Szczegółowe streszczenie "Konrada Wallenroda"

Streszczenie Wstęp (w.1-52). Narrator szkicuje tło wydarzeń: ponad sto lat upłynęło od momentu podboju Prusów przez Krzyżaków i odtąd “Niemen rozdziela Litwinów od wrogów”, jego opis sta-nowią w. 23-39. Tu również wspomnienie o dawnej zażyłości narodów pruskiego i litewskie-go, którą “rozdzieliły boje” i zapowiedź nadchodzącej wojny, która “Wszystko rozerwie; - lecz serca kochanków / Złączą się znowu w pieśniach wajdeloty ”. I. Obiór (w.1-133). Akcja poematu rozpoczyna się ok. 1391 r. Do Maryjenburga (Malborka) śpieszą komturowie, których zadaniem jest obór nowego mistrza. Głównym kandydatem na to stanowisko jest bohater tytułowy, cudzoziemiec wsławiony walkami z poganami, człowiek wyjątkowo skromny, wstrzemięźliwy i tajemniczy. Ten samotnik ma jedynego powiernika, Halbana. On to jedynie jest w stanie uspokoić rycerza, kiedy ten, pod wpływem “gorącego napoju”, popadał w dziwny stan, w czasie którego, przy wtórze lutni, w obcym języku śpiewał posępne pieśni. II. Wieczorna uroczystość otwarcia obrad kapituły ( modły, hymn), a o świcie przechadzkę odbywa arcykomtur, który w towarzystwie Halbana “i celniejszych braci”, dotarł nad odległe jezioro. Z narożnej wieży dochodzi głos pustelnicy. Tu (w.61-100) historia pojawienia się “pobożnej niewiasty”. Kobieta rozmawiała z tajemniczym rycerzem, nazywając go imieniem Konrada. Uwagę przybyłych odwrócił jednak Halban wzywając do obrania mistrzem Wallen-roda. Zebrani przyjęli to aplauzem i powrócili do zamku. Pozostały u stóp wieży Halban nuci pieśń o pięknej a nieszczęśliwej Litwince (w. 137-160). III (w.1-310): Scena przysięgi nowoobranego mistrza, którego zachowanie Niemcy odczytali jako dobrą wróżbę na spodziewaną, zwycięską walkę z Litwą (w.1-18). Rok upłynął od zaprzysiężenia a wielki mistrz miast prowadzić rycerzy do boju, pilnuje, by prowadzili cnotliwe życie. Bracia burzą się samowolą wroga, który choć nękany wewnętrz-nymi walkami poważa się podchodzić pod mury twierdzy. Śledzą poczynania Konrada często opuszczającego zamek i podążającego pod wieżę pustelnicy. Tu dialog kochanków (w.67-292): Konrad zwleka z atakiem na Wilno, choć Halban “...dawniejsze przypomina śluby”, bowiem nie chce rozstać się z ukochaną. Boleje nad zmar-nowaną młodością (“Jam miłość, szczęście, jam niebo za młodu / Umiał poświęcić dla sprawy narodu”) IV “Uczta” 23 kwietnia (dzień patrona zakonów, św. Jerzego). Znudzony mistrz niechętnie wysłuchuje piosenek trubadurów, wreszcie pojawia się starzec - “...ostatni w Litwie wajdelo-ta” Śpiewa wpierw pieśń (“Pieśń Wajdeloty, w. 151 - 246) słąwiącą rolę przekazów gminnych - ludowych w życiu narodu będącego w niebezpieczeństwie lub w niewoli (“O wieści gminna! ty arko przymierza / Między dawnymi i młodszymi laty: / W tobie lud składa broń swego ry-cerza, / Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty”) a następnie snuje historię Waltera Alfa, Litwina wychowanego wśród Krzyżaków (“Powieść Wajdeloty” w. 255 - 595), czym wyrywa Konrada z marazmu i zmusza do działania (słowa mistrza potwierdzają osąd Wajdeloty przy-pisującego opowieściom ludowym ogromną rolę: “Stało się, stało (...) / Wygrałeś! wojna, tryumf dla poety!”). Pijany winem i opowieściami Wallenrod śpiewa “Balladę. Alpuhara” (w. 646 - 717) opowiadającą o obrońcy Grenady, Almanzorze, który widząc klęskę muzułmanów przenosi zarazę dżumy do obozu Hiszpanów mszcząc się tym samym na wrogach. V. “Wojna”. Konrad uległ namowom rycerstwa i papieża, i ruszył na Litwę. Tam jednak tak długo odwlekał szturm na Wilno, że Witold zdołał zebrać rozproszone wojsko i pokonał Krzyżaków. Niedobitki ze wstydem i rozpaczą powróciły do Malborka. W podziemiach zam-ku obraduje trybunał (w. 126 - 199). Jeden z 12 zamaskowanych sędziów oskarża Konrada o zdradę, wyjawiając prawdziwe pochodzenie mistrza (przez 12 laty pojawił się u boku hr Wal-lenroda jako giermek, ruszył do Palestyny i tam zamordował rycerza. W Hiszpanii, podając się za zamordowanego, zdobył sławę rycerską i przyjąśł śluby zakonne) pozostali jednogłośnie wydają wyrok: “Dwanaście mieczów podnieśli do góry, / Wszystkie zmierzone - w jedną pierś Konrada”. VI “Pożegnanie”. Ranek (w. 1 - 191), Wallenrod po raz ostatni odwiedza ukochaną Aldonę - pustelnicę. Ta nazywa go prawdziwym imieniem Alfa. Konrad szczęśliwy z powodu dopeł-nienia ślubów (“Jam to uczynił, dopełnił przysięgi, / Starszniejszej zemsty nie wymyśli pie-kło.”) marzy o powrocie z ukochaną na Litwę. Jednak Aldona nie chce złamać ślubów i prosi tylko, by częściej ją odwiedzał. Zrozpaczony rycerz błądzi bez celu po okolicy, domyśla się też kary jaką dlań przygotował tajny trybunał. Powraca pod wieżę pustelnicy i ostatecznie że-gna ukochaną. Konrad z Halbanem w komnacie. Mistrz słysząc zbliżających się sędziów zażywa truciznę. Zrozpaczony starzec postanawia pozostać przy życiu, by rozgłosić na Litwie sławę umierają-cego, (“Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości”).