego, pełnego agresji, natomiast do gości mówi wykwitnie. Uważa, iż "na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział". Jej syn, Zbyszek romansuje ze służącą, Hanką. Juliasie-wiczowa proponuje, by Dulska zwolniła służącą. Matka uważa jednak, że lepiej będzie jak syn "wyszumi" się w domu. Hanka zachodzi w ciążę i Zbyszko postanawia małżeństwo. Dul-ska nie chce doprowadzić do mezaliansu, który poniżyłby jej dom w oczach znajomych. Zby-szek, przekonany przez Juliasiewiczową o tym w jak trudnej sytuacji pod względem material-nym i towarzyskim znalazłby się po ślubie, rezygnuje ze swego planu. Hanka z Tadrachową ustalają odszkodowanie. Po ich odejściu Dulska mówi: "Będzie znów można zacząć żyć po bożemu". Biernym, milczącym i zdominowanym przez żonę jest Felicjan. Odsuwa się od spraw rodzinnych, wypowiada jedno zdanie: "A niech was wszyscy diabli". Świadczy ono o krótkim, momentalnie wygasającym buncie. Gabriela Zapolska wprowadziła pojęcie dulszczyzny, kołtunerii, czyli obłudy mieszczanina, filistra. Postawę charakteryzuje niewykształcenie, moralność wśród obcych, materializm. Ob-łuda Dulskiej polega na zabiciu uczucia i godności. Dramat naturalistyczny cechuje obecność idei walki o byt i eliminowania jednostek słabszych, choć prezentujących wyższe wartości moralne. Teoria naturalistyczna mówi, że to co ułomne fizycznie, jest inne psychicznie. Ukazywane są postaci zmierzające do uznania społecznego, ale nie respektujące miłosierdzia, prawdy. Utwór odznacza się realizmem, konkretyzacją akcji, czasu i środowiska oraz dokładnym opi-sem wnętrz i kostiumów. Istnieje prawdopodobieństwo zachowań bohaterów i zindywidualizowanie ich języka.

Typy dramatów młodopolskich

Materiały

"Kartoteka" - cechy utworu antydramatu Cechy utworu jako antydramatu : - niezdefiniowany bohater: ma wiele imion, jest dla różnych ludzi w różnym wieku (rodzice, nauczyciel, sekretarka, młoda Niemka), - bohater istnieje na scenie poza akcją : jest bierny, nie uczestniczy w wydarzeniach, - dowolność miejsca akcji, dekoracji, postaci, - rozbicie akcji sztuki na około 30 wąt...

Motyw dobra i zła w literaturze 23. DOBRO I ZŁO Od początku świata, od momentu poczęcia pierwszego człowieka na świecie istniało dobro i zło. Każdy człowiek w swoim życiu przechodził chwile, które zmuszają go do opowiedzienia się po którejś ze stron. Wybór jest często sprawą osobistą i dlatego stanowi zazwyczaj ogromny problem. Należy zauważyć, że również literatur...

Charakterystyka "Ferdydurke" Gombrowicza \"FERDYDURKE\" Witold Gombrowicz. Witold Gombrowicz to jeden z najwybitniejszych prozaików polskich XX wieku, pisarz o światowej renomie, którego książki zostały przełożone na różne języki, dramaty są stale grane w teatrach wielu krajów. Tę pozycję pisarstwo Gombrowicza zawdzięcza przede wszystkim ogromnym walorom intelektualnym, gdyż pisarz b...

"Kordian" - sąd nad Polską „Kordian” Juliusza Słowackiego jest sądem nad Polską, Krytyczną oceną jej najnowszej historii, a szczególnie szlacheckiej tradycji. Zdaniem poety historia polski to dzieje grzechów. Pycha i anarchia doprowadziły do upadku kraju, a uczucie zemsty było przyczyną powstania przeciwko zaborcy. Klęska walczących zrodziła rozpacz. Juliusz S...

Związki literatury z tradycją literatury antycznej Grecja Homera, Fidiasza, Sofoklesa, Platona spełnia zadania uwertury i jest prologiem, powołując się na znane przykłady wykaż związki literatury z tradycją literatury antycznej. I. Grecja Homera, Fidiasza, Sofoklesa, Platona spełnia zadania uwertury i jest prologiem. 1. Sztuka i kultura oraz literatura starożytnej Grecji zalążkami kultury Eu...

Literatura parenetyczna, ideał rycerza i władcy oraz ascety, świętego W średniowieczu istniały wzorce osobowe świeckie (rycerza doskonałego i mądrego wład-cy) oraz religijne (asceci i święci). Dzieła, które konstruowały i propagowały wzory osobowe nazywane są parenetycznymi. Ideał rycerza zawarty jest w „Pieśni o Rolandzie\". Opowiada ona o bitwie baskijskich gó-rali (pogan) z oddziałami Karola Wiel...

Ważne cytaty ważnych ludzi \"Są dziwy w niebie i na ziemi, o których ani śniło się waszym filozofom\". (William Szekspir) Paul Hazard twierdzi, że wartościowe książki \"uczą wiedzy najtrudniejszej: znajomości ludzkiego serca.\" \"Kto czyta - żyje wielokrotnie. Kto zaś z książkami obcować nie chce - na jeden żywot jest skazany\". (J. Czechowicz) \"Na żadnym ze...

Standard kontraktu podany przez KDPW Nazwa skrócona kontraktu: FW20kr Gdzie: F - rodzaj instrumentu W20 - skrót nazwy instrumentu bazowego k - kod określający miesiąc wykonania kontraktu (określony ...