Sytuacja polityczna Polski w XVII wieku

Sytuacja polityczna Polski w XVII wieku i kierunki polityki zagranicznej. W wieku XVII Rzeczpospolita szlachecka zdobyła się na najbardziej błyskotliwe czyny orężne i jednocześnie przeżyła najgłębszą z klęsk przed rozbiorami – najazd szwedzki – zaznaczony ogromnymi zniszczeniami i wyludnieniem kraju. W okresie tym rozpoczynają się pewne charakterystyczne procesy, które pozwalają mówić o przełomowym znaczeniu wieku XVII w historii Polski, a jednocześnie po raz pierwszy zagraża państwu widmo rozbioru. W związku z wojnami szwedzkimi narastają w wielkim nasileniu uczucia narodowe, które przejawiają się w konfederacjach i antyszwedzkiej partyzantce, także chłopskiej. Obok rosnącej anarchii i warcholstwa, w ciągu całego wieku uparcie ponawiane są próby "naprawy Rzeczpospolitej", próby przeprowadzenia bardziej lub mniej zasadniczych reform mających na celu wzmocnienie władzy królewskiej i uratowanie rozkładającego się coraz bardziej od wewnątrz aparatu państwowego. Ewolucja ustroju politycznego dawnej Rzeczypospolitej w dobie baroku polegała na przejściu od demokracji szlacheckiej do rządów oligarchii magnackiej, które stopniowo, zwłaszcza pod koniec wieku doprowadziły do całkowitego osłabienia potęgi państwa i decentralizacji ośrodków władzy. Dynamikę życia politycznego całej pierwszej poł. wieku dyktowała jeszcze zażarta walka szlachty o utrzymanie pozycji wywalczonej w poprzednim okresie.