Teorie handlu międzynarodowego

Próbują odpowiedzieć na pytanie czy te wszystkie zjawiska są zamierzone. Teoria merkantynistów Ich zdaniem na wielkość handel międzynarodowy ma wpływ bilans płatniczy. Uważali, że dany kraj powinien popierać rozwój eksportu i ograniczać import by stworzyć nadwyżki w obrotach handlowych. Według nich na bogactwo narodowe składały się kruszce. Zwiększyć je można poprzez wypowiadanie i wygrywanie wojen, ale na dłuższą metę nie było to dobre. Wydobywanie własnych złóż, należy dążyć do jak największej ilości obrotów – spłata długów zwiększanie bogactwa. Teoria klasyczna Różnica: klasycy przedefiniowali pojęcie bogactwa naturalnego- oprócz kruszców, majątek i wytworzone dobra i usługi. Skoro kruszce nie są jedynym majątkiem trzeba zwiększyć produkcję. Klasycy zastanawiali się jak wykorzystać HZ do zwiększenia produkcji: - teoria kosztów absolutnych, - teoria kosztów względnych. Smith i Ricardo Smith – teoria kosztów absolutnych – oba kraje powinny współpracować wtedy, gdy jeden z nich ma absolutnie mniejsze nakłady na produkcję. Kraj 1 taniej produkuje, wiec swoje produkty może sprzedawać do kraju 2. Kraj 2 chce importować, ale ważne jest to czy będzie miał czym płacić. Teoria kosztów absolutnych nie może być kryterium rozwoju międzynarodowego podziału pracy. Ricardo - sformułował teorię kosztów komparatywnych (względnych) nikordiańska Nawet w tak nie korzystnej sytuacji istnieją metody międzynarodowego podziału pracy, ale muszą istnieć różnice względne w wytwarzaniu produktów. Wyprodukowanie X w kraju 1 jest 3 razy tańsze od wytworzenia Y, a w kraju 2 wytworzenie X jest o połowę tańsze od wytworzenia Y. Według teorii kosztów względnych kraj 1 powinien specjalizować się w wytworzeniu X, a kraj 2 powinien wytwarzać Y. Zakładamy, ze kraje mają po 24 zł z tego połowę przeznaczają na produkcję X, a drugą na Y. Teoria Ricardiańska jest teorią statyczną – nie ma możliwości zmiany, ucieczki dla kraju słabo rozwiniętego. Ricardo przyjął doskonałą przenośność czynników wytwórczych w kraju – co jest tylko teorią – gdyż w fabryce czekolady nie można też produkować tv. Ricardo przyjął, że nie trzeba się przejmować kosztami transportu gdyż musiałoby to wpłynąć na łączny koszt. Pominięcie wpływu skali produkcji na rachunek koperatywny. Tą teorię można zastosować wobec krajów od nas słabszych – jest bezpieczna dla krajów bogatych. Teoria obfitości zasobów (Olin) zakłada, że rozwój międzynarodowego podziału pracy powinien przebiegać zgodnie z różnicami w wyposażeniu poszczególnych krajów w czynniki wytwórcze: praca, kapitał. Kraj bogato wyposażony w czynnik pracy powinien eksportować dobra pracochłonne. Kraj bogato wyposażony w kapitał produkuje i eksportuje dobra kapitałochłonne. Jest tak samo statyczna jak Ricarda – utrwala istniejące struktury produkcji. Olin przyjął założenie o stałości funkcji produkcji (kombinacja (proporcje) zużycia czynników wytwórczych przy produkcji tych samych dóbr). Stałość funkcji produkcji: Kraj wyposażony w siłę roboczą najlepiej przystosowany jest do produkcji pracochłonnej, czyli kraje biedne. Zasoby czynników produkcji nie ulegają zasadniczym zmianom – stałość zasobów pracy. W oparciu o własne zasoby nie można znacznie zwiększyć kapitału – potrzebne są kredyty zagraniczne. Można zwiększyć zasoby siły roboczej poprzez umożliwienie emigracji. Jeżeli mamy dane wielkości czynników wytwórczych to nie da się zmienić poziomu rozwinięcia. Teoria statystyczna: - stała funkcja produkcji - stałość czynników wytwórczych. Teoria obfitości zasobów – W.Leontiew Stany Zjednoczone jako kraj rozwinięty jest zasobny w kapitał, relatywnie mniej jest wyposażony w czynnik pracy. Wobec tego w HZ powinny dominować produkty kapitałochłonne, a importowane powinny być towary pracochłonne. Jednak okazało się inaczej, importowano towary kapitałochłonne, a eksportowano pracochłonne – paradoks Leontiew’a. Olin – widział zasoby czynników wytwórczych wyłącznie jako zasoby fizyczne. O rzeczywistej wielkości zasobów decyduje głównie ich wydajność. Np. w Chinach jest dużo ludzi, są oni niewykształceni i mniej wydajni niż w krajach wysoko rozwiniętych. To, że USA miała mniej ludzi wcale nie oznaczało, że mniej wytworzy, ponieważ posiada wysoce rozwiniętą technologie – może eksportować zarówno dobra pracochłonne jak i kapitałochłonne. Dobra kapitałochłonne: - dobra przetworzone, - dobra o niskim stopniu przetworzenia – surowce. Paradoks Leontiew’a w dzisiejszych czasach wyrażnie widać w krajach słabo rozwiniętych, również w czasach komunizmu w naszym kraju. Paradoks polegał na tym, że łatwo było dostać kapitał z zagranicy niż zmusić siłę roboczą do pracy. Praca była mało efektywna, droga i nikomu nie chciało się nic robić, jeżeli i tak dostawał pensję.