Trzy poziomy kierowania

Różne poziomy kierowania i związane z nimi kompetencje W teorii organizacji i zarządzania wyróżniamy 3 poziomy kierowania: 1. Poziom trzeci – najniższy – kierownicy pracowników 2. Poziom drugi – średni poziom kierowania – szefowie kierowników 3. Poziom pierwszy – naczelne kierownictwo Ad 1. Odnosi się do tych kierowników, którzy bezpośrednio realizują wszystkie funkcje merytoryczno-wykonawcze (kier. sekcji, zespołów pracowni, małych biur, mistrzowie, małych wydziałów, czy oddziałów). Brygadzista nie zalicza się do kierownictwa. Na tym poziomie najważniejsze są kompetencje zawodowe. Są też ważne predyspozycje osobiste; na tym poziomie nie wymaga się jeszcze profesjonalnego zarządzania. Tu wystarcza brak przeciwwskazań do kierowania ludźmi (np. nieumiejętność planowania, organizowania, za mała komunikatywność, niechęć do podejmowania kontrolnych i w skrajnych przypadkach – wady osobowości).Wymaga się od takiego kierownika jakichkolwiek nałogów i uzależnień. Oczekuje się od niego: - realizacji bieżących zadań - umiejętności przygotowania danej komórki organizacji do realizacji zadań w okresach przyszłych. Struktura pracy : - zależy od rozpiętości kierowania (liczba ludzi podległych jednemu kierownikowi) - zależy od charakteru pracy danej komórki organizacji - zależy od poziomu kwalifikacji kierownika oraz podległych mu pracowników - zależy od przyjętego w danej organizacji stylu pracy Podział na czynności wykonawcze i kierownicze zależy od ilości podległych osób, im mniej osób, tym mniej znacząca funkcja kierownicza. Przy bardzo małym zespole pracowników , stabilnym zatrudnieniu, czynnościach powtarzalnych występuje zanik funkcji kierowniczej. Należy być powściągliwym przy małej rozpiętości kierowania, unikać zbyt dużej ilości kierowników. Zbyt liczne grono kierowników powoduje: - wydłużenie procesu decyzyjnego - deformacje informacji - nieuzasadniony wzrost kosztów osobowych - obniżenie rangi głównych specjalistów i innych samodzielnych pracowników Ad.2 Zarządzający poprzez kierownictwo trzeciego szczebla tzw. szefowie kierowników: - kierownicy większych wydziałów, oddziałów, którym podlega większa liczba mistrzów, kier. sekcji, itd. - Kierownicy dużych działów - Dyrektorzy departamentów, zastępców centralnych banków, którym podlegają naczelnicy oddziałów - Szefowie zakładów w przedsiębiorstwie wielozakładowym Podlegają im także inne stanowiska pracy np. sekretariaty, sekcje specjalistów itp. Od drugiego poziomu kierowania obowiązuje zasada zawodowstwa w zarządzaniu, gdyż funkcje kierownicze zajmują większość czasu pracy, także jakość zarządzania musi być wysoka. Zawodowstwo w zarządzaniu oznacza : - metodyczne i systemowe podejście (znajomość nowoczesnych metod zarządzania i ich stosowanie, wspomagane odpowiednimi technikami informatycznymi) - umiejętność stosowania tzw sytuacyjnego stylu kierowania (opanowanie możliwie szerokiego wachlarza efektywnych reakcji i stylów kierowania w różnych typach sytuacji) - metody i techniki zarządzania adekwatne do sytuacji - umiejętność koncentrowania się w najistotniejszych kwestiach czy problemach (musi zatem posiadać asystenta lub asystentkę, który przejmie lwią część obowiązków nie związanych ze strategicznymi decyzjami) - umiejętność możliwie bezkonfliktowego stawiania wysokich wymagań zawodowych (obiektywność oceny pracy pracownika, sprowadza się do stosowania pewnych metod i procedur) - umiejętność doboru możliwie najlepszych pracowników, profesjonalnego budowania zespołu - pełna znajomość prawa zwłaszcza gospodarczego oraz obowiązującego w danym zakładzie - podstawowa znajomość psychologii pracy (socjologia) - znajomość i umiejętność stosowania podstawowych technik planistycznych (np. biznes-plan) - opanowanie efektywnych technik kontroli najlepiej ze wspomaganiem komputerowym - umiejętność komunikacji (zdobywanie, przekazywanie i odbieranie, gromadzenie informacji) - zdolność do samodzielnego rozwiązywania problemów - umiejętność zapobiegania konfliktom To jednak nie wyczerpuje oczekiwań wobec kierownictwa 2-ego szczebla, powinni oni bowiem : - znać i współkształtować: a) misję firmy b) cele strategiczne c) strategie rozwojowe d) organizację i skalę podziału pracy w całej organizacji - znać ludzi, ich szanse i ograniczenia - śledzić krajowy i światowy postęp w branży - znać, kontynuować i promować tradycje firmy i rozwijać jej kulturę organizacyjną Na tym szczeblu można wyróżnić: a) kompetencje warsztatowe (profesjonalista w zarządzaniu) – warsztat menedżerski b) kompetencje społeczne a) warsztat menedżerski = stosowane techniki zarządzania stosowane techniki kontroli stosowane systemy komunikacji stosowane wspomaganie komputerowe (szczególnie w małych i średnich firmach) Komputer – do optymalizowania strategii i wariantowania planów. Musi działać SIK (System Informacji Kierownictwa(wykonanie planu, zastoje itd.) b) społeczne = interpersonalne (praca z ludźmi ze wszystkimi złymi i dobrymi elementami) Trzeba zatem mieć (np. 2 dyplomy uczelni, 3 fizyki, treningi kierownicze, 3gry strategiczne w roku, itd.) : - predyspozycje - charakter - interesować się ludźmi i ich lubić, nie traktować jak wrogów i przeciwników - dużo wiedzieć o regułach postępowania jeżeli ma się ich kształtować, tworzyć normy, oceniać Postępować zatem efektywnie, sprawiedliwie, a przede wszystkim WYMAGAĆ ! Trzeba być przygotowanym fizycznie i psychicznie. Stąd należy znać te wymagania, zanim zdecydujemy się przyjąć takie stanowisko. Predyspozycje muszą dotyczyć sylwetki przedsiębiorczej: - cech osobowościowych - cech psychofizycznych - dużej odporności Takie cechy trzeba posiadać, nie da się ich nauczyć. Brak dobrych ośrodków metodycznych w Polsce. Specyfika procesów zawodowstwa w zarządzaniu polega na tym, że całe rzesze zawodowców będą musiały odejść, bo zmniejszy się ilość szczebli menedżerskich. Zawodowstwo w zarządzaniu można nabyć przez wieloletnią praktykę tzn doskonalenia w zarządzaniu. Ad.3 Naczelne kierownictwo – prezesi holdingów, spółek, członków zarządu, dyrektorów i ich zastępców, kierowników urzędów centralnych i administracji terenowej (do szczebla powiatu, czyli starosty). Menedżer 1-ego poziomu kierowania to STRATEG ! – określają misję danej organizacji modelujący jej cele strategiczne i rozwojowe, kształtujący jej relacje z otoczeniem, zakres i formy współpracy, zorientowany na cele organizacji, efekty rozłożone systemach długookresowych (przewiduje o 2 posunięcia do przodu ), powinien to być wizjoner w działalności gospodarczej, to twórca, postrzegający problemy szeroko i w przestrzeni. Realia jego działania: - ryzyko - niepewność - sytuacje kryzysowe Im zadanie trudniejsze, skomplikowane, tym bardziej go to podnieca. Musi mieć wyzwania, jeśli nie – ucieka w politykę lub administrację, bo tam ma coraz więcej wyzwań i podwładnych. Menedżer musi posiadać cechy przywódcze, cechować go musi dynamizm i kreatywność, ma skłonność do refleksji i jest realistą, może wesprzeć intuicją, ale tonie może być podstawa. Podstawa to racja ekonomiczna ! Zespół kierownictwa 1-ego poziomu – wysokiej klasy specjaliści, kompetentny i zwarty, nie może to być zlepek zwalczających się osobowości, łączyć ich musi misja firmy. Nie lubi być kierowany, nonkonformista, szczególnie ważne są te cechy w zarządzaniu państwem. Analiza na tych 3-ech poziomach zarządzania pozwala inaczej spojrzeć na firmę. Na szczeblach centralnych są 3 grupy kompetencji: a) kompetencje koncepcyjne b) kompetencje społeczne c) kompetencje techniczne a) zdolność właściwej oceny sytuacji bieżącej i przyszłych potrzeb, przygotowania zmian itp. b) Zdolność do współpracy z ludźmi, kojarzenia różnych grup społecznych, mediacji, kompromisów, rozwiązywania problemów c) Umiejętność posługiwania się sprzętem komputerowym, technikami porozumiewania się. Kompetencje Cechy zawodowstwa Cechy menedżera – przedsiębiorcy Podstawowe wymogi do zarządzania firmą